Les 5: Lering en vermaak

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Lering en vermaak

KUA

5.2  P102

VEFA

Lering en vermaak

In de republiek geld in overvloed. Zorgeloos genieten van rijkdom staat haaks op ernst protestantisme. Puur plezier uitgesloten

Vermaak en lering hoort bij elkaar. “lering” = alibi voor plezier maken.

Protestants -> tegen over schepper verantwoorden.  Kennis van Bijbel alleen woord bijbel telt.

                           -> Kerk is leeg en kaal

-> Anders dan bij Katholieke kerk -> Beeltenissen en rituelen. -> fouten kunnen worden kwijtgescholden.

Het vertalen van de Bijbel naar het Nederlands is een belangrijke stap in de standaardisering van de Nederlandse taal.

Schilderij Jan Steen ‘Het leven van de mens’

Wat zie je?

Schilderij Jan Steen ‘Het leven van de mens’

Betekenis:

Luit met bolle buik aan de wand -> Gevolgen vrijen en overspel

Links boven: Jongetje blaast zeep bellen, daarnaast doodshoofd   -> Verwijzing: Sterfelijkheid “Homo Bulla” Een mens is als een zeepbel.   “Uiteindelijk worden deze vrolijke mensen door de dood van het ‘Toneel de Aerbodems achter de Gordyne week gheruct’ (Joost van den Vondel)”

Emblemata Schilderijen hebben belerende inhoud - symbolen

Vroeger bekend bij publiek -> dit komt door de emblemataboeken die veel verkocht werden in die tijd. (zijn boeken met plaatje en gedicht de betekenis van symbool uitgelegd).

Jacob Cats: Bekende dichter en politicus.

Jan Steen verwerkte Cats gedichten in zijn schilderijen.

Vorm een groepje van max. 4 personen.

Maak een tableau vivant. (zorg dat wij duidelijk kunnen zien waarover het gaat).
[Bonus / extra tijd?: gebruik 17e eeuwse symboliek in je tableau vivant]
Mocht je niet meer weten wat een tableau vivant is, zoek je dit op het internet.
Maak hiervan een foto en upload deze.
Duur: 5 min (of 15 min).

5.2 Schouwburg

Begin 17e eeuw Rederijkerscultuur.  Retorica - spreken in het openbaar - in rederijkerslokalen.

Inhoud: soms uiten kritiek actualiteit en de samenleving.

Bij ontvangst -> toneelspel en tableau vivants.

Duytsche Academie - Nieuwe Rederijkers kamer

   - Poëzie

   - Toneel

   - Wetenschappelijke colleges. 

Doel: Nederlands bevorderen.

1618/1619 Strijd tussen orthodoxe protestanten en liberale stroming verlamt culturele leven.

Eerste Schouwburg (dat wordt heeft Vondel bedacht)

-> Schouwburg komt in de plaats van de academie.

Vorm: klassiek amfitheater, loges en tribunes. 16 uur ivm daglicht. Geen decorwisselingen ivm middentoneel en 2 zijtonelen (= ouderwets voor die tijd)

Luister naar het volgende fragment:

https://www.youtube.com/watch?v=TrYd4WOZC_E

Toccata in C van Jan Pieterszoon Sweelinck is een compositie die bestemd is voor een groot kerkorgel. Leg uit waarom dit muziekstuk niet geschikt is voor de protestantse eredienst?

Toccata in C van Jan Pieterszoon Sweelinck is een compositie die bestemd is voor een groot kerkorgel. Leg uit waarom dit muziekstuk niet geschikt is voor de protestantse eredienst?

Wat en welke begrippen heb je deze les geleerd?

Huiswerk:

Tableau Vivant maken

+

Maken:

Opdrachten werkboek, zie studiewijzer.

Artikel in Volkskrant, tableau vivant

https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/tableau-vivant-van-achtste-wonder~b5432252/