NOVA 6.1 les 2 Reactiewarmte meten (lesgeven)

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

6.1 Energie effect

H6.1 Reactiewarmte meten

Leerdoel

• je kunt de reactie-energie berekenen met gegevens uit een experiment (Q = m .c.     T) [eerste lesuur]
• je kan een reactie-energie berekenen uit de vormingsenergieën van de stoffen [tweede lesuur]

Reactiewarmte meten

Bij een chemische reactie nemen beginstoffen energie op uit de omgeving (endotherm) of staan de beginstoffen energie af aan de omgeving (exotherm)

Als deze omgeving water is en je de temperatuurverandering van het water meet, kun je de hoeveelheid energie berekenen.

Hoe? Dat wordt uigelegd in het volgende filmpje (TIP: zet de ondertiteling aan).

Bekijk nu voorbeeldopgave 2 (boek, blz 180):
  Hoe pak je dit aan?

Bekijk voorbeeldopgave 2 op blz 180

Hoe pak je zo'n opgave nu handig aan?

stap 1: zet alle gegevens in een tekening

stap 1

Maak een tekening / schets van het experiment en zet de getallen op de juiste plek. 

Zo zie je beter wat de getallen betekenen

stap 2

Wat kan je met deze getallen berekenen?

Welke formules heb je bij dit onderwerp geleerd?

Schrijf ze op en vul ze in

Let daarbij op de eenheden!

stap 3

Controleer of je antwoord hebt gegeven op de vraag.
 --> je hebt een antwoord
        berekend met eenheid J
--> er wordt een antwoord
       gevraagd
        met eenheid J mol^-1 

zelf aan het werk

Leer  H6.1  Reactiewarmte meten en berekenen
t/m voorbeeldopgave 2 (blz 179 +180)

Maak opgave 4 en 5 (online)
--> op de volgende twee dia's staan nog tips!

tip: maak een tekening bij opgave 4

tip: maak een tekening bij opgave 5

Afronding
Heb je nog een vraag? Is iets niet duidelijk? Noteer het hier, zodat de docent het kan uitleggen in een les via Teams

Vormingswarmte:  voorkennis

voordat je reactiewarmte kunt berekenen via vormingswarmte, moet je eerst goed weten wat de vormingswarmte is en hier eenvoudige berekeningen mee kunnen uitvoeren

Weet je het al?

Lees pagina 180 en 181

Van welke reactie is de reactie-energie gelijk aan de vormingswarmte?

1. 2C+3H​2​​+O−>C​2​​H​5​​OH
2. 4C+6H​2​​+O​2​​−>2C​2​​H​5​​OH
3. 2C+3H​2​​+​2​​1​​O​2​​−>C​2​​H​5​​OH
4. 1C+​3​​2​​H​2​​+​2​​1​​O​2​​−>​2​​1​​C​2H​5​​OH​​

In welke tabel van Binas vind je de vormingswarmte van methaan?

1. Binas tabel 56
2. Binas tabel 57A
3. Binas tabel 57B

Wat is de ontledingswarmte van stikstofdioxide?

1. −0,332.10​5​​J
2. +0,332.10​5​​J
3. −0,816.10​5​​J
4. +0,816.10​5​​J

uitleg

ontleden is het tegenovergestelde van vormen

als er bij de vorming van een stof energie vrij komt, dan is voor het ontleden van die stof evenveel energie nodig

Ontledingswarmte heeft dus het omgekeerde teken van de vormingswarmte (maar het getal is hetzelfde)

Gebruik Binas:
Wat is de vormingswarmte van waterdamp?

1. −2,86.10​5​​J
2. −2,42.10​5​​J
3. +2,86.10​5​​J
4. +2,42.10​5​​J

Wat is de vormingswarmte van waterstof?

1. −2,86.10​5​​J
2. −2,42.10​5​​J
3. −1,88.10​5​​J
4. 0J

Let op! Noteer en leer:

Zorg dat je het verschil in formules weet tussen

water                                             

waterdamp

waterstof

waterstofperoxide

H​2​​O(l)

H​2​​O(g)

H​2​​(g)

H​2​​O​2​​(l)

Bereken met de wet van behoud van energie de verdampingsenergie van water: H2O(l) -> H2O(g)

1. −5,28.10​5​​J
2. −0,44.10​5​​J
3. +5,28.10​5​​J
4. +0,44.10​5​​J

1. +96
2. -96
3. +64
4. -64

Vormingswarmte gebruiken

de volgende 3 opgaven gaan over het berekeningen met vormingswarmte en reactie-energie

Bereken de reactiewarmte mbv Binas 57B

vormingsenergie berekenen

Als de reactie-energie gegeven is, kun je hiermee ook een onbekende vormingsenergie van één van de stoffen berekenen

aanpak:

Je vult alle gegevens in in de formule dE = E_eind - E_begin

de vormingsenergie van de gevraagde stof is je enige onbekende

uitwerking

examen niveau

op het eindexamen wordt ook je inzicht getoetst. Je moet dan meerdere denk- en rekenstappen doen om tot het antwoord te komen

De volgende opgave is hier een voorbeeld van

uitwerking

Nog meer oefening nodig?

Ga naar in de online leeromgeving van NOVA naar

- versterk jezelf en klik op "toon onderwerpen"

- kies bij chemisch rekenen voor

           . reactiewarmte uit vormingswarmte