Hfst 3, paragraaf 1 en 2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Economische groei

Stijging van de productie

BBP 2020: 800 miljard

BBP 2021: 850 miljard

Economische groei: 850 - 800 : 800 x 100 = +6,25%

Noem oorzaken dat het BBP stijgt / de economie groeit?

Oorzaken economische groei

Stijging van de prijs

Stijging van de productie 

Door de torenhoge inflatie wordt het BBP ook hoger. Als je het BBP hiervoor corrigeert, weet je de reële groei van het BBP.

Reële groei

BBP steeg met 6,25%. Als de inflatie 3% is, kun je berekenen hoeveel de reële groei is.

Nominale groei - inflatie = Reële groei

Dus 3,25% reële groei

Reële groei is 5%. Inflatie is 3%. Bereken de nominale groei

Factorproductiviteit

Factorproductiviteit geeft aan hoe goed arbeid en kapitaal (machines) worden ingezet in een land. 

Factorproductiviteit stijgt door:

Scholing, specialisatie, veel R&D, innovaties, beter milieu, etc...

Mensen die bij de beroepsbevolking horen hebben een betaalde baan of zijn op zoek naar een betaalde baan.  Deze mensen bieden hun arbeid aan. De beroepsbevolking is dus het aanbod van arbeid.

Arbeidsmarkt is het totaal van vraag en aanbod naar arbeid. 

Als de vraag naar arbeid groot is en het aanbod klein: er is een krappe arbeidsmarkt en weinig werkloosheid. 

Als de vraag naar arbeid klein is en het aanbod groot: er is een ruime arbeidsmarkt en veel werkloosheid.  

Bedrijven & overheid zijn op zoek naar personeel. Zij vragen arbeid.

Vraagoverschot

Tekort aan personeel:

vraag > aanbod  

Er zijn meer banen dan mensen die willen werken.
= krappe arbeidsmarkt

Aanbodoverschot

Werkloosheid:

aanbod > vraag

Er zijn niet genoeg banen voor iedereen. Lonen stijgen nauwelijks.

= ruime arbeidsmarkt

Oorzaken krappe arbeidsmarkt

Vergrijzing: een groot gedeelte van de bevolking wordt 67 of is dat geworden. Zij verdwijnen uit het arbeidsaanbod. 

Corona: Veel mensen zijn van baan veranderd en gaan niet terug

Veel deeltijdwerkers in Nederland

Structurele werkloosheid

Banen zijn er niet. Zelfscan bij Jumbo/Appie --> Baan van een caissière verdwijnt = structureel. 

Seizoenwerkloosheid. --> Geen baantjes bij ijssalon Ekkelenkamp in de winter

Frictiewerkloosheid --> Je studeert af en hebt niet direct werk. Je neemt ontslag en zoekt een nieuwe baan

Conjuncturele werkloosheid

Mensen kopen minder door lager inkomen --> productie daalt --> Werkloosheid stijgt. 

Hangt dus af van de vraag naar producten (Conjunctuur = vraag)

Wig

Verschil tussen loonkosten en nettoloon bestaat uit belastingen en werkgevers- en werknemerspremies. Dit noemen we ook wel de wig.

Loonkosten = brutoloon + werkgeverspremies

Nettoloon = brutoloon - werknemerspremies en loonbelasting

Weektaak

Hoofdstuk 3: 

Paragraaf 1 opdracht 1, 3, 4 

Paragraaf 2: 1,3,8,9,10