paragraaf 5.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

PARAGRAAF 5.3

Economie (in Indonesië)

Beroepsbevolking 

Beroepsbevolking = de groep mensen in een land die betaald werk heeft of er naar zoekt (15 en 65 jaar). 

1. landbouw (akkerbouw, veeteelt en visserij) =  primaire sector 
2. industrie (producten maken uit grondstoffen) = secundaire sector 
3. diensten (iets doen voor een ander) = tertiaire sector 

dokter

fruitteler

pottenbakker

schaapsherder

sigarenmaker

telefonist

visser

wever

Made in Indonesia

Waarom worden er zoveel dingen die wij kopen gemaakt in landen in Zuidoost-Azië (zoals Indonesië)?

Wat voor producten worden vooral in Indonesië gemaakt?

1. Robots
2. Kleding
3. Vliegtuigen
4. Ruimteschepen

Waarom is dat denk je?

Beroepsbevolking in rijke landen

Mensen maken veel gebruik van diensten. We verdienen geld genoeg om andere mensen het werk te laten doen. 

In rijke landen is de dienstensector het grootst. 

Wat heb je hiervoor nodig:

• goed onderwijs
• geld voor innovaties/nieuwe ideeën 

Maar vroeger waren we arm

Toen werkten veel meer mensen in de landbouw. 

• We waren nog niet allemaal hoog opgeleid.
  
• We verdienden nog niet heel veel geld
• Deden heel veel zelf

Veel landbouw, maar 31% diensten

Weinig landbouw, 82% diensten

Beroepsbevolking armste landen

Grootste deel bevolking werkt in de landbouw

• Landbouwbedrijven zijn klein en zelfvoorzienend.
• Zelfvoorzienend = opbrengst alleen bedoeld om zelf te kunnen leven.
• Er zijn ook grote commerciele bedrijven --> van rijke bedrijven in het buitenland, voor de export 

Informele sector

Lijkt op werken in de dienstensector, maar dat is het niet. 

Kenmerken:

• geen opleiding nodig
• geen vergunning voor gegeven
• vluchtsector 
• geen machines
• hard werken voor een beetje €
• ziek = geen €

Verandering in de beroepsbevolking

Als een land zich gaat ontwikkelen, verandert de verdeling van de beroepsbevolking. 

Dit moet je kunnen uitleggen. 

Kapitaalintensief 

Wat is kapitaal? 

- je hebt geld nodig om kapitaal (bedrijven en machines) te kunnen kopen

Welke landen zijn kapitaalintensief? --> Westerse landen, waaronder Nederland

Arbeidsintensief 

Werk waarbij veel arbeid gevraagd wordt. Of veel arbeiders nodig zijn. 

Welke landen zijn arbeidsintensief? --> Arme landen, waarbij nog veel in de landbouw en industrie wordt gewerkt.

Welke sector(en) zijn arbeidsintensief?

Kapitaalintensief vs Arbeidsintensief

Kapitaalintensief

Arbeidsintensief

Kapitaalintensief bedrijf:

Een bedrijf waarin machines het grootste deel van de productie verzorgen.

Arbeidsintensief bedrijf:

Een bedrijf waarin mensen het grootste deel van de productie doen.

Hoe produceert een timmerman?

1. arbeidsintensief
2. kapitaalintensief

Een bedrijf met veel machines is:

1. Arbeidsintensief
2. Kapitaalintensief

Een bedrijf met veel werknemers is:

1. Arbeidsintensief
2. Kapitaalintensief

Wat is een voorbeeld van een kapitaalintensief beroep?

1. Conciërge
2. Kapper
3. Boer
4. Glazenwasser

Bij een kapitaalintensief bedrijf verzorgen machines het grootste deel van de productie

1. Juist
2. Onjuist

Hoe kunnen we aan de beroepsbevolking van een land de ontwikkeling herkennen?

Sinds ongeveer 1990 verschuift Turkije in het wereldsysteem van periferie richting centrum.
Geef aan hoe deze verschuiving blijkt uit de volgende kenmerken van Turkije:
− de verdeling van de beroepsbevolking (over de sectoren van de economie);
− het analfabetisme;
− de natuurlijke bevolkingsgroei.

Begrippen

• Beroepsbevolking

• Primaire sector

• Secundaire sector

• Tertiaire sector

• Zelfvoorzienend

• Commerciële landbouwbedrijven

• Informele sector

• Arbeidsintensief

• Kapitaalintensief

Drie dingen die ik deze les heb geleerd zijn...

Wat is nog lastig vind, is ....

Maak de volgende opdrachten van paragraaf 5.3

-----------------------------------------------------------------------opdracht 1 en 4 (helemaal)