5.1

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom

3 MAVO ||  2023-2024

Hoofdstuk 5 - Is er werk voor jou?

Exameneenheid arbeid en productie

Programma

• Hoofdstuk 5
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Ik heb een bijbaantje

1. Ja
2. Nee

Handig om te weten!

Werknemer en werkgever

Als je werkt bij een bedrijf ben je een werknemer. In ruil voor je werk krijg je loon. 

Het bedrijf is de werkgever. In ruil voor loon komen mensen bij het bedrijf werken. 

• De werknemer

• Krijgt:
• Loon
• Vakantiedagen

• De werknemer

• Hij krijgt een uitkering bij:
• werkloosheid
• ziekte
• arbeidsongeschiktheid → hij kan niet meer werken bijv. heel ernstig ziek

Soorten banen

Je kunt in Nederland voltijd en deeltijd werken.

deeltijdbaan (parttime) -> je werkt minder dan 38 uur per week

voltijdbaan (fulltime) -> je werkt minimaal 38 uur per week

Wat zijn voor jou redenen om te werken?

Arbeidsmotieven

Arbeidsmotieven = redenen om te werken

• Geld verdienen
• Nuttig of zinvol bezig zijn
• Contacten met anderen

Minimumloon

• Het salaris een werknemer (vanaf 21 jaar) MINIMAAL moet verdienen (bruto)
• Tussen 15 en 21 jaar: minimum JEUGDloon. Dit is een bepaald percentage van het Minimumloon

Minimumloon 2022

Minimumloon 2023

www.cnv.nl

Vakbond

Komt op voor de belangen van werknemers en onderhandelt met werkgevers over de CAO en voorwaarden.

CAO

In een CAO staan afspraken over de arbeidsvoorwaarden voor iedereen die in een bepaalde bedrijfstak werkt. Zoals.......

1. De bouw
2. De horeca
3. Basisonderwijs
4. Voortgezet onderwijs
5. Gehandicaptenzorg

www.cbs.nl

Arbeidsmotieven

Arbeidsmotieven = redenen om te werken

• Geld verdienen
• Nuttig of zinvol bezig zijn
• Contacten met anderen

Soorten werk

Wit werk:

• betaald werk,
  
• arbeidscontract,
  
• inhouding loonbelasting en sociale premies,
  
• geregistreerd, werk in de formele sector.
  

Zwart werk:

• betaald werk,
  
• geen contract,
  
• geen belasting en premies,
  
• niet verzekerd,
  
• niet geregistreerd, informele sector
  
• verboden.
  

Grijs werk:

• onbetaald werk:
  
• vrijwilligerswerk,
  
• werk in eigen huishouden,
  
• mantelzorg,
  
• niet geregistreerd, informele sector.
  

Aan de slag

Maken paragraaf 5.1