1.2 ingesproken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

1.2 

Na deze paragraaf ken je

• De begrippen: communisme, sociaaldemocratie, socialisme, sociale kwestie, sociale wet, vakbond
• De situatie van armen begrijpen en de noodzaak voor vakbond.
• Ken je het verschil tussen  communisten en sociaaldemocraten.
• Kan je uitleggen hoe algemeen kiesrecht een einde kan maken aan sociale ongelijkheid 
• Kan je voorbeelden van de eerste  sociale wetten noemen.
• Personen: Troelstra

1.2 Industrialisatie

-Industrialisatie: overgang van handwerk naar werken met machines.
-Mensen leven in slechte omstandigheden.
-en hebben een laag loon en kunnen niet protesteren: dan worden ze ontslagen.

industrialisatie

-Vakbonden: organisatie die opkomt voor de belangen van werknemers.

-Als je lid was van een vakbond kon je staken: door lidmaatschap was er een kas waaruit je betaald werd, ook als je ziek was.

vakbonden

2 groepen socialisten

-Armoede aanpakken via revolutie is idee van Marx: hij bedenkt communisme. Arbeiders moeten in opstand/revolutie komen tegen armoede.
-Armoede aanpakken via parlement zijn sociaaldemocraten. Zij willen dat rijken meer belasting betalen om armoede op te lossen.

socialisten

De sociaal democraten en communisten worden samen socialisten genoemd 

• Doel van beiden is gelijk: samenleving waarin bezit gelijk is verdeeld (=socialisme). 
• Pieter Jelles Troelstra richtte de SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij) op.

socialisten in nl

Hoe wilde de SDAP betere omstandigheden voor arbeiders bereiken?

Door algemeen kiesrecht 

Als de arbeiders kiesrecht zouden krijgen dan zouden er vanzelf meer wetten komen die ervoor zorgden dat arbeiders het beter kregen

Sociale Wetten

• Er was dus een groot armoede probleem
• Overheid moet ingrijpen in deze situatie, maar hoe? =Sociale Kwestie.

sociale kwestie

Samuel van Houten

kinderwetje

Sociale Wetten:

• 1854: Armenwet aangenomen, steun van de overheid
  
• 1874: Kinderwetje van Van Houten
• 1901: Leerplichtwet
• 1901: Woningwet: redelijke kwaliteit van woningen is een eis
• 1901: Ongevallenwet: Uitkering als je niet meer kunt werken door een ongeluk

wetten