H.5 Woordenschat - Spreekwoorden en uitdrukkingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

 Woordenschat H.5

Spreekwoorden en 

uitdrukkingen

Lesplanning

- Lezen 10 min.

- Herhaling woordenschat hfst 1 t/m 4

- Lesdoel

- Instructie

- Oefenen

- Huiswerk

Lezen

Herhaling hfst 1 t/m 4

Herhaling

Tegenstelling

Opsomming

In de stille kamer knettert zij van woede.

Jan kocht: verf, hout, lijm en schuurpapier.

Nooit, nooit meer ga ik daar naar toe!

Een woord, zinsdeel of hele zin wordt een paar keer herhaald.

Hele sterke overdrijving.

Leven en dood worden bijv. gecombineerd, zodat ze meer opvallen.

Woorden worden opgesomd.

Ernstige of grote zaken worden als minder ernstig of minder groot voorgesteld.

Een verzachtende of verbloemende uitdrukking die gebruikt wordt in plaats van iets wat ruw of kwetsend gevoeld kan worden.

Opsomming

Herhaling

Hyperbool

Understatement

Eufemisme

Tegenstelling

Wat is het verschil tussen
tautologie en pleonasme?

schots en scheef=

Pleonasme of tautologie?

1. pleonasme
2. tautologie

wat is een pleonasme

1. de blauwe bloem
2. het groene gras
3. de rode hoed
4. de zwarte vogel

Dat is een mooie, houten boomstam.

Pleonasme of tautologie?

1. pleonasme
2. tautologie

Beeldspraak

Stijlfiguur

Vergelijking

Herhaling

Drieslag

Metafoor

Tegenstelling

Climax

Personificatie

Doel van deze les

Je kunt spreekwoorden en uitdrukkingen herkennen, begrijpen en gebruiken.

Wat weet je over spreekwoorden en uitdrukkingen?

Een spreekwoord

• bevat een wijsheid of   opvatting;
• is een hele zin;
• kun je niet aanpassen of   wijzigen.

Een uitdrukking

• is een vaste woordgroep   met een vaste betekenis;
• kun je wel een beetje   aanpassen of wijzigen.

Bij spreekwoorden en uitdrukkingen wordt gebruikt gemaakt van ...

1. figuurlijk taalgebruik
2. letterlijk taalgebruik

a. Hoge bomen vangen veel wind.

1. Dat ligt voor de hand; dat behoeft geen toelichting.
2. Het is soms goed om ergens niet over te praten.
3. Ik trek me niets van je aan.
4. Wie opvalt of aanzien heeft, krijgt gemakkelijk kritiek.

b. Je kunt me de boom in.

1. Dat ligt voor de hand; dat behoeft geen toelichting.
2. Het is soms goed om ergens niet over te praten.
3. Ik trek me niets van je aan.
4. Wie opvalt of aanzien heeft, krijgt gemakkelijk kritiek.

e. Hij valt met zijn neus in de boter.

1. Hij denkt niet goed over de dingen na.
2. Hij heeft geluk.
3. Hij krijgt toestemming om zijn plan uit te voeren.
4. Met wat hulp gaat alles gemakkelijker.

f. Hij kijkt niet verder dan zijn neus lang is.

1. Hij denkt niet goed over de dingen na.
2. Hij heeft geluk.
3. Hij krijgt toestemming om zijn plan uit te voeren.
4. Met wat hulp gaat alles gemakkelijker.

g. Dat spreekt voor zich.

1. Dat ligt voor de hand; dat behoeft geen toelichting.
2. Het is soms goed om ergens niet over te praten.
3. Ik trek me niets van je aan.
4. Wie opvalt of aanzien heeft, krijgt gemakkelijk kritiek.

h. Spreken is zilver, zwijgen is goud.

1. Dat ligt voor de hand; dat behoeft geen toelichting.
2. Het is soms goed om ergens niet over te praten.
3. Ik trek me niets van je aan.
4. Wie opvalt of aanzien heeft, krijgt gemakkelijk kritiek.

Wat is het verschil tussen een spreekwoord en een uitdrukking?

Aan de slag!

H.5 Woordenschat

Maak alle opdrachten!