3.3 Een totale oorlog


Wij gaan winnen!

Overal in Europa is er veel enthousiasme om
te gaan vechten én vertrouwen om te winnen: 
met Kerst zijn we weer thuis zijn!

Deze oorlog is goed:
ein frischer fröhlicher Krieg
1 / 49
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

Cette leçon contient 49 diapositives, avec diapositives de texte et 3 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 30 min

Éléments de cette leçon


Wij gaan winnen!

Overal in Europa is er veel enthousiasme om
te gaan vechten én vertrouwen om te winnen: 
met Kerst zijn we weer thuis zijn!

Deze oorlog is goed:
ein frischer fröhlicher Krieg

Slide 1 - Diapositive

Bondgenootschappen
(tot 1917)

  • Geallieerden: Frankrijk, Engeland, Rusland, Italië, Servië

  • Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Turkse Rijk, Bulgarije

  • Neutrale landen: Nederland, Spanje, Zwitserland, Noorwegen, Zweden

Slide 2 - Diapositive


Von Schlieffenplan




  • Duitsland was ingesloten tussen twee vijanden: Frankrijk en Rusland
  • Om een tweefrontenoorlog te voorkomen wilden de Duitsers met dit plan eerst snel Frankrijk uitschakelen, om daarna Rusland te kunnen verslaan

Slide 3 - Diapositive


Loopgravenoorlog




  • Het Von Schlieffenplan mislukt: de opmars van Duitsland loopt vast in Noord-Frankrijk en België
  • Aan beide kanten van het front worden loopgraven gegraven

Slide 4 - Diapositive

Loopgraven (1)
  • De wapens zijn zo krachtig geworden, dat vechten op een open veld zelfmoord zou zijn

  • Loopgraven zorgen voor meer beschutting

  • In totaal wordt er aan het Westfront 40.000km aan loopgraven aangelegd

Slide 5 - Diapositive

Loopgraven (2)
  • De loopgraven zijn gegraven in een zig-zag-vorm: hiermee voorkom je dat een inslag van een granaat (nog meer) slachtoffers kan maken

  • Om aanvallen moeilijker te maken wordt gebruik gemaakt van mijoenen kilometers prikkeldraad

  • Loopgraven worden uitgebreid met complete ondergrondse kamers


Slide 6 - Diapositive

Loopgraven (3)
  • Generaals geloven dat massale aanvallen vanuit de loopgraven effectief zijn. Dit is maar zelden het geval: soldaten worden kannonenvoer

  • Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland

Slide 7 - Diapositive

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen
In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.
Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.
Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.
Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.
Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 
Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.
Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.
Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.
Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.
Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.
360˚ video van een loopgraaf
Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!
Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.
Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Slide 8 - Diapositive

Vier jaar lang vanuit de loopgraven kijken naar 
hetzelfde stuk, kapotgeschoten, niemandsland...

Slide 9 - Diapositive

Nieuwe wapens
  • Om de loopgravenoorlog te doorbreken worden uitvindingen gedaan die zorgen voor nieuwe wapens.

  • Naast generaals bepalen ook steeds meer wetenschap en techniek het verloop van de oorlog.

  • De Eerste Wereldoorlog wordt 'de oorlog van de uitvinders'

Slide 10 - Diapositive


Gifgas


  • Gif- of strijdgassen moesten ervoor zorgen dat de vijand, in paniek, de loopgraven zouden verlaten
  • De meeste gasaanvallen waren door het gebruik van gasmaskers steeds minder dodelijk voor de soldaten, maar zorgde voor brandwonden, tijdelijke blindheid en angst

Slide 11 - Diapositive


Luchtschepen


  • Om het slagveld beter te kunnen observeren, gebruikte men luchtschepen om de ligging van de vijandelijke loopgraven te achterhalen.
  • Behalve voor observatie werden Zeppelins (type Duitse luchtschepen) ook gebruikt voor bombardementen (op Antwerpen en Londen)


Slide 12 - Diapositive


Vliegtuigen


  • Om voor een echte doorbraak in de oorlog te zorgen, zijn de eerste vliegtuigen nog te primitief.
  • Toch beleeft de wereld de eerste luchtgevechten en bombardementen.

Slide 13 - Diapositive


Vlammenwerpers



  • Net als gifgas moet de vlammenwerper voor paniek bij de vijand zorgen.
  • Brandende benzine wordt, soms over afstanden van honderden meters, over het slagveld gespoten

Slide 14 - Diapositive


Tanks


  • Hoe kom je levend bij de loopgraven van de vijand? Bouw een rijdend stalen harnas om je heen!
  • Omdat de ontwikkeling ervan zeer geheim was, gebruikten de Britten de term 'tank', van watertank. Zelfs de arbeiders geloofden dat ze mobiele watertanks maakten.

Slide 15 - Diapositive


Duikboten


  • Duikboten bestonden al sinds de 19e eeuw, maar in de Eerste Wereldoorlog werden ze voor het eerst (met name door Duitsland) massaal ingezet.
  • De Duitsers probeerden met de Onbeperkte Duikbotenoorlog (1915/1917) alle schepen (oorlogs-, koopvaardij- en passagiersschepen) tot zinken te brengen

Slide 16 - Diapositive

Gevolgen
  • De nieuwe wapens en oorlogsvoering laten zichtbare en onzichtbare verwondingen achter

  • Van de mannen met de kapotgeslagen gezichten...

  • ...tot zware psychische klachten, vaak omschreven als Shellshock

Slide 17 - Diapositive

Video
Shellshock

Slide 18 - Diapositive

0

Slide 19 - Vidéo

Vóór en ná:
om de verminkte mannen toch nog een leven te kunnen bieden...
...werd driftig geëxperimenteerd met plastische chirurgie en maskers

Slide 20 - Diapositive


Trench Foot


  • Omdat de soldaten langdurig met dezelfde laarzen en sokken in de vocht en modder moeten staan, gaan hun voeten opzwellen, infecteren en vervolgens afsterven.
  • Meestal is amputatie de enige oplossing voor loopgraafvoeten

Slide 21 - Diapositive

Video
In Europa
1916 | Gruwelijke gezichten van WOI

Slide 22 - Diapositive

Slide 23 - Vidéo

Video
In Europa
1915 | De Eerste Wereldoorlog in België

Slide 24 - Diapositive

Slide 25 - Vidéo

De Eerste Wereldoorlog

3 Een totale oorlog

Slide 26 - Diapositive

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Slide 27 - Diapositive

Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de Eerste Wereldoorlog verliep en waarom er in de Eerste Wereldoorlog zoveel doden vielen.

Slide 28 - Diapositive

3.3 Een totale oorlog

Slide 29 - Diapositive

Deelvraag: 

Hoe verliep de strijd en welke gevolgen had die voor militairen en burgers?

- Loopgraven
- Nieuwe wapens
- Totale oorlog
- Aan het oostfront
- Op zee

Slide 30 - Diapositive

Totale oorlog
  • Terreur in België
  • Totale oorlog= Oorlog waarin ook burgers betrokken worden
  • Miljoenen Belgische vluchtelingen

Slide 31 - Diapositive

Slide 32 - Diapositive

Slide 33 - Diapositive

Slide 34 - Diapositive

Slide 35 - Diapositive

Totale oorlog
Een oorlog waarvan iedereen de effecten voelt en iedereen meedraagt aan de maatschappij

Het demoniseren van de vijand

Oorlog dient vaak geen politiek doel meer




Slide 36 - Diapositive

Burgers als doelwit
Slag om Verdun 1916

Doel: Vernietigen van het Franse leger

Gebruik van vernietigingswapens

Slide 37 - Diapositive

Vrouwen in WOI
Overnemen van banen
-Werk in fabrieken
-Voeding van het leger (zowel voedsel als wapens)
-Rol in de medische sector

Meer werkmogelijkheden

Verhoging in salaris

Slide 38 - Diapositive

Totale oorlog
  • De Eerste Wereldoorlog was een totale oorlog: iedereen had last van de gevolgen, ook als je niet vocht:
  • Fabrieken maken uniformen, wapens en munitie
  • Overheid roept artsen en verplegeers op voor hulp aan het front

Slide 39 - Diapositive

Totale oorlog
  • Vrouwen namen banen van mannen over
  • Regering overtuigde volk met propaganda over de vijand (roddels) en jezelf (alleen maar positief).
  • Regering deed aan censuur: slecht nieuws niet verspreiden 

Slide 40 - Diapositive

Slide 41 - Diapositive

Westfront
Oostfront

Slide 42 - Diapositive

En aan het oostfront?

Daar is de oorlog dynamisch.

De Russen verliezen deze oorlog

Slide 43 - Diapositive

Midden-Oosten
  • 1914 had de oorlog zich al uitgebreid naar het Midden-Oosten
  • Ottomaanse rijk vecht mee met de centralen
  • Ook strijd in afrika: soldaten uit  kolonies staan tegenover elkaar

Slide 44 - Diapositive

Onbeperkte duikbotenoorlog 
  • Op zee worden handelsblokkades gevormd zodat Duitsland niet genoeg grondstoffen binnenkrijgt
  • Duitsers doen het zelfde bij Engelsen :
  • Duitsland voert onbeperkte duikbotenoorlog om door Engelse blokkade te komen
  • Dit houd in dat Duitsland alle schepen aanvalt die de vijand bevoorraadt

Slide 45 - Diapositive

1914-1917
Op zee:
  • Zeemijnen
  • Heel af en toe gevechten

Slide 46 - Diapositive

Lusitania (1915)

Slide 47 - Diapositive

Slide 48 - Lien

Maken 2.4B:
Opdracht 1 t/m 10

Slide 49 - Diapositive