BS 1 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Voeding en vertering

BS 1 
Voedingsstoffen en voedingsmiddelen

Voeding en vertering

Planning tm toetsweek

Deze week (41): start voeding

Volgende week vakantie

week 43: herhaling ademhaling

44: toetsweek

Leerdoelen

- Je kunt de belangrijkste voedingsstoffen benoemen: eiwitten, vetten, koolhydraten, mineralen, vitamines en water.

- Je kunt hiervan de belangrijkste functies voor het lichaam van deze benoemen.

Wat heb je nodig om gezond te blijven?

Voedingsstoffen

Er zijn vier functies van voedingsstoffen.

1. Bouwstoffen; Groei en herstel
2. Brandstoffen; energie
3. Reservestoffen; opslag
4. Beschermende stoffen; zorgen dat je niet ziek wordt 

Een fles cola is een voorbeeld van een...

1. Voedingsstof
2. Voedingsmiddel

Koolhydraten zijn een voorbeeld van...

1. Voedingsstoffen
2. Voedingsmiddelen

Druiven zijn een voorbeeld van...

1. Voedingsstoffen
2. Voedingsmiddelen

Spelers van Ajax eten vaak een paar uur voor de wedstrijd veel spaghetti. Waarom zouden ze dit doen?

Welke van de volgende voedingsstoffen zijn een voorbeeld van beschermende stoffen?

1. Mineralen
2. Koolhydraten
3. Vitaminen
4. Eiwitten

Welke van de volgende voedingsstoffen zijn een voorbeeld van bouwstoffen?

1. Mineralen
2. Water
3. Vitaminen
4. Eiwitten

Welke voedingsstof zorgt ook voor het vervoer van andere stoffen door het lichaam?

1. Eiwitten
2. Koolhydraten
3. Vitaminen
4. Water

Zes groepen voedingsstoffen

Er bestaan zes soorten voedingsstoffen.

Deze zijn allemaal te plaatsen in de verschillende groepen die we net behandeld hebben.

Voedingsstoffen

Te verteren voedingsstoffen (te groot)

• Koolhydraten
• eiwitten
• vetten

Kant en klare voedingsstoffen

• Vitamines
• Mineralen
• Water

Eiwitten

Eiwitten zijn bouwstoffen

Teveel aan eiwitten? 

• Eiwit als brandstof 
• Eiwit als reservestof (vet)

enzymen voor celprocessen

spieren

Koolhydraten

Koolhydraten zijn brandstoffen, maar kunnen ook dienen als bouwstof. Suikers (glucose), zetmeel, voedingsvezels en glycogeen (opgeslagen glucose)

Teveel aan koolhydraten?

• Koolhydraten als reservestof (vet)

. 

Water

Water is een bouwstof                vervoer van stoffen. 

Het menselijk lichaam bestaat uit 60% water. 

Te veel? Plassen maar!

• door insuline zet de lever glucose om in glycogeen. 
• door glucagon zet  de lever glycogeen om in glucose.
• Opslag glycogeen: lever (regulering bloedsuiker) en spier

Mineralen 

Mineralen zijn bouwstoffen en dienen ook als beschermende stof. 

Mineralen worden ook wel zouten genoemd. 

• Calcium (kalk)
• Natrium
• Magnesium
• IJzer

Vitamines

• Het zijn bouwstoffen
• Ze werken als beschermende stoffen tegen ziektes
  
• Er zijn dertien verschillende vitamines bekend: vitamine A, de vitamines van het B-complex en vitamine C, D en K zijn de bekendste
  
• Te veel vitamines werken vergiftigend!
  
• In Nederland komen alleen vit D en Vit B12-tekorten voor
• In gezond eten zitten

Vetten

Vetten zijn brandstoffen, maar kunnen ook dienen als bouwstof en reservestof. 

Verzadigde en onverzadigde vetten. 

Voedingsvezels

- geen voedingsstof: dus niet nodig als brand, bouw of reservestof

- Stimuleert de darmen

- Voorkomt obstipatie ( verstopping)

- Zorgen voor een verzadigd gevoel

- in plantaardige voedingsmiddelen

- voedingsvezels worden zelf niet verteerd

Huiswerk 2E

Woensdag: BS 1: 4-10