Maatschappijleer Havo 4

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen?

* Hoofdstuk 2 Verzorgingsstaat betutteling of noodzaak bespreken.

* Online werken aan de opdrachten bij dit hoofdstuk

De overheid moet een aanvullende rol hebben in het zorgen voor gelijke kansen en mogelijkheden, de rol van de overheid mag niet te groot worden: mensen moeten meer voor hun naasten gaan zorgen.

De overheid moet klein zijn. De omvang van de verzorgingsstaat is groot en mensen worden lui en afhankelijk van teveel sociale voorzieningen.

De overheid moet groot zijn en moet gelijke kansen mogelijk maken, de verzorgingsstaat is belangrijk om sociale ongelijkheid te verminderen.

Socialistische visie 

Christendemocratische visie

Liberale visie

Lesdoel

•    Je kunt de vier functies van de verzorgingsstaat beschrijven
•    Je kunt 3 verklaringen voor het ontstaan van de verzorgingsstaat noemen en toelichten
•    Je kunt in concrete maatschappelijke situaties beargumenteren of in jouw ogen sprake is van noodzakelijk overheidsingrijpen in het algemeen belang of van onnodige betutteling.

De vier functies van de vzs

1. Verzorgen: er is fysieke en psychische zorg voor wie dat nodig heeft. 

2. Verzekeren: burgers zijn verzekerd van een inkomen, ook als je werkloos, ziek, te oud of arbeidsongeschikt bent.

3. Verheffen: iedereen krijgt de kans zijn talenten te ontplooien en zich te ontwikkelen. 

4. Verbinden: mensen voelen zich verbonden met elkaar doordat ze voor elkaar betalen en doordat de ongelijkheid tussen mensen relatief klein is. 

In Nederland heb je recht op onderwijs, maar je hebt ook leerplicht. Je móet dus ook naar school (of in ons geval online lessen volgen).
Bij welke functie sluit dat aan?

1. Verzorgen
2. Verzekeren
3. Verbinden
4. Verheffen

Ontstaan van de verzorgingsstaat volgens de theorie van de Swaan

De verzorgingsstaat is er in het belang van ons allemaal.

Industrialisatie

toename van interdepentie (wederzijdse afhankelijkheid) als gevolg van de arbeidsverdeling
 

Toename van externe effecten  (wanneer iemands gedrag gevolgen heeft voor anderen)

Verzorgingsstaat kan helpen die externe effecten te verminderen.

Dilemma van de collectieve actie

Free rider probleem

Wordt doorbroken door de verzorgingsstaat omdat mensen verplicht worden bij te dragen aan het oplossen van externe effecten.

Wanneer spreek je van een collectief dilemma?

1. Als het een probleem betreft waar heel veel mensen last van hebben.
2. Als individuele belangen op korte termijn aantrekkelijker lijken dan gezamenlijk belang op lange termijn
3. Als mensen het heel lastig vinden om een keuze te moeten maken.
4. Alle voorgaande antwoorden kloppen.

Collectieve actie en 

dilemma van collectieve actie

Bij een collectieve actie wordt er gezamenlijk naar een doel toegewerkt waar alle betrokkenen baat bij hebben (bijvoorbeeld schone lucht). Maar omdat er meerdere mensen meedoen, wordt een deelnemer minder niet gemist (ik steek als enige in Overijssel wel vuurwerk af). Dan gaat de collectieve actie (meer schone lucht) alsnog wel door. En dat is natuurlijk ideaal: niet meedoen, maar wel profiteren van het resultaat/doel. Doe je dat dan ben je een free rider!

2 andere theorieën

*Opkomst van de arbeidersbeweging

*Initiatieven vanuit de gegoede burgerij.

De vraag is

Is er sprake van noodzakelijk overheidsingrijpen in het algemeen belang of van onnodige betutteling?

Kinderwetje van Van Houten (1874)

Coronamaatregelen?

Vind jij de uitbreiding van het rookverbod uit 2018 een noodzakelijk overheidsingrijpen in het algemeen belang of onnodige betutteling?
Beargumenteer je antwoord.