N&T: krachten

• NT2
• Zaakvakcursus natuur & techniek
• HBO
• Studiejaar 1

KRACHTEN

20 nov 2023

In deze les:

• Verschillende soorten krachten
• Krachten en snelheid 
• Constructies
• Hefbomen
• Katrollen

Wat is kracht?

Kracht is een grootheid om een voorwerp van vorm of van snelheid te laten veranderen.
 

Kracht

• Kracht (F) uitgedrukt in Newton (N)
• Kracht heeft een grootte en een richting > Vectorgrootheid die wordt weer gegeven met een pijl

Welke soorten krachten kennen jullie al?

Zwaartekracht (Fz)

• Kracht die de aarde op elk voorwerp uitoefent

Zwaartekracht (Fz) = Massa (m) x valsnelheid (g)

valsnelheid op aarde is 9.81 N/kg > afronden naar 10 N/kg

Wat is de zwaartekracht op de bowlingbal (20 kg)

Fz = m x g

 m= 20 kg

 g= 10 n/kg

Fz= 20x9.8 (10)

zwaartekracht = 200 N

Normaalkracht (Fn)

• uitgeoefend door het ondersteunende vlak (de aarde, tafel, etc.)
• reactie op de zwaartekracht

Fn staat altijd loodrecht op het ondersteunende vlak!

Normaal is een ander woord voor loodrecht

Wrijvingskracht (Fw)

Als een voorwerp versnelt, ondervindt het wrijving en weerstand

• Rolweerstand: contact van de wielen met de weg
• Luchtweerstand: afhankelijk van vorm en snelheid van het voorwerp

Wie heeft de MINSTE rolweerstand?

1. een wielrenner
2. een mountainbiker

Een moutainbiker heeft dikkere wielen dus meer oppervlak op de weg dus meer rolweerstand

Krachten en snelheid

1ste en 2e wet van Newton

De resulterende kracht (Fres) zorgt voor een versnelling 

(snelheid neemt toe) of een vertraging (snelheid neemt af)

Onthouden:

• Snelheid = 0 --> Fres = 0
• Snelheid = constant --> Fres = 0
• Snelheid stijgt of daalt --> Fres is niet 0

Wat is de Fres?

250 N

200 N

1. - 50 N
2. 200 N
3. 300 N
4. 50 N

Lijn C: na de duwkracht is de meeste snelheid al geweest. er kan geen verhoging meer komen want het is een horizontale weg. hierdoor neemt de snelheid gelijk een beetje af totdat de kar tot stilstand komt. 

Welke lijn geeft de snelheid van het karretje het beste weer?

1. Lijn A
2. Lijn B
3. Lijn C

Een voorwerp begweegt zich in de ruimte. de resulterende kracht op dit voorwerp is nul. welke twee grafieken passen bij de situatie

Een voorwerp beweegt zich in de ruimte. de resulterende kracht op dit voorwerp is nul. welke twee grafieken passen bij de situatie?

1                2 

1. Grafiek 1 en grafiek Y
2. Grafiek 1 en grafiek Z
3. Grafiek 2 en grafiek Y
4. Grafiek 2 en grafiek Z

Hefbomen

Hefbomen verkleinen de kracht die nodig is om iets uit te voeren

Hoe verder de kracht van het draaipunt, des te kleiner de kracht die je nodig hebt

Hefboomwet: kracht₁ x arm₁ = kracht₂ x arm₂

Hefbomen

De zware kei moet een stukje worden opgetild. José probeert het met een staaf en een boomstam.

Op welke wijze heeft José de minste kracht nodig om de kei op te tillen?

A. je hoeft het minste kracht bij A uit te voeren. dit komt omdat de kracht ver van het draaipunt af staat. 

1. A
2. B
3. C
4. D

Katrollen

minder kracht nodig om iets op te tillen

verhuizing

Druk

Druk = de hoeveelheid kracht per oppervlakte eenheid

Druk (Pa of N/m2) = kracht (N) / oppervlakte (m2) 

Een voorwerp zakt in een zachte ondergrond diper weg als de druk onder het voorwerp groter is. 

Linker blok:

A: 6 m2

Rechterblok:

A: 20 M2

F= 400 N

Linker blok:

A: 6 m2

Rechterblok:

A: 20 M2

F= 400 N

Links:

p=400/6 = 67 N/m2

Rechts:

p=400/20= 20 N/m2

Hoe goed begrijp je de stof?

😒🙁😐🙂😃

Zelfstudie:

- 8.3.3 tandwielen

Oefenopgaven boek:

7.11 tm 7.12

8.4 tm 8.8

Hulpsites/extra uitleg

https://hoezithet.nu/lessen/fysica/