Kunstgeschiedenis - Conceptkunst

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Conceptkunst

•  Vanaf 1960
   
• Concept (= idee) belangrijker dan esthetische, kunstzinnige product.
• Uitvoering alleen als middel om het idee vast te leggen.
• Kunstenaars onderzoeken wat kunst is.
• De vorm van het kunstwerk kan alles zijn. 
• Een kunstwerk is pas compleet als het   publiek zich vragen gaat stellen. 

Joseph Kosuth: welke versie van deze stoel is het meest 'echt'? Postmoderne gedachte van het in twijfel trekken van de werkelijkheid. 

Wie wordt beschouwd als een belangrijke pionier van conceptuele kunst?

1. Pablo Picasso
2. Vincent van Gogh
3. Marcel Duchamp
4. Leonardo da Vinci

Wat is conceptuele kunst?

1. Het gaat er vooral om hoe de kunst er uit ziet en wat het voorstelt.
2. Kunst die bedoeld is voor het grote publiek.
3. Kunst waarbij het vooral gaat om de ruimte waar het zich afspeelt.
4. Kunst waarbij het idee het belangrijkste is.

• Grenzen van de kunst opzoeken.
• Soms kritisch: maatschappij veranderen. 
• Uitwerking concept lang niet altijd door de kunstenaar zelf. 
• Idee kan ook níet worden uitgevoerd.
• Presentatie via foto, film of tekst.
• Ook performances en happenings, waarbij   het publiek een actieve rol speelt. 

Stanley Brouwn vraagt aan voorbijgangers om een bepaalde plek te tekenen. Deze voorziet hij van de tekst "This way Brouwn" en zijn handtekening. 

Susan Hiller: as van verbrande, zelfgemaakte kunstwerken geordend per jaar in een reageerbuis. 

Bruce Nauman stelt vragen over de rol van de kunstenaar. "The true artist helps the world by revealing mystic truths."

Woorden en tekst spelen een belangrijke rol bij conceptuele kunst.

Tekst/taal/communicatie

Jenny Holzer: "Truisms"

Holzer is vooral bekend om haar LEDborden met teksten. Deze bestaan uit lichtgevende borden waarop korte zinnen en statements worden weergegeven. Deze zinnen zijn vaak krachtig en gevat, en ze richten zich op maatschappelijke kwesties zoals macht, geweld, politiek, en de menselijke ervaring. Deze werken bevatten vaak uitdagende uitspraken die mensen aan het denken zetten en discussie stimuleren.

2 / 2

"Protect me from what I want" is een van de bekendste uitspraken van Jenny Holzer en is te vinden in veel van haar kunstwerken, met name op haar LED-tekstborden. Deze zin is een voorbeeld van hoe ze taal gebruikt om complexe ideeën en gevoelens uit te drukken.

Deze zin kan op verschillende manieren worden geïnterpreteerd, maar over het algemeen verwijst het naar de paradoxale aard van verlangen en het menselijke streven naar dingen die niet noodzakelijkerwijs goed voor ons zijn.

Hier zijn enkele mogelijke interpretaties:

Verlangen en behoefte: De zin kan suggereren dat mensen vaak verlangen naar dingen die niet in hun eigen belang zijn. Het drukt de gedachte uit dat we soms worden aangetrokken tot verlangens en impulsen die schadelijk kunnen zijn voor onze gezondheid, relaties of welzijn. Holzer kan hiermee benadrukken dat we soms beschermd moeten worden tegen onze eigen verlangens.

Maatschappelijke kritiek: De uitspraak kan ook een kritiek zijn op de consumptiecultuur en het verlangen naar materiële bezittingen, status of macht. Het suggereert dat de samenleving ons soms aanzet om te verlangen naar dingen die uiteindelijk niet vervullend zijn of ons niet gelukkig maken.

Dubbelzinnigheid: De zin heeft een zekere dubbelzinnigheid, omdat "Protect me from what I want" kan worden opgevat als een smeekbede om tegen zichzelf beschermd te worden, maar het kan ook een uiting van verlangen zijn, waarbij iemand zegt dat ze willen dat hun verlangens worden vervuld, zelfs als ze weten dat het riskant is.

Piero Manzoni "Artist's Shit", 1961

Wim T. Schippers "Pindakaasvloer", 1962

Je ziet mannen de pindakaas op de vloer te smeren. Wat heeft de Wim T. Schippers zelf eigenlijk gedaan?

1. Niets, hij is dan ook geen kunstenaar.
2. Hij heeft het idee bedacht, dat is genoeg.

Joseph Beuys

• Geëngageerde kunst: maatschappelijk betrokken. 
• Doel: "sociale sculptuur", de samenleving als kunstwerk.
• Ook leraar en politicus.
• Performances, installaties, tekeningen, sculpturen: iedere vorm is mogelijk. 
• Materiaal heeft bij hem een symbolische lading. Klei staat bijv. voor de aarde. Vilt, lood en vet zijn ook belangrijk in zijn werk. 

Joseph Beuys "Hoe je een dode haas schilderijen uitlegt", 1965