par 4.4 Bronnen: Water als bedreiging

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Par 4.4 Bronnen: water als bedreiging

Lezen

Basis: par 4.4.

Kader: par 1.5

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen waarom onze kustlijn onderhoud nodig heeft.

- Je weet wat de Zandmotor is en hoe dit werkt.

- Je kunt uitleggen hoe getijden, wind en zeestromen de Zandmotor laten werken.

- Je weet het verschil tussen dijkverhoging en dijkverbetering.

- Je kunt uitleggen op welke manier de rivieren in Nederland meer ruimte krijgen.

- Je weet wat een nevengeul is.

- Je weet waarom kribben in de rivier worden aangelegd.

- Je weet wat een overloopgebied is.

- Je weet wat de Deltawerken zijn en kunt uitleggen waarom ze zijn aangelegd.

- Je weet wat de Zuiderzeewerken zijn en waarom ze zijn aangelegd.

- Je kunt uitleggen waarom waterwegen voor transport in Nederland zo belangrijk zijn.

- Je kunt uitleggen wat wateroverlast en watertekorten zijn.

Quiz

Maar eerst gaan we kijken wat jullie nog weten van de vorige lessen.. 

Als de bevolking groeit omdat er zich meer mensen in een gebied vestigen dan er vertrekken dan is er sprake van?

1. Natuurlijke bevolkingsgroei
2. Sociale bevolkingsgroei

Welke voorziening heeft een groter verzorgingsgebied?

1. Huisarts
2. Academisch ziekenhuis
3. Supermarkt
4. Bouwmarkt

Koppel het juiste begrip aan de juiste tijden

Urbanisatie

Suburbanisatie

Re-urbanisatie

1960 - 1980

1870-1960

1980 - heden

Wat hoort er bij de Randstad?

1. Concentrisch groeimodel
2. Meerkernen-groeimodel
3. Demografisch transitiemodel
4. Vergrijzing

Je kunt vervuiling van water op verschillende manieren indelen. Een manier is naar de stoffen waarmee het water is vervuild.

Welke begrippen horen bij welke omschrijving?

Chemische vervuiling

Thermische vervuiling

Biologische vervuiling

Het water is vervuild met biologisch afbreekbare stoffen uit bijvoorbeeld voedsel. 

Het water is vervuild met stoffen die door mensen zijn gemaakt en die moeilijk afbreekbaar zijn. 

Er zijn geen stoffen aan het water toegevoegd, maar het water is warmer, wat nadelig is voor het leven in het water. 

Zwart water is het water van de toiletspoeling.

1. Juist
2. Onjuist

Sleep de begrippen op de juiste plek

A

B

C

D

Zomerdijk

Uiterwaarde

Winterdijk

Overloopgebied

De vertakkingen van een rivier in de delta ontstaan doordat door sedimentatie de rivieren soms dichtslibben. Een deel van het water zoekt een nieuwe weg naar zee.

1. Juist
2. Onjuist

Welke dijk is hoger?

1. Winterdijk
2. Zomerdijk

In welk deel van Nederland wordt vaak oppervlaktewater gebruikt om drinkwater van te maken?

1. Noord
2. Zuid
3. Oost
4. West

Mindmap

Pen en schrift op tafel, we gaan een mindmap maken over deze paragraaf. 

Zandmotor

Nieuwe kustverdediging, golven breken de kust af, erosie.

De Zandmotor is een nieuwe vorm van onderhoud.

Getijden, wind en zeestromen verspreiden het zand over de kust. 

Bron 1 

de Zandmotor

de Zandmotor

Een nieuwe manier om de kust te verdedigen. Je spuit voortdurend zand voor de NL kust en laat de zee zelf het zand verspreiden. 

(ipv om de 5 jaar het zand op strand te spuiten)

Zeestromen en getijden zorgen voor de verspreiding van het zand. 

Dijkverlegging

Op sommige plekken heeft de rivier te weinig ruimte. De rivier is bijvoorbeeld te smal. 

Bij Nijmegen heeft de Waal meer ruimte gekregen. 

De winterdijk is verlegd en er is een nevengeul gegraven. 

Dijk versterken

Een dijk kan verhoogd en waar mogelijk ook verbreed worden. 

Grotere waterafvoer aan het eind van de rivier.

Watersnoodramp

In 1953 braken de dijken door tijdens een zware storm. 

Grote stukken land liepen onder water en veel mensen verdronken. 

Deltawerken

Om een nieuwe overstroming te voorkomen werden de Deltawerken aangelegd. 

Zuiderzeewerken

Het IJsselmeer heette vroeger de Zuiderzee.

De Zuiderzee was woest en het stormde er vaak.

Onveiligheid.

1916: grote overstroming.

Aanleg Zuiderzeewerken: Afsluitdijk en aanleg van nieuwe polders.

Afsluitdijk

Met de bouw van de Afsluitdijk werd in 1920 begonnen.

De Afsluitdijk was klaar in 1933.

Verdediging tegen de zee en een snellere verbinding tussen Noord-Holland en Friesland.

Ruimte voor de rivier

Dat kan op verschillende manieren:

uiterwaarde afgraven.

overloop creëren.

kribben verlagen.

Ruimte voor de rivier

Waterplein

Tijdelijke opslag van water in de stad Rotterdam. Veel bebouwing, steen en asfalt en dat neemt geen water op. 

Een waterplein kan tijdelijk water opvangen en afvoeren.

Waterwegen

Onze waterwegen moeten goed bevaarbaar zijn. Dit is belangrijk voor de economie.

Verbinding met Duitsland.

Quiz

Eens kijken wie er goed heeft opgelet..

In welk jaar vond de watersnoodramp plaats?

1. 1950
2. 1953
3. 1955
4. 1965

Dijkverhoging

Kribben

Deltawerken

Zandmotor

Wat hoort bij de Zuiderzeewerken?

1. Zeeland en Flevoland
2. Afsluitdijk, Flevoland
3. Afsluitdijk, nevengeul
4. Flevoland, nevengeul

Begrippen uit deze les

• kribben
• Zuiderzeewerken
• Deltawerken
• Dijkverhoging
• Zandmotor
• nevengeul
• waterplein

En nu?

Check of alle leerdoelen op je mindmap staan.

Maak de vragen van paragraaf 4.4.

Bekijk de filmpjes over dit onderwerp.