2 politieke bindingen 2.1 Politieke instituties / 2.2 Representatie en representativiteit

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 2 Politieke bindingen

Type bindingen

Verschillende type bindingen:

1. Economische bindingen
2. Affectieve bindingen
3. Cognitieve bindingen
4. Politieke bindingen

Tot welke politieke partij voel jij je verbonden?

Politieke instituties

Een complex van min of meer geformaliseerde waarden en regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties rond politieke machtsuitoefening en politieke besluitvorming regelen.

Politieke instituties

• Grondwet
• Kiesstelsel
• Coalitievorming
• Poldermodel
• Parlementaire democratie
• Prinsjesdag
• Koningschap

Effecten politieke instituties

Politieke instituties zijn de spelregels van de samenleving.

Twee effecten:

1. Beperking individuele handelingsvrijheid

     >> De wet bepaalt wat we wel en niet mogen

2. Coördineren ons gedrag

     >> Hierdoor kunnen we met elkaar samenleven

Wat is het verschil tussen een institutie en een instelling?

De vier kenmerken van een staat

• Bij een staat is sprake van een interne soevereine macht die:

1. regeert over een groep mensen;

2. binnen een bepaald grondgebied;

3. en daarbij het geweldsmonopolie en belastingmonopolie bezit.

Externe soevereiniteit

4.Externe soevereiniteit betekent dat het staatsgezag niet ondergeschikt is aan het gezag van andere staten.

Begrippen op een rij

Staat = Een land met een soeverein bestuur en een hiërarchische politieke organisatie die gezag uitoefent over een bevolking binnen een afgebakend gebied.

Rechtsstaat = Een staat waarin de 'spelregels' tussen de staat en de burgers zijn vastgelegd in de grondwet.

Overheid = Soevereine macht, die uitgeoefend wordt door een staatshoofd en ministers met behulp van een ambtenarenapparaat.

Instituties die de pijlers van het politieke systeem in Nederland vormen

- rechtsstaat

-Grondwet

- onafhankelijke rechtelijke macht

Politieke organisatie

Organisaties zijn verbanden tussen mensen die een gemeenschappelijk doel samen nastreven.

>> PvdA, VVD, CDA

>> GreenPeace, WNF

Politieke instituties

Functies politieke partijen

- rekrutering en selectie (het rekruteren en voordragen van kandidaten voor

politieke functies; 

- articulatie (het op de politiek agenda plaatsen van maatschappelijke eisen en

wensen);

- participatie (het interesseren van staatsburgers voor deelname aan politieke

besluitvormingsprocessen);

- aggregatie (het tegen elkaar afwegen en bij elkaar brengen van wensen, eisen

en belangen);

- communicatie (als intermediair tussen over overheid en burger; tussen kiezers

en gekozenen).

Machten

1e macht = Wetgevende macht

2e macht = Uitvoerende macht

3e macht = Rechtsprekende macht

4e macht = Ambtenarij

5e macht = Media & Pressiegroepen

Specifieke kaders van de media

Voorbeelden van specifieke kaders en regels van de media:

• Snelheid van het nieuws
• Framing
• Personalisering
• Hypes
• Kracht van herhaling
• Burger in beeld

Binding

2.2 Representatie en representativiteit

Kernconcepten

Representatie = De vertegenwoordiging van een groep door één of enkele betrokkenen die namens de groep spreken.

Representativiteit = De mate waarin de besluiten, standpunten of achtergrondkenmerken van vertegenwoordigers overeenkomen met die van de groep die ze vertegenwoordigen.

Wat valt op?

Representatie:

De vertegenwoordiging van een groep in (politieke) organisaties door één of enkele betrokkenen die namens de groep optreden.

Representatie = vertegenwoordigen

Onderdelen representativiteit: 

Achtergrondkenmerken

• Lijkt 'de politiek' voor wat betreft variabelen als leeftijd en geslacht bijvoorbeeld ook op de bevolking die vertegenwoordigd wordt?

Standpunten

• Vinden mensen in bijvoorbeeld de politieke partij waar ze op stemmen ook de standpunten terug waarvoor zij zelf staan?

Besluiten

• Komen bijvoorbeeld de besluiten van een kabinet wel overeen met de standpunten van de partijen?

Luistert de politiek?