klas 3. les 4 Tolerantie of verdraagzaamheid

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Tolerantie of verdraagzaamheid

• Je kent de betekenis van het woord: Tolerant.
• Je kunt kritisch kijken naar het woord Tolerant en aangeven wat valkuilen zijn van tolerantie.
• Je kunt voorbeelden noemen van verdraagzaamheid binnen de samenleving
• Je herkent grenzen van verdraagzaamheid, je kunt ze benoemen en je kunt je eigen visie geven op grenzen van verdraagzaamheid. 

Tolerantie

tolerantia [het dulden, verdragen], van tolerare [verdragen], verwant met tollere ( vgl. tol1, dulden) 

Je bent verdraagzaam tegenover mensen die anders zijn dan jijzelf of de groep waartoe jij behoort. 

Denk aan een andere cultuur , seksuele geaardheid, politieke opvattingen of religieuze achtergrond.

filosofen over tolerantie

Voltaire (1694-1778) bepleitte verdraagzaamheid vooral tegenover nieuwe ideeën: ‘Wat is tolerantie? Ze is de consequentie van de menselijkheid. We worden allemaal gevormd door kwetsbaarheid en vergissing. Laten we elkaar onze dwaasheden vergeven – dat is de eerste wet van de natuur.’

Tolerantie is een element van bijvoorbeeld het recht op vrijheid van meningsuiting, maar volgens Thomas Paine (1737-1809) is tolerantie niet genoeg. Met alleen tolerantie ga je geen dialoog aan met de ander, je neemt de andere partij dan mogelijk niet serieus. Tolerantie heeft betrekking op geloofszaken en vrijheid van meningsuiting, maar ook op seksuele oriëntatie, levensstijl, enzovoort.

Tolerantie

Op de volgende dia zie de vraag waarin jij tolerant bent. 

Denk er even over na en noem een voorbeeld uit de samenleving.

Noem een voorbeeld van iets waar jij tolerant (verdraagzaam) in bent.

Tolerant in lastige situaties.

Soms heb je goed nagedacht over kwesties en kom je erachter dat dat je het bijvoorbeeld lastig vindt om Christenen of Moslims te begrijpen , of om om te gaan met mensen met een andere politieke voorkeur. Tolerant zijn betekent niet dat je het altijd eens bent met de ander. Als je respectvol blijft naar anderen kun je het gesprek of de dialoog aangaan en de ander beter leren begrijpen.

Soms kun je niet tolerant zijn. Als de andere partij geen respect heeft, bijvoorbeeld: terroristen, corrupte overheidsinstanties, criminelen etc.  

vraag:

Wat is de grens van jouw tolerantie?Wat vind jij onverdraagzaam?

Denk er even over na. Je neemt een voorbeeld uit de samenleving , of uit andere samenlevingen.

Wat is de grens van jouw tolerantie?Wat vind jij onverdraagzaam?

tolerantie of onverschillig?

Als het jou niet uitmaakt hoe anderen denken en leven ben je eerder onverschillig dan tolerant.

Tolerantie komt vanuit een actieve houding: Je staat voor een belangrijke waarde, bijv. Vrijheid , liefde en gelijkheid. 

Je accepteert de zwerver naast je op het bankje, omdat je geen last van hem hebt

1. tolerant
2. onverschillig

Je ondertekent een petitie voor meer rechten vluchtelingen, omdat je vindt dat ze door minder rechten geen volwaardig bestaan op kunnen bouwen.

1. tolerant
2. onverschillig

Je hebt er geen moeite mee dat er een moskee in jouw wijk komt. Er staan toch ook kerken in de stad?

1. tolerant
2. onverschillig

Je accepteert de zwerver naast je op het bankje, omdat je vindt dat hij net zoveel rechten heeft als jij

1. tolerant
2. onverschillig

Je hebt er geen moeite mee dat er een Chinese tempel in jouw wijk komt. Iedereen heeft recht om zijn/haar godsdienst te belijden.

1. tolerant
2. onverschillig

Je ondertekent een petitie voor meer rechten vluchtelingen omdat het een kleine moeite is

1. tolerant
2. onverschillig

Als je eerlijk bent.. ben je nu eerder onverschillig of tolerant over maatschappelijke kwesties..?

1. Ik ben vaker tolerant. Ik denk écht na over waarden
2. Ik ben vaker onverschillig. Als ik er maar geen last van heb
3. Ik ben vaker onverschillig, maar wil nu wel beter nadenken over wat ik belangrijk vind
4. Ik ben vaker onverschillig. Ik zie geen meerwaarde in tolerant zijn.

Tot slot, maar niet onbelangrijk

De historicus Barrington Moore schreef in 2000 dat door de hele geschiedenis heen bepaalde groepen een ‘morele zuiverheid’ nastreven ten koste van andere groepen. Dat streven leidt desnoods tot uitroeiing van andere groepen, in Bosnië of Rwanda of Congo: ‘Niet lang geleden, zeg kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog, leek het alsof de strijd tegen de meest venijnige vormen van onredelijkheid en intolerantie voorbij was. We konden ons nu eindelijk richten, zo werd beweerd, op de strijd tegen onwetendheid, ziekte en honger. 

Een halve eeuw later, met de terugkeer van alle oude boze geesten van onverdraagzaamheid en de schepping van nieuwe verschrikkingen, lijkt dat de grote illusie van de twintigste eeuw.’

Kortom: Tolerantie is van levensbelang. Het vraagt een actieve en zelfbewuste houding. 

Opdracht

1. Zoek een nieuwsartikel waaruit tolerantie , onverschilligheid of juist gebrek aan tolerantie, duidelijk wordt.
2. Omschrijf dit in je eigen woorden (50 woorden) en geef ook je eigen visie daarover.