2.3 Formuletaal

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

2.3 Formuletaal

De molecuulformule

Atomen stellen we voor als bolletjes met
een elementsymbool. De eerste letter is een HOOFDLETTER

Cl

H

H

O

O

C

C

O

H

De molecuulformule

Probeer voor jezelf de namen van de atoomsoorten te noteren

Cl

Pb

H

O

Fe

C

C

O

H

De molecuulformule

De elementen kunnen we samenvoegen tot moleculen.

                    CO₂                                                                                                          

 

Molecuultekening

C

O

O

H

H

O

Index: geeft het aantal atomen aan (staat rechtsonder het symbool)

H₂O

De molecuulformule

Meerdere moleculen worden weergegeven met
het coëfficiënt. Dit getal komt voor het molecuul te staan.

C

O

O

C

C

C

C

O

O

O

O

O

O

O

O

dus in dit geval;

5 CO₂

Opdracht

Uit hoeveel moleculen en atomen (per soort) bevatten de volgende opgaven:

O₂

H₂O

4 CH₄

7 C₆H₁₂O₆

Moleculen

De molecuulformule geeft de soort en het aantal atomen in een molecuul weer, je zet de symbolen van de atomen in alfabetische volgorde. 

De index achter het symbool van een atoomsoort geeft aan hoeveel van deze atomen er in een molecuul zitten.
De coëfficiënt geeft het aantal moleculen weer.

Elementen

In het periodieksysteem staan alle elementen genoemd. De naam van een element begint altijd met een hoofdletter. De naam van een element kan uit 1 of uit 2 letters bestaan. Wanneer de naam uit 2 letters bestaat, is de tweede letter altijd een kleine letter. 

Let dus goed op hoofdletters en 

kleine letters.

H  = waterstof
He = helium

Claudia Fietst Naar Haar Oma In Breda

Cl Br I N H O F

De moleculen van deze atomen bestaat altijd uit twee dezelfde atomen:

-Cl₂  : Chloormolecuul

-F₂    : Fluormolecuul

-N2   : Stikstofmolecuul

-H2   : Waterstofmolecuul

-O2   : Zuurstofmolecuul

-I2     : Joodmolecuul

-Br₂  : Broommolecuul

Molecuulmassa

Stoffen hebben massa's, stoffen bestaan uit moleculen, moleculen bestaan uit atomen, dus atomen hebben massa's.

De massa van een waterstofatoom is 1,68x10^-27 kg! 

Niet zo handig he? 

Daarom is de atomaire massa-eenheid bedacht, de eenheid u.

1 u = 1,68x10^-27 kg

Atoommassa's en molecuulmassa's 

Atoommassa van ieder atoom kun je aflezen in het Periodiek systeem 

Molecuulmassa berekenen van verbindingen

Atoommassa's van alle atomen in 1 molecuul bij elkaar optellen.

De molecuulmassa van NaCl = 1 x 22,990 + 1 x 35,45 = 58,44 u

O (zuurstof)

O₂

H₂O

AgCl

C₆H₁₂O₆

32

18

16

143,32

180,16 u

Wat is de atoommassa van zilver?

Bereken de molecuulmassa van
Denk aan een berekening.

KNO​3​​

Het gehalte van een atoomsoort in een verbinding

Als je de molecuulformule van een stof weet, kun je uitrekenen wat het gehalte van een bepaalde atoomsoort in dat molecuul is. Eerst bereken je de totale massa van het molecuul aan de hand van de molecuulformule en dan de totale massa van de gevraagde atoomsoort.

Bereken het massapercentage
zuurstof in

C​9​​H​8​​O​4​​

2.3 Formuletaal Leerdoel

Je leert

• hoe je stoffen met een formule kunt weergeven (opdracht 31 t/m 37).
• de formules van een aantal belangrijke stoffen (opdracht 38 en 39).
• de naamgeving van eenvoudige stoffen (opdracht 40 t/m 42).
• de molecuulmassa berekenen met atoommassa's (opdracht 43 t/m 47).
• het massapercentage van een atoomsoort in een molecuul berekenen (opdracht 48 en 49)

3.3 Formuletaal evaluatie

Leerdoel van deze paragraaf:

• de formule van een stof afleiden uit de molecuultekening;
• de formules van elementen geven;
• de formules van een aantal verbindingen opschrijven als de naam is gegeven;
• de naam van een aantal stoffen opschrijven als de formule is gegeven;
• het massapercentage van een atoomsoort in een verbinding berekenen

Huiswerk:

- Atoomsoorten leren (2.2)

- 31 t/m 33 en 35 t/m 46,49