Hoofdstuk 9.2: Infecties bestrijden

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 9.2: Infecties bestrijden

Deze les leer je:

• Je benoemt hoe het lichaam van mensen en dieren ziekten bestrijdt. 
• Je benoemt hoe het lichaam ziekteverwekkers herkent.
• Je beschrijft hoe witte bloedcellen ziekteverwekkers bestrijden.

Ziekteverwekkers

Je komt overal in aanraking met

micro-organismen:

• Bacteriën
  
• Virussen
  
• Schimmels
  

Wanneer je er ziek van wordt noem je

dit ziekteverwekkers.

Weetjes over micro-organismen

 Je hebt ongeveer 1 tot 1,5 kilogram micro-

organismen in en op je lichaam.

Je draagt 10 keer zoveel bacteriën bij je dan dat je lichaamscellen hebt.

99% van alle bacteriën zitten in je darmen(5% van je lichaamsgewicht is niet van jou!)

ongeveer 100.000 miljard (een 1 met 14 nullen). 

Je poep bestaat voor ongeveer de helft uit oude, afgestorven darmbacteriën.

Op je huid zitten 1500 miljard bacteriën.

Op je handen zitten 150 soorten bacteriën en 30 soorten schimmels.

Op je voeten leven wel 150 verschillende soorten schimmels.

Hoe raak je besmet?

Ziekteverwekkers komen via mond, neus, geslachtsorganen of wondjes binnen.

Dit heet infectie of besmetting.

Ziekten die door bacteriën, virussen of schimmels komen, heten infectieziekten.

Ziekteverwekkers

Ziekteverwekkers komen via mond, neus, geslachtsorganen of wondjes binnen.

Lage weerstand

Bij lage weerstand of als er heel veel ziekteverwekkers je lichaam binnen komen, dan kan het lichaam ze niet allemaal meer doden.

Je wordt dan ziek.

Hoe vermeerderen ziekteverwekkers?

Bacteriën:

vermeerderen zich door celdeling, ze maken je ziek door gifstoffen.

Virussen:

vermeerderen zich doordat ze een lichaamscel binnendringen en zich daar vermeerderen tot de cel knapt. De virussen komen dan naar buiten.

Hoe herkent je lichaam ziekteverwekkers?

Als je besmet bent met ziekteverwekkers,

gaat je lichaam meteen aan het werk om ze

uit te schakelen.

Dit gebeurt door de witte bloedcellen.

Witte bloedcellen herkennen

ziekteverwekkers aan eiwitten aan de

buitenkant van de cel.

Hoe herkent je lichaam ziekteverwekkers?

Alle cellen hebben eiwitten aan de buitenkant.

Eiwitten op je eigen cellen zijn lichaamseigen.

De eiwitten op ziekteverwekkers horen niet in je lichaam en zijn lichaamsvreemd.

Witte bloedcellen kunnen lichaamsvreemde

eiwitten onderscheiden van lichaamseigen

eiwitten.

Hoe bestrijden witte bloedcellen ziekteverwekkers?

Er zijn twee typen witte bloedcellen:

Type 1 en type 2.

Witte bloedcel type 1 neemt bacteriën op en verteert ze. Ze heten daarom ook

wel vreetcellen.

Witte bloedcellen type 2 maken afweerstoffen. Deze afweerstoffen noem je antistoffen.

Het opruimen van ziekteverwekkers

met antistoffen.

1. Ziekteverwekkers komen je lichaam binnen.

2. Witte bloedcellen type 2 maken de passende antistof. 

Voor elke ziekteverwekker een andere antistof. Want elke ziekteverwekker heeft zijn eigen

antigenen.

Het opruimen van ziekteverwekkers

met antistoffen.

3. De witte bloedcellen die de antistoffen maken die passen op de antigenen van de ziekteverwekker gaan zich snel delen.

Al deze witte bloedcellen maken antistoffen.

Zo komen er snel veel antistoffen inhet bloed.

Het opruimen van ziekteverwekkers met antistoffen.

De antistoffen koppelen de ziekteverwekkers aan elkaar en schakelen ze uit.

Het opruimen van

ziekteverwekkers

Vreetcellen (witte bloedcellen type 1) sluiten de gekoppelde ziekteverwekkers in en verteren ze.

Als alle ziekteverwekkers zijnbestreden...

Als alle ziekteverwekkers zijn bestreden, zijn de witte bloedcellen die de antistoffen maken niet meer nodig.

De meeste witte bloedcellen gaan dood, een klein deel blijft in het bloed achter. Deze achtergebleven cellen noem je geheugencellen.

Bij een volgende besmetting herkennen de geheugencellen de ziekteverwekker meteen. Je word je dan niet ziek, je bent immuun.

De hoeveelheid antistoffen in het bloed na een tweede besmetting met dezelfde ziekteverwekker.

Zijn er nog vragen

Welke bloedcellen zijn belangrijk voor de afweer?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. bloedplaatjes
4. hemoglobine

Wat zijn functies van het lymfevatenstelsel?

1. Afvoer van vocht met zuurstof en voedingsstoffen.
2. Afweer tegen ziekteverwekkers.
3. Het maken van rode bloedcellen.
4. Afvoer van vocht met afvalstoffen.

Wat zorgt voor de afweer van ziekteverwekkers?

1. bloedplasma
2. rode bloedcellen
3. bloedplaatjes
4. witte bloedcellen

Waar voel je je nu eigenlijk ziek van?

1. Van de infectie
2. Van de infectie en van de afweerreactie van je lichaam
3. Van de afweer van je lichaam
4. Van de witte bloedlichaampjes

Waarom word je toch ziek terwijl je afweer zijn werk goed doet?

1. het herkennen van de ziekteverwekker en het maken van antistoffen kost dagen tijd
2. Omdat miljoenen ziekteverwekkers binnen dringen en dan moet het lichaam heel hard werken.

Wat is de eerste barrière van de afweer?

1. Een ontsteking
2. koorts
3. Huid/slijmvliezen
4. antistoffen

Als je koorts krijgt na de vaccinatie komt dat door:

1. Je hebt corona gekregen van de vaccinatie
2. Je hebt een verkoudheid gekregen van je vaccinatie
3. Je afweer systeem is hard aan het werk

Welk bloedonderdeel zorgt voor de afweer van ziekteverwekkers?

1. bloedplasma
2. rode bloedcellen
3. bloedplaatjes
4. witte bloedcellen

Een vaccin laat je denken dat het virus in je lichaam is. 

Hierdoor start je natuurlijke ... en maakt je lichaam ... aan. 

Wat hoort er op de puntjes?

1. 1. gezondheid 2. afweer.
2. 1. afweer 2. antistoffen
3. 1. gezelligheid 2. voedingsstoffen
4. 1. conditie 2. bloed

Wat is afweer

1. Afweer tegen een infectie
2. Op een andere ziekteverwekker past een andere antistof
3. Kale kip
4. Ziekteverwekkers onschadelijk temaken