1.3 Problemen in de kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

1.1 Problemen in de kerk 

Wat zijn ketters?

Hoe bestreed de kerk ketters?

Welke kritiek kwam er rond 1500 op de kerk?

Geef een beschrijving van hoe de christelijke kerk in de 16e eeuw uiteenviel.

Noem enkele gevolgen van het uiteenvallen van de christelijke kerk. 

Keizer Karel V - Spaanse wereldrijk

Doel: godsdienstige eenheid 

Spaanse inquisitie spoort ketters op 

Kritiek van 'ketters' op de kerk 

• Geestelijken maken misbruik van hun positie
• bijv. aflaatbrieven 
• Wat niet in de Bijbel staat, moet worden afgeschaft
• bijv. de paus en vereren van beelden van heiligen 
• Iedereen moet zelf de Bijbel kunnen lezen 

• 'Ketters' noemden zichzelf hervormers

Maarten Luther (1483-1546)

Duitse monnink die grote moeite had met de aflaten en levensstijl van de geestelijken. 

Veel aanhangers in Duitsland.

Johannes Calvijn (1509-1564)

Zwitserse hervormer die vond dat beelden niet in de Kerk thuishoorden. 

Veel aanhangers in Nederland.

Problemen in de kerk

• Lutheranen: volgelingen van Luther. Volgens Luther was de vorst de baas van de kerk en niet de paus.
  

• Calvinisten: volgelingen van Calvijn. Volgens hem bepalen de gelovigen zelf wat er in de kerk gebeurt.
  

• Hervormers: Mensen zoals Luther en Calvijn vonden dat de kerk moest veranderen.
  

Rooms-katholiek 

Protestant

Christelijke kerk

= Hervorming / Reformatie  

• Meerdere stromingen, zoals lutheranen of calvinisten
  
• Sober en geen versieringen of beelden
  
• Dominee (mochten trouwen)
  
• Rechtstreekse vergeving van de zonden 

• Eén stromingen, o.l.v. de paus
• Veel versieringen en beelden 
• Priester (celibaat leven)
• Vergeving van de zonden via priester (biechten) 

Gevolg 1 

Godsdienstoorlogen 

Gevolg 2

Katholieke vorsten proberen de kerk te helpen in de strijd tegen de Reformatie 

Zelf aan de slag

• HB lezen blz. 14 en 15
• WB vragen maken 2 t/m 9 (blz. 10 en 11)
• Dit maak je alleen 
  
• Je mag muziek luisteren  
• Ben je klaar? Dan ga je voor een ander vak bezig.

Rooms-katholiek 

Protestant

Christelijke kerk

= Hervorming / Reformatie  

• Meerdere stromingen, zoals lutheranen of calvinisten
  
• Sober en geen versieringen of beelden
  
• Dominee (mochten trouwen)
  
• Rechtstreekse vergeving van de zonden 

• Eén stromingen, o.l.v. de paus
• Veel versieringen en beelden 
• Priester (celibaat leven)
• Vergeving van de zonden via priester (biechten) 

Gevolg 1 

Godsdienstoorlogen 

Gevolg 2

Katholieke vorsten proberen de kerk te helpen in de strijd tegen de Reformatie 

Welke punten van kritiek op de Roomse-katholieke kerk zie je terug in de volgende filmfragmenten? 

Noteer de antwoorden in je schrift. 

Maarten Luther 

Johannes Calvijn