KA46: Dekolonisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA46: Dekolonisatie

In koloniën in Azië en Afrika groeit het zelfbewustzijn van de inheemse elite. Zij gaan strijden voor onafhankelijkheid. Vrij snel na de Tweede Wereldoorlog worden veel voormalig koloniën onafhankelijk. Eerst vooral in Azië, later ook in Afrika. De dekolonisatie heeft grote gevolgen voor de nieuwe landen. Ze krijgen grote uitdagingen voor hun kiezen. 

Leerdoelen KA46

19: Je kent de betekenis van het begrip 'hegemonie'. 

20: Je kent de betekenis van het begrip 'dekolonisatie'. 

21: Je kunt uitleggen waarom de dekolonisatie van Zuidoost Azië na de Tweede Wereldoorlog snel verliep. 

22: Je kunt het verband tussen de dekolonisatie en de Koude Oorlog uitleggen. 

23: Je kunt uitleggen wat de gevolgen van dekolonisatie waren voor de nieuw ontstane landen. 

Terminologie

• Einde aan West-Europese hegemonie: overwicht op militair, economisch en cultureel gebied
• Periode van dekolonisatie na de Tweede Wereldoorlog: transitie van kolonie naar zelfstandig land
• Belang: grote gevolgen voor de nieuwe landen

LD: 19 & 20

Inheemse intellectuelen

• Voor beheer kolonie was hulp inheemse bevolking noodzakelijk
• Oprichting opleidingsinstituten
• Westerse denkbeelden komen onder de aandacht van inheemse studenten (die studeren in Europa)
• Vrijheid, gelijkheid, democratie, nationalisme
• Verlangen naar zelfbestuur groeit

LD: 21

Groei nationalisme door ..

• Ervaringen Afrikaanse en Aziatische soldaten tijdens WO1
• Nederlagen van West-Europese mogendheden in WO2
• VS en de Sovjet-Unie vonden kolonialisme verwerpelijk

LD: 21

Dekolonisatie Azië 

• Brits-Indië wordt in 1947 onafhankelijk; India en Pakistan, mede door diepe kloof tussen hindoes en moslims
• Vietnam roept onafhankelijkheid uit in 1945 (Ho Chi Minh). Uit angst voor communisme grijpen Frankrijk en VS in. Pas na 30 jaar strijd volledig 'onafhankelijk'

LD: 21

Indonesië

• 'Indië verloren, rampspoed geboren', NL verzet zich tegen verlies van Nederlands-Indië
• Soekarno roept onafhankelijkheid uit na capitulatie Japan
• Nederland stuurt militairen
• 'Politionele acties'
• Onder internationale druk erkenning onafhankelijkheid -1949

LD: 21

Dekolonisatie en Koude Oorlog

• Angst dat voormalige kolonies in 'andere' invloedssfeer komen
• Dominotheorie (Eisenhower)
• VS grijpt militair in bij landen die dreigen communistisch te worden, zoals Vietnam, helpen rechtse dictators in het zadel
• SU helpt communistische bewegingen (uitbreiding invloed)

LD: 22

Gevolgen

• Poging tot economische steun van 'Oost' of 'West' zonder aansluiting bij een machtsblok
• Onafhankelijkheid vaak schijn door economische invloed van het westen
• Winsten gingen naar westerse bedrijven die investeerden in 'ontwikkelingslanden'
• Overbevolking, gebrekkige infrastructuur, lage grondstofprijzen, slecht bestuur
• Erfenis koloniale grenzen, dwars door stamgebieden

LD: 23