Spijsvertering

• basiszorg
• MBO
• Studiejaar 1

                                   Spijsvertering

HERHALING

Wat is spijsvertering ook alweer?

•  Gaat om basis behoeften -> eten en drinken
•  Spijs = voedsel
•  Spijsvertering = voedsel vertering in het lichaam
•  Spijsverteringsorganen:  Mond, keelholte, slokdarm, maag, dunne darm en dikke darm 

Wat doet spijsvertering:

• Voedsel opnemen (via de mond)
  
• Voedsel fijnmaken (kauwen)
  
• Voedsel vervoeren (door spierbewegingen)
  
• Voedsel afbreken en verteren (door verteringssappen en spierbewegingen)
  
• Voedingsstoffen voor de lichaamscellen afgeven aan het bloed ( via wand dunne darm)
  
• Onverteerbare voedselbestanddelen afvoeren (ontlasting)
  

Mond

• Kauwen
• Speeksel
• Huig
• Strottenhoofd
• Strottenklepje

Slokdarm

• Spieren die samentrekken en ontspannen -> peristaltiek
• Zorgt voor voedseltransport
• Verbinding tussen mond en maag
  
  
• Functie: Vervoer van voedsel van mond naar maag

Maag

• Elastische gespierde zak
• Kan uitzetten en krimpen
• Bewaren voedsel totdat het naar de darmen kan

Functies:

• Verder kneden en fijnmaken van voedsel
• Afbreken van eiwitten en vetten
• Doden van bacteriën

Twaalfvingerige darm

• Bovenste gedeelte van de dunne darm
  
• 12 vingers lang (+/- 30 cm)
  
•  verdere vertering

+ sap uit alvleesklier

+ galsap uit de lever

• Galsap: verdeelt vet in kleine druppeltjes
  
• Sappen ingewerkt? Voedsel verdeeld in hele kleine deeltjes, betere opname in bloed.
  

Dunne darm

• 5 tot 6 meter lang
• binnenkant is geplooid slijmvlies
• in dit slijmvlies zitten darmvlokken
• in elke darmvlok zit een bloedvat
• deze bloedvaten nemen de voedingstof op
•  de voedingsstoffen gaan via het bloedvat in de darmvlokken in de dunne darm > poortader > de lever

Dikke darm

• Ongeveer 1,5 meter lang
  
• Bestaat uit: blinde darm, dikke darm, endeldarm
  
• Veel bacteriën (darmflora) -> belangrijk bij afbraak schadelijke bacteriën
  
• Laatste voedingsstoffen worden opgenomen in het bloed
• laatste vocht onttrokken, voedselbrij dikt in
• Er wordt slijm toegevoegd
  
• Rest voedselbrij vervoerd naar endeldarm (met aan het einde de anus)

endeldarm & anus

• Verzamelplaats voor ontlasting
• Spieren worden in reflex samengetrokken (peristaltiek)  ontlasting verlaat lichaam via anus
• Anus wordt afgesloten met kringspier
  

Lever

• Hoort niet bij het spijsverteringskanaal!
• Functioneert als een chemische fabriek
  
• Neemt voedingsstoffen uit het bloed op, geeft suiker af wanneer dit nodig is
• Opslagplaats voor energie, vitaminen, vetten, eiwitten en metalen
• Vormt gal: Galvloeistof helpt bij het oplossen van vetten: Gal wordt in de galblaas opgeslagen.
  
• Zet eiwitten om in bruikbare eiwitten voor afweer van het lichaam en bloedstolling
  
• Zet schadelijke stoffen om in minder schadelijke stoffen. (medicijnen, alcohol, drugs)
  

Alvleesklier

• Hoort ook niet bij het spijsverteringskanaal!
  
• Scheidt alvleeskliersap af om eiwitten, vetten en zetmeel te verteren & schakelt zuur van de maag uit
  
• Scheidt hormonen insuline en glucagon af: bloedsuiker

Dit deel verbindt de mond met de slokdarm

Hierin wordt voedsel dat via de slokdarm uit de mond komt verder gekneed en fijn gemaakt

Dit deel is vele meters lang

Dit deel vervoert voedsel verder het spijsverteringskanaal in

Klieren in de wand vormen slijmstoffen en glijstoffen

Met dit deel kun je genieten van je eten

Keelholte

Maag

Dunne darm

Slokdarm

Dikke darm

Mondholte

herhaling theorie:

EDITION: anatomie & fysiologie: thema 6, hoofdstuk 2