Les Klinkers, medeklinkers, samenstellingen en lettergrepen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Nederlands+

Klas 1

Nederlands+

• Lezen (10 min)
• Uitleg klinkers, medeklinkers en
  lettergrepen   

Wat gaan we doen?

Klinkers, medeklinkers

en lettergrepen

Na deze les weet je:

• welke letters klinkers zijn;
• welke letters medeklinkers zijn;

• het verschil tussen een open en een gesloten lettergreep.

Klinkers en medeklinkers

Lettergrepen

De y is soms een klinker en soms een medeklinker. Het hangt van de uitspraak af.

In woorden als baby, cyste, idylle en symbool beschouwen we de y als klinker. In woorden als yoghurt, yoga en yahtzee daarentegen is de y een medeklinker (vergelijkbaar met de j). Dat heeft dus met de uitspraak te maken: in de eerstgenoemde woorden klinkt de y als ‘ie’ of ‘i’, dus als klinker, en in de andere als ‘j’, en dat is een medeklinker.

Lettergrepen

De basisregels:

1. Staat er één medeklinker tussen twee klinkers?
   Breek dan het woord af na de eerste klinker
   (open lettergreep) Bijvoorbeeld: Kopen →  Ko-pen
   
   
2. Staan er meerdere medeklinkers tussen twee klinkers?
   Breek dan het woord af na de eerste medeklinker.
   (gesloten lettergreep) Bijvoorbeeld: Stoppen → Stop-pen

Let op: 

Bij samenstellingen eindigt een lettergreep hoe dan ook na de losse woorden: Bijvoorbeeld: Dopingtest → Do-ping-test

Lettergrepen - ingewikkeld? Zie filmpje.

Het woord 'spelen' heeft een open en een gesloten lettergreep.

1. Waar
2. Niet waar

Het woord 'tiktokken' heeft drie gesloten lettergrepen.

1. Waar
2. Niet waar

Het woord 'piano' heeft één open en één gesloten lettergreep.

1. Waar
2. Niet waar

Debatteren

Stellingen:

1. Abortus moet volledig legaal en toegankelijk blijven voor iedereen die ervoor kiest.

2. Seksuele intimidatie moet strenger bestraft worden.

3. AI zorgt voor meer voordelen dan nadelen in onze samenleving. 

4. Vrouwen moeten evenveel verdienen als mannen voor hetzelfde werk. 

5. Nederland moet meer geld investeren in defensie. 

6. Orgaandonatie moet standaard zijn, tenzij iemand expliciet nee zegt. 

7. Er moet meer geld worden geïnvesteerd in mbo-onderwijs.

8. Landen die hun klimaatdoelen niet halen, moeten worden gestraft door de VN.