8.3 Straling gebruiken

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Startopdrachten

1) Noem de drie verschillende onderdelen van een atoom.

2) Wat is het symbool van koolstof (gebruik je BINAS)

3) Hoe heet het meetinstrument om ioniserende straling te meten?

In je schrift:

Leg uit wat de halfwaardetijd is van een radioactieve isotoop.

§ 8.3 Straling gebruiken

Een onstabiele stof heeft een halveringstijd van 3 uur.
Je hebt aan het begin 20 onstabiele kernen van die stof. Hoeveel kernen kunnen er na 6 uur nog onstabiel zijn?

1. 20
2. 10
3. 5
4. 1

Wat is de halveringstijd van Koper-64
(BINAS)

1. 12,7 uur
2. 12,7 jaar
3. 24 dagen
4. 24 sec

Bepaal de halfwaardetijd

Leerdoel

- Ik kan de drie soorten straling benoemen die door radioactieve stoffen worden uitgezonden en ik kan van elke aangeven hoe groot het doordringend vermogen is.

- Ik kan beschrijven op welke manier gammastraling wordt toegepast bij medisch onderzoek.

- Ik kan beschrijven hoe kankergezwellen worden bestraald: van buitenaf én van binnenuit.

Soorten radioactieve straling

α

- straling (alpha)

- straling (beta)

β

- straling (gamma)

γ

Doordringend vermogen

So

doordringend vermogen

Noteer de soorten straling

1)

2)

3)

Straling gebruiken

Straling kun je ook in je voordeel gebruiken. Bijvoorbeeld in het ziekenhuis om bepaalde ziekten te behandelen of bepaalde processen in het lichaam zichtbaar te maken.

(12min)

Welke medische techniek gebruikt geen straling?

1. Röntgenfoto's
2. Radiotherapie
3. Echografie

In het ziekenhuis gebruiken artsen ioniserende straling om kanker te bestrijden.

Hoe zorgen ze dat die straling op de goede plek komt?

1. Bestraling gebeurt altijd van binnenuit door radioactieve stoffen in het lichaam te plaatsen
2. Bestraling gebeurt altijd van buitenaf met alfastraling.
3. Bestraling gebeurt altijd van buitenaf met gammastraling.
4. Bestraling gebeurt soms van binnenuit en soms van buitenaf.

Medisch onderzoek

1. een tracer wordt in je lichaam gespoten

2. de tracer verspreidt zich door je lichaam en komt aan bij het orgaan dat onderzocht moet worden

3. de gammastraling die de tracer uitzendt komt je lichaam uit en kan met een camera geregistreerd worden

Wat is een tracer?

1. Een morfinemedicatie
2. Een slaapmedicatie
3. Een radioactieve merkstof
4. Een spoorzoeker

Bij medisch onderzoek wordt soms een tracer gebruikt.

Een goede tracer:

1. zendt alfastraling uit en heeft een kleine halfwaardetijd.
2. zendt gammastraling uit en heeft een kleine halfwaardetijd.
3. zendt alfastraling uit en heeft een grote halfwaardetijd.
4. zendt gammastraling uit en heeft een grote halfwaardetijd.

Bestralen bij tumoren

Uitwendig bestralen

Ioniserende straling maakt de 

moleculen in de tumor kapot.

De straling is gammastraling.

Patiënt is na bestralen niet radioactief.

Bestralen bij tumoren

Bestraling van binnenuit

Radioactieve stof in lichaam.

De straling is alfastraling.

Patiënt na bestralen wel radioactief.

Mensen die in het ziekenhuis op de röntgenafdeling werken, moeten zich beschermen tegen straling.

Welk beschermend materiaal wordt in de kleding gebruikt?

1. aluminium
2. beton
3. katoen
4. lood

Ik kan nu...

- drie soorten straling benoemen die door radioactieve stoffen worden uitgezonden en ik kan van elke aangeven hoe groot het doordringend vermogen is.

- beschrijven op welke manier gammastraling wordt toegepast bij medisch onderzoek.

- beschrijven hoe kankergezwellen worden bestraald: van buitenaf én van binnenuit.

Huiswerk:

§5.3 afmaken

Lees §5.4 en maak de leerstofopgaven