Poëzie 6V

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Stijlfiguren en beeldspraak

Herhaling begrippen poëzie 6V

Wat is het verschil tussen beeldspraak en stijlfiguren?

Stijlfiguren zijn formuleringen die gebruikt worden om bij jou als lezer een effect te bereiken.

Bijvoorbeeld: iets uitvergroten of juist verkleinen, je na laten denken of je laten lachen.

Zoals: antithese (tegenstelling), hyperbool, paradox, de retorische vraag, ironie

Beeldspraak : figuurlijk taalgebruik, alles wat niet letterlijk bedoeld wordt

• vergelijking
• metafoor
• personificatie
• synesthesie
• metonymia

Record

Mijn tweede vrouw

is zó snel 

weggelopen

dat zij de eerste

nog heeft

ingehaald

De metafoor

Een metafoor is een vorm van beeldspraak: je gebruikt een woord of beeld als vervanging voor iets anders, waarmee het een overeenkomst vertoont.
Zo is het schip der woestijn een metafoor voor een kameel: de kameel wordt vergeleken met een schip. 

Terugblik in een glas jenever

'k Had een sprookjeshuwelijk

achteraf beschouwd.

Maar ik was alleen

met de heks getrouwd.

Een vorm van metafoor: personificatie

Een levenloos iets wordt door middel van een beeld voorgesteld als levend wezen:

"Een slapende vulkaan kwam tot leven"

"De bomen fluisteren zachtjes haar naam"

Een vorm van metafoor: synesthesie

Twee zintuigelijke gewaarwordingen worden met elkaar gecombineerd:

"Schreeuwende kleuren"

"Bittere woorden"

"Warme stem"

Metonymia

Bij een metonymia wordt alleen een beeld genoemd, maar is er nog wel sprake van een relatie met het object. Die relatie is geen overeenkomst (zoals bij de soorten metaforen), maar bijv. stof-object, deel-geheel, maker-voorwerp

Metonymia

Voorbeeld:

Nederland won met 3-0 van Duitsland.

Ik lust nog wel een kopje.

Metonymia

• Metonymia: verband tussen object en beeld

deel-geheel	Neem maar een bloemetje mee.
geheel-deel	Nederland won van Italië .
producent-product	Pak jij mijn Nikes uit de kast?
eigenschap-persoon	Wat een lachebek !
materiaal-voorwerp	Hij trapte het leer tussen de doelpalen.
voorwerp-inhoud	Geef mij nog een glaasje .

Vergelijkingen

Een vergelijking is een vorm van beeldspraak.

Dat betekent dat je iets beschrijft door het te vergelijken met iets anders. 

Het beeld en de werkelijkheid staan beide in de zin

De meest bekende vergelijkingen zijn de vaste vergelijkingen:

zo.... als een ....

een ... van een ...

De vergelijking

eigenschap van het OBJECT

een BEELD

vergelijken met

Vergelijking

- Vergelijking (met verbindingswoord) 

Hij is zo sterk als een beer. 

Hij is een beer van een vent. 

Je kamer ziet eruit als een zwijnenstal. 

Wat heb je een zwijnenstal van een kamer. 

- Vergelijking (zonder verbindingswoord)  

Die vent, een beer, staat daar aan de bar. 

Je kamer, de zwijnenstal, moet echt opgeruimd worden. 

Wat is het verschil tussen een metafoor en een vergelijking?

De wind huilde om de hoeken van het gebouw.

1. metafoor
2. personificatie
3. metonymia
4. vergelijking

Die ezel weet niet eens welke les wij nu hebben.

1. metafoor
2. synesthesie
3. metonymia
4. personificatie

De motor van de auto kwam huilend tot leven.

1. metafoor
2. personificatie
3. metonymia
4. vergelijking

Het heeft gevroren, dus binden wij de ijzers onder.

1. metafoor
2. personificatie
3. metonymia
4. synesthesie

Wij roken zijn scherpe geur

1. metafoor
2. personificatie
3. metonymia
4. synesthesie

Haar handen waren ijskoud.

1. pleonasme
2. personificatie
3. metonymia
4. vergelijking

Stijlfiguren zijn formuleringen die gebruikt worden om bij jou als lezer een effect te bereiken.

bijvoorbeeld: een grotere of kleinere indruk maken, je na laten denken of je laten lachen.

Zoals: ironie, hyperbool, repetitio/herhaling, enumeratie/ opsomming, climax, antithese/tegenstelling, paradox

retorische vraag

Van welk stijlfiguur is dit een voorbeeld?

1. Herhaling
2. Tegenstelling
3. Opsomming
4. Retorische vraag

Welk stijlfiguur is dit?

1. climax
2. opsomming
3. tegenstelling (antithese)
4. paradox

Welke stijlfiguur?

1. ironie
2. opsomming
3. antithese
4. hyperbool

Stijlfiguur:
"Weinig alcohol kan
te veel zijn."

1. Paradox
2. Hyperbool
3. Antithese
4. Ironie

Welke stijlfiguur?

1. paradox
2. repetitio
3. ironie
4. antithese

In dit voorbeeld staat ook een vorm van beeldspraak. Welke woorden vormen de beeldspraak?
Benoem ook de soort beeldspraak

Zo goed begrijp ik het nu:

😒🙁😐🙂😃