Les 2.4 Snoeien boom

• Groen
• Voortgezet speciaal onderwijs

Groen

Les 2.4; Snoeien boom

Doel

• In deze les leren we hoe en waarom we een boom snoeien.
• Tijdens de praktijk les leren we werken met een snoeischaar.

Snoeien

1. takkenschaar
2. heggenschaar
3. snoeischaar
4. bats

1. snoeischaar
2. grasschaar
3. takkenschaar
4. kantensteker

1. snoeizaag
2. takkenschaar
3. beugelzaag
4. kettingzaag

Gereedschap

Gebruik bij het snoeien van een boom/tak het juiste gereedschap:

- Dunne takken: snoeischaar (bv merk: Felco).

- Dikke takken: takkenschaar. 

- Stammetjes: snoeizaag, beugelzaag of kettingzaag.

Belangrijk is dat het gereedschap scherp en schoon zijn

Een boom kappen

Een boom snoeien

Een boom rooien

Na het kappen van de boom blijft de stronk achter

De juiste betekenis van bomen rooien is dan ook dat de boom en het wortelstelsel volledig uit de grond worden gehaald.

Bij het kappen van een boom kan het zijn dat u juist het laatste restje stam wilt laten staan. De wortels blijven dan gewoon in de grond zitten. Daarin verschilt het bomen kappen van het bomen rooien.

Snoeien is het selectieve terugsnijden van houtige planten

Waarom snoeien:

• Snoeien van bomen is belangrijk om ze gezond, veilig en mooi te houden. 

• Het snoeien van bomen helpt hen om gezonde groei te behouden

Met het snoeien worden dode, zwakke en zieke takken weggehaald, waardoor de aanblik mooier zal worden en de boom gezonder blijft.

De snoei stimuleert de bloei én de vruchtvorming van de boom.

Als de boom veel zon tegenhoudt, kan snoeien een goede oplossing zijn.

Veiligheid.

Bomen snoeien

• Dode takken
• Takken die elkaar kruisen
• Wortelopschot
• Opkronen = de onderste takken eraf halen zodat je er onderdoor kunt lopen/rijden

Hoe herken je dood hout?

• Er zitten geen bladeren of mooie knoppen meer op.
• Vaak zit de bast los.
• Niet meer buigzaam zoals andere takken (breekt direct af).
• Dood hout heeft een bruine kleur (groen=leven). Op sommige takken zie je oranjerode minuscule bolletjes (meniezwam) . 

meniezwam is een schimmel die vaak op dood hout zit

Hoe noem je de jonge
takkengroei rond de
boom op de foto?

1. Dood hout
2. Schurend hout
3. Wildgroeiend hout
4. Opschot

Hoe noem je het afzagen van takken aan een boom die te laag hangen?

1. Uitdunnen
2. Uitlichten
3. Verjongen
4. Opkronen

De gebieden uitdunnen waar veel takken zitten. Verwijder kruisende takken, en dun dan de boom uit zodat lucht kan circuleren en licht bij alle delen van de plant kan komen. Om bomen gezond te laten groeien, hebben ze goede luchtcirculatie nodig door en rond de takken. Takken die dicht op elkaar staan, moedigen de groei van schimmel aan en trekken meer insecten aan.

Takken verwijderen die naar binnen groeien, naar het centrum van de boom. Deze veroorzaken een warboel en zijn niet gezond.

Wanneer snoeien we bomen/takken?

De periode waarin je er het best voor kan kiezen om een boom te snoeien is afhankelijk van meerdere factoren. Vooral het type boom zal op dit vlak 

bepalend zijn.

Wat is een knotboom?

Knotbomen is geen soort op zich, knotbomen ontwikkelen een knotvorm door de snoeiwijze die wordt toegepast. De knotvorm ontstaat door op een hoogte van ongeveer 2 tot 4 meter de stam af te zagen. Op deze stam zullen zich nieuwe takken ontwikkelen die om de 3-5 jaar weer teruggesnoeit worden tot aan de stam, hierdoor ontstaat een bolvormige verdikking op de stam, de knot.

Welke bomen zijn geschikt om te knotten?

De knotwilg is de meest bekende soort, maar er zijn meer soorten die de snoei goed verdragen. In ons assortiment vind je bijvoorbeeld de volgende bomen als knotvorm:

Alnus glutinosa (gewone els, zwarte els))

Betula pendula (ruwe berk)

Fraxinus excelsior (gewone es)

Morus alba (witte moerbei)

Platanus hispanica (gewone plataan)

Platanus orientalis (oosterse plataan)

Quercus rubra (amerikaanse eik)

Salix alba (gewone wilg)

Salix alba 'Chermesina'

Tilia cordata (winterlinde)

Wanneer snoeien we bomen/takken?

Voordelen snoeien bomen in de winter:

Het is minder werk / minder snoeiafval.

Beter zicht op je werk, omdat er geen bladeren aan de bomen zitten.

 

Voordeel snoeien bomen in late zomer/begin herfst:

Een boom bereidt zich al voor op de ruststand. Doordat er nog wel sapstromen vervoerd worden in de stam en de takken, kan de boom nog reageren op schade (afzagen) en de wond direct afsluiten voor infecties. 

Een betere tijd is de late zomer/begin herfst. Waarom: Een boom begint zich dan al voor te bereiden op de ruststand. Belangrijk is dat er in de boom nog wel sapstromen vervoerd in de stam en de takken. Doordat de boom nog kan reageren op schade (afzagen), zal hij de wond direct afsluiten "afgrendelen" voor infecties.Je kunt dit vergelijken met een pleister op een kleine wond. In het menselijk lichaam zorg een stof in het bloed voor een vergelijkbare manier van afsluiten.

Welke bomen mag je nooit snoeien in het voorjaar?

ABC-Bomen mag je nooit snoeien in het voorjaar:

A. Acer of Esdoorn

B. Betula of Berk

C. Carpinus (haagbeuk)

 Ook de notenboom(Juglans) en druif (Vites) mogen dan niet gesnoeid worden.

Deze bomen hebben veel "celdruk" wat betekend dat het water wat in de boom zit eruit loopt. Hij kan dan doodbloeden wordt ook wel gezegd. Ook de notenboom(Juglans) en druif (Vites) behoren hiertoe.

Stokzaag

Het werken met een stokzaag doe je met het gewicht van je hele lichaam. Dus in de trekkende beweging ga je door de knieën en houd je je armen stil.

Bij het zagen van takken:

• Buiten de takkraag zagen
• Een tak in 2 of 3 keer afzagen
• Stand van de zaag: haaks op de tak
• Maximaal 20 % snoeien per boom

Veiligheid: helm en veiligheidshesje

1: Zaag ongeveer 15 cm van de stam een snede aan de onderzijde van de tak. 1/3 van de dikte van de tak.

2: Zaag de tak af aan de bovenzijde. Doe dit een paar centimeter aan de buitenzijde van de zaagsnede die je zojuist hebt gemaakt. Dit noemen we op stomp zagen.

3: Zaag de stomp op de goede plek net buiten de takkraag af.

Waarom stap 1: dit voorkomt het inscheuren van de bast op de stam bij het afzagen van de tak. 

Stap 2: Mocht je een grote (zware) tak hebben, kun je ook dit in twee gedeeltes doen!

Stap 3: Belangrijk is om dit niet direct strak langs de stam te doen. Grotere wond anders.

Theo wil kleine takjes afknippen, welk gereedschap kan hij het best gebruiken?

1. Snoeizaag
2. Takkenschaar
3. Snoeischaar
4. Motorzaag

Hoe noem je takken die
tegen elkaar aan schuren
en zo elkaar beschadigen?

1. Dood hout
2. Schurend/kruisend hout
3. Wildgroeiend hout
4. Opschot

De opkroonhoogte bij een volwassen boom met blijvende kroon bedraagt bij een weg minimaal zeven meter. De max laadhoogte van een auto bedraagt 4 meter. Die drie meter is voor het doorzakken van takken bij regen en sneeuw. Bij fietspaden opkroonhoogte minder.

Welke bomen mag je nooit in het voorjaar snoeien? Door de sterke sapstroom kunnen ze "bloeden".

1. Knotbomen
2. Leibomen
3. Fruitbomen
4. ABC- Bomen

Waarom is snede 1 en 2
belangrijk bij het
afzagen van een tak?

1. Hierdoor zaag je de tak er sneller af
2. Hierdoor heb je minder snoeiafval
3. voorkomt het inscheuren van de bast op de stam
4. Hierdoor gaat de boom sneller dood.

Hoe zaag je de tak
van een boom eraf?
En waarom zo?

1. Strak langs de stam Minder snoeiafval
2. Net buiten de takkraag Kleinere wond
3. Net buiten de takkraag Minder snoeiafval
4. Strak langs de stam Kleinere wond

Takkenkerstboom

• Knip de takken op maat.
• Knip ongeveer 1,5 meter garen af.
• Maak in het midden van het garen een lus met 

       een knoop en plak deze vast op het papier.

• Leg de takken op de juiste plek op het papier. 
•  Wikkel het garen twee maal om beide 

        kanten van de takken heen en maak het vast

        met een knoop.

Wat heb ik van deze les geleerd ?

Terug- en vooruitblik

• Nu weten we hoe en waarom we een boom snoeien.
• We hebben gewerkt met een snoeischaar.
• Volgende les gaan we een bloemstuk voor kerst maken.

Omleggen is een vorm van ondiep spitten. De bovenlaag van de grond met het onkruid keren we om. Het onkruid wordt ondergewerkt en sterft af. In het najaar en in de winter (winterbeurt) en bij achterstallig onderhoud gaan we vaak omleggen. Omleggen gebeurt met een bats (panschop)

Ik vond deze les ....

😒🙁😐🙂😃