Algemene spelling klas 1 - deel 1

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Algemene spelling klas 1

Naast werkwoordspelling hebben we ook te maken met de algemene spelling. Dat is eigenlijk hoe je alle andere woorden moet schrijven.

Leerdoelen

De leerdoelen van deze les:

1. Na deze les weet je wat algemene spelling inhoudt.
2. Na deze les ken je de regels voor algemene spelling.
3. Na deze les kan je de spellingregels toepassen.
4. Na deze les weet je het verschil tussen samenstellingen en afleidingen en kan je ze herkennen.

Welke regels voor algemene spelling herinner jij je?

Samenstellingen

Een samenstelling is een woord dat gemaakt is van twee of meerdere woorden.

voorbeeld

voet + bal = voetbal

fan + club = fanclub

moeder + kindje = moederskindje

goed + morgen = goedemorgen

krent + brood = krentenbrood

Welke samenstellingen kennen jullie?

Welke samenstelling is fout geschreven?

1. boekenkast
2. broodbeleg
3. telefoonhoesje
4. lampekap

Afleiding

Er zijn woorden die op samenstellingen lijken, maar ze zijn net een beetje anders. Van de voor- en/of achtervoegsels kan je geen woord maken.

voorbeelden:

gewennen - ge/wennen

ontrouw - on/trouw

vrijheid - vrij/heid

Stapelbed

Werkzaam

Onschuld

Harteloos

Boomhut

Koffiekan

Samenstelling

Afleiding

Samenstellingen!
Welke weet je?

Kunnen jullie ook een afleiding bedenken? Voer maar in...

Welk woord is een afleiding?

1. schoolfeest
2. autoband
3. ongeduldig
4. fietssleutel

Is het volgende woord een samenstelling of een afleiding?
fietsbel

1. samenstelling
2. afleiding

Is het volgende woord een samenstelling of een afleiding?
schoonheid

1. samenstelling
2. afleiding

Hoe maak je een samenstelling?

Nu we allemaal een samenstelling en een afleiding kunnen herkennen volgen hier nog een paar regels.

• Soms kun je die twee losse woorden gewoon aan elkaar plakken (voetbal, fanclub).
• Soms komt er een s tussen (moederskindje).
• Soms moet er een e of en tussen (goedemorgen, krentenbrood)
• Soms twijfel je of je -e of -en moet schrijven. Is het ruggemerg of ruggenmerg?

.

Uitzonderingen tussen-n

Op de hoofdregel voor het schrijven van een tussen-n zijn uitzonderingen.

Je schrijft nooit een tussen-n als:

• er van het eerste deel maar één exemplaar is: zonnepaneel.
• er van het eerste deel geen meervoud bestaat: rijstepap.
• het eerste deel bedoeld is om het tweede te versterken: beregoed.
• een deel van de samenstelling in deze betekenis los niet meer bestaat:
    bruidegom, schattebout. Dit heet een versteende samenstelling.

​

Welke samenstelling is fout geschreven?

1. spinnenwiel
2. spinnewiel

Welke samenstelling is fout geschreven? Let op!

1. spinnenweb
2. spinneweb

Samenstelling met
tussen-n

1e deel, 1 exemplaar
noem een
samenstellling

Is het een beetje blijven hangen?

Zoals jullie hebben gezien zijn er veel regels voor de algemene spelling. Dit is nog maar een deel. De rest behandelen we een volgende les. 

Ga de theorie goed leren en oefen met de diverse opgaven.

Hiervoor kan je naar de website: https://mirjamwijngaard.wixsite.com/spelling--hoe-zit-da

Na deze les, ....

heb ik meer uitleg nodig

oefenen

snap ik het

wil ik doorgaan met andere lesstof