§5.5 Sociale zekerheid voor jongeren

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Sociale zekerheid voor jongeren

§5.5

Programma

Introductie, spullen check, absenten, huiswerk (5 min)

Herhalen sociale zekerheid §5.4 (20 min)

Uitleg, oefenen, bespreken §5.5 Deel 1(20 min)

Uitleg, oefenen, bespreken §5.5 Deel 2 (20 min)

Afsluiting (5 min)

Sociale zekerheid is dat iedereen

1. een verzekering heeft
2. volgens de wet rekening met elkaar moet houden
3. verzekerd is van een inkomen
4. volgens de wet werk moet krijgen

Sociale zekerheid bestaat uit 2 dingen, namelijk...

Sociale verzekeringen bestaan uit...

Zet op de juiste plek. Leg je boek open op BLZ 22

Coen werk op school en heeft last van zijn rug. Huisarts en medicijnen worden vergoed uit...:

Coen meldt zich ziek,het gaat niet langer. Welke wet??

Coen wordt na 2 jaar afgekeurd. Welke wet??

3 jaar later gaat Coen met pensioen. Welke wet??

WIA

AOW

Zvw

Wulbz

Volksverzekeringen

Volksverzekeringen = sociale verzekeringen die voor iedereen gelden (Volk)

Voorbeelden:

• Als je 67 jaar oud wordt krijg je een AOW uitkering (Algemene Ouderdomswet)
• Als jouw partner overlijdt krijg je een Anw uitkering (Algemene nabestaandenwet)
• Als je in een verzorgingstehuis komt krijg je een Wlz uitkering (Wet langdurige zorg)

Sociale zekerheid = Sociale verzekeringen (premies) + Sociale voorzieningen (belastinggeld)

Werknemersverzekeringen

Werknemersverzekeringen = Sociale verzekeringen die alleen voor werknemers gelden

Voorbeelden:

Als je tijdelijk geen werk hebt, kun je in aanmerking komen voor een WW uitkering (Wet werkloosheid)

Als je niet meer kunt werken krijg je een WIA uitkering (Wet Inkomen en arbeid naar vermogen)

Sociale zekerheid = Sociale verzekeringen (premies) + Sociale voorzieningen (belastinggeld)

Bijstand

Als je nergens recht op hebt en geen werk kunt vinden heb je recht op een bijstandsuitkering

Dit wordt geregeld in de Participatiewet.

Sociale zekerheid = Sociale verzekeringen (premies) + Sociale voorzieningen (belastinggeld)

Sociale zekerheid voor jongeren

§5.5

Ouders hebben rechten en plichten

• onderhoudsplicht voor jongeren tot 21 jaar.
• recht op kinderbijslag tot 18 jaar
• recht op kinderopvangtoeslag ( voor werkende ouders met kinderen in de kinderopvang)

jongeren hebben vanaf 18 jaar recht op

• tegemoetkoming scholieren  (vmbo leerlingen)
• studiefinanciering ( tegenwoordig lening) mbo, hbo en universiteit
• bijstand (werkeloos zijn)
• bijstand (gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn)
• wajong -uitkering ( volledig arbeidsongeschikt zijn)

wajonguitkering

Deze is voor jongeren tussen de 18 en 27 jaar. Vanuit deze uitkering kan je ondersteuning krijgen op de arbeidsmarkt om eventueel aangepast werk te vinden. Deze uitkering is vaak voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en jongeren met psychische problemen.

Onderdelen studiefinanciering

• basisbeurs ( alleen mbo studenten)
• een aanvullende beurs ( inkomen ouders te laag is)
• een lening

geen recht op bijstand (jongere)

• bij zijn ouders of  bij een partner woont met voldoende inkomen
• niet zijn best doet om werk te vinden
• een aangeboden opleiding, stage of baan weigert.

Opdracht 

Maak opdracht 2 en 5   blz.24

Overleggen en vragen stellen is toegestaan

Tijd: 8 minuten

Klaar: Start met huiswerk opdracht 1, 4, 8 en 9  blz 24
Resultaat: klassikaal bespreken 

Sociale zekerheid blijft betaalbaar als

aantal actieven toeneemt

aantal niet-actieven afneemt

Actieven en inactieven

• Actieven = mensen met betaald werk
• Inactieven = mensen met geen betaald werk en hebben een uitkering

Probleem!

+ Inactieven

- Actieven

Welke twee personen horen bij de actieven?

1. Werkloze vrouw
2. Meewerkende eigenaar bakkerij
3. Een gepensioneerde opa
4. Receptioniste op school

Crisis zorgt voor minder actieven. Zet in juiste volgorde!! 

Producenten maken minder

Er zijn minder actieven

Tijdens crisis minder te besteden

Meer mensen worden werkloos

Mensen gaan minder kopen

Producenten hebben minder personeel nodig

Procentuele verandering berekenen

Je kunt 10 centimer lang zijn geworden. (verandering in aantallen)

Je kunt ook 5% langer zijn geworden. (verandering in procenten)

Hoe bereken je een procentuele verandering?

Voorbeeld

Stel dat de prijs van een flesje cola in 2020 €1,65 was

In 2021 steeg de prijs naar €1,85

Bereken met hoeveel procent de prijs van een flesje cola is gestegen.

Stap 1: bereken de verandering in aantallen

Stap 2: Gebruik een tabel en zet de getallen die je kent alvast er in

Voorbeeld

Stel dat de prijs van een flesje cola in 2020 €1,65 was

In 2021 steeg de prijs naar €1,85

Bereken met hoeveel procent de prijs van een flesje cola is gestegen.

Stap 1: bereken de verandering in aantallen   1,85 - 1,65 = 0,20

Stap 2: bepaal ten opzicht waarvan je de verandering wilt weten. Dit is gelijk aan 100%

Stap 3: Gebruik een tabel en zet de getallen die je kent alvast er in

%	100	...	...
€	1,65	1	0,20

Voorbeeld

Stel dat de prijs van een flesje cola in 2020 €1,65 was

In 2021 steeg de prijs naar €1,85

Bereken met hoeveel procent de prijs van een flesje cola is gestegen.

Stap 1: bereken de verandering in aantallen   1,85 - 1,65 = 0,20

Stap 2: bepaal ten opzicht waarvan je de verandering wilt weten. Dit is gelijk aan 100%

Stap 3: Gebruik een tabel en zet de getallen die je kent alvast er in

Stap 4: 100 : 1,65 x 0,20 = 12,12

Stap 5: schrijf je antwoord op bij de vraag

als : 12,12% stijging

%	100	60,6..	12,12
€	1,65	1	0,20

Opdracht 

Maak opdracht 6    blz.26

Overleggen en vragen stellen is toegestaan

Tijd: 8 minuten

Klaar: Ga verder met opdracht 1, 4, 8 en 9  blz 25
Resultaat: klassikaal bespreken