Taalverzorging les 5 en 6 (3.9/4.9/5.9)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Les 5

Planning

• Vragen over de weektaak
  
• Uitleg 3.9/4.9
• Aan de slag
  
• Afsluiting van de les

Weektaak

2.8: 1-1 tot en met 1-4, 9-1, 9-2, 11, 13-1 tot en met 13-3. (digitaal)

3.8: 1-1 tot en met 1-3, 5, 9-1 tot en met 9-3. (digitaal)

*Ik kan alle woordsoorten benoemen van

het schema op pagina 243.

*Ik kan de werkwoordtijden herkennen

en toepassen van pagina 62.

Wat is juist?

pannekoek of pannenkoek

groentesoep of groentensoep

reuzenleuk of reuzeleuk

Tussenletters basiskennis

Je kent het:

• zelfstandig naamwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• meervoud van zelfstandige naamwoorden
• begrip samenstelling
• begrip afleiding

Samenstelling

Twee losse woorden aan elkaar geplakt.

fiets        en        bel             => fietsbel

auto       en       rijden               => autorijden

Afleiding

Woord met voorvoegsel of achtervoegsel

contra       en        spionage     => contraspionage

geel        en     achtig        => geelachtig 

3.9 Tussenletters p. 228

1. Je hoort de s => dorp & plein: dorpsplein 
2. Je hoort de s niet goed => station & chef: stationschef
3. Eerste deel alleen meervoud op -en => en

pan en koek => pannen (pans bestaat niet)

pannenkoek

kat en bak => katten (kats bestaat niet)

kattenbak

3.9 Tussenletters => uitzonderingen

Regel 4: uitzonderingen dan een E als eerste deel...

• geen zn is
• geen meervoud heeft
• alleen meervoud op s heeft
• zowel meervoud op s als en heeft
• aangeeft hoe leuk iets is als bn: reuzeleuke vakantie
• uniek is: zonneschijn

4.9 Leestekens (p. 74/deel b)

Waarom schrijf je...               (p. 74)

1. ruïne met trema en buiig niet?
2. categorieën met 2 e's op het eind en koloniën met 1? 
3. havoër met een trema en vmbo'er met een apostrof?
4. Anna's fiets en Max' brommer?

Leestekens

Trema boven een klinker waarmee je aangeeft dat daar een nieuwe lettergreep begint. Nodig voor uitspraak.

Apostrof weglating van een of meer letters; bij bezitsaanduiding van woorden die eindigen op een s-klank/lange klank; na cijfers of afkortingen (A4'tje, vmbo'er), meervoudsvorm (pony's) verkleinvorm (baby'tje)

woord met voor- of achtervoegsel

Leestekens

Accent zorgt ervoor dat je een woord op de juiste manier leest en uitspreekt. Moet je uit je hoofd leren. Dicteewoorden en woorden uit de oefeningen.

Afkomstig uit het Frans.

Werkmoment = weektaak

• Ga met de weektaak bezig.
• Opdracht rood? Vraag mij te resetten.

Vraag?

1. Lees de theorie.
2. Overleg (zachtjes) met je buur.
3. Vraag mij.

Afsluiting

Hoe ver ben je met de opdrachten?

Welke vragen heb je?

Les 6

Planning

• Uitleg 5.9
• Wat kennen voor de toets
• Aan de slag
• Afsluiting van de les met quizje

5.9 Spelling p.144

- weglatingsstreepje

- koppelteken

Weglatingsstreepje

Soms staan in een zin twee samenstellingen naast elkaar met daarin hetzelfde woord.

Een iPad heeft voordelen en nadelen.

Een iPad heeft voor- en nadelen.

Ik ga op maandagavond of woensdagavond volleyballen.

Ik ga op maandag- of woensdagavond volleyballen.

stageuren

zoeven

Koppelteken in samenstelling

• vanwege de uitspraak: radio-omroep, na-apen
• met cijfers, letters of andere tekens: 70-jarige, €-teken
• als delen van de samenstelling gelijkwaardig zijn

woon-werkverkeer  <=>   werk-woonverkeer

Geen samenstelling? Dan trema => hygiëne, ruïne, skiën

Koppelteken ook bij...

- Landen/steden met extra plaatsinformatie Noord-Brabant, Zuid-Amerika

- Bij dubbele achternamen Edith Visser-de Vries

- Bij een functie, rang of titel assistent-bedrijfsleider, minister-president

- Bij niet, non, oud en ex met zn niet-roker, oud-klasgenoot, ex-collega

Wat kennen/kunnen

Werkmoment = weektaak

• Ga met de weektaak bezig.
• Opdracht rood? Vraag mij te resetten.
• Alles af? Fictie taak of 1.4 weblog opdrachten: 2, 5 en 7.

Vraag?

1. Lees de theorie.
2. Overleg (zachtjes) met je buur.
3. Vraag mij.

Alle opdrachten van deze week zijn af

voor de eerste les van volgende week.

Noem drie kenmerken van een zelfstandig naamwoord.

Welk wvn hoort er bij:
Wij ...

1. onze
2. ons
3. zich
4. je

Hoeveel zn zitten er in deze zin?
Op sommige scholen staat er een robot voor de klas.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoeveel telwoorden in deze zin?
De eerste telefoon ging al na drie maanden kapot.

1. 2 bhtw
2. 2 ortw
3. 1 brtw en 1 bhtw
4. 1 ortw en 1 bhtw

Mijn tante wil morgen komen eten.
Welke werkwoordsoorten?

Zet het werkwoord in de goede tijd.
De trein (vertrekken): o.t.t.t.

's morgens riep de kleuter uit ik vind italiaanse lasagne heerlijk als ontbijt

Maak een correcte samenstelling
hoog + school

1. hogeschool
2. hoogschool
3. hogenschool
4. hogesschool

Maak een correcte samenstelling.
Zon + bril

1. zonnenbril
2. zonbril
3. zonnebril
4. zonsbril

Welk woord is NIET
goed geschreven?

1. cliché
2. vmboër
3. Dennis' rugzak
4. enquête

Welk woord is NIET
goed geschreven?

1. mevrouw Van Dijk Pieters
2. non-stop
3. hang-en-sluitwerk
4. €-teken

Afsluiting

Weektaak volgende week