Het Hart Anatomie en Pathologie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Het Hart Anatomie en Pathologie

Het circulatiestelsel

d

Hart en bloedvaten

Aorta

= Grote lichaamsslagader 

• L.K. Aorta + aortaklep

• R.K. Longslagader + Pulmonaalklep 

Bouw van het hart

Lagen van buiten naar binnen

- Hart ligt in het hartzakje, binnenlaag(epicard)en buitenlaag (pericard)​

- Hartspier (myocard), grootste deel van het hart​ (kan dikker worden)

- Hartvlies (endocard), gladde , dunne binnenbekleding

Functie

• Het hart is de pomp die de bloedcirculatie op gang houdt.​
• 4 tot 5 liter bloed, hart van een volwassene slaat~ 70 keer per minuut in rust​.
• bloed bevat zuurstof en voedingsstoffen voor alle spieren en organen

Boezems en Kamers

Het hart is van binnen in vier holtes verdeeld. 

• 2 boezems - atrium/atria 
• 2 kamers - ventrikels
• (hartkleppen) 2-3 slippig
• Slagaderkleppen
• Septum

Hartcyclus

Wat zien we gebeuren?

1. Samentrekken boezems
2. Samentrekken kamers
3. Hart ontspant (hartpauze)

Kransslagaders

Kransslagaders:

• Elke spier heeft zuurstof en voedingsstoffen nodig
• De hartspier ontvangt deze via de kransslagaders
• Ontspringen uit de aorta

Kransaders:

• Via de kransaders wordt het
  bloed teruggevoerd naar de rechterboezem.  

Werking van het hart

Sinusknoop

• Geeft elektrische prikkels aan het hart door
• Daardoor knijpt het hart zich samen
• Gemiddeld 72 keer per minuut wordt er een prikkel afgegeven
• Het tempo van je hartslag kun je niet willekeurig veranderen

AV Knoop

• De AV (atrioventriculaire) knoop ligt op de overgang tussen  boezem en kamer.
• Zorgt ervoor dat de prikkel zich via de bundel van His door het netwerk van beide kamerwanden verspreidt.
• Geeft de prikkel pas door als de boezems de tijd hebben gehad om samen te trekken, waardoor het bloed de kamers  is binnen gestroomd.
• Dan pas trekken de kamers samen waardoor het bloed de slagaders in stroomt.
• De AV-knoop vertraagt dus de prikkel en stemt hem af op het samentrekken van de boezems.

Samentrekken in juiste volgorde (eerst boezem dan hart) en tempo. Pompfunctie is hier afhankelijk van. Werkt het goed, is hartfunctie goed, zo niet spreek je van hartritmestoornis

Pathologie van het Hart

Vaatverkalking

• Oorzaak is een te hoog Cholesterol (vet) of Calcium (kalk) gehalte in het bloed.
• Cholesterol en Calcium blijven aan de vaatwand kleven en vormen zogenaamde plaques.
• Plaques zorgen voor verkalking van de vaatwand waardoor minder flexibiliteit....atherosclerose

Risicofactoren

• Familiair belast 
• DM
• Roken
• Adipositas
• Ongezond eten / weinig bewegen
• Hoge RR

Gevolg atherosclerose

• Trombus vorming bloed -> embolieën
• Herseninfarct, hartinfarct
•  Aneurysma 
• Perifeer vaatlijden -> claudicatio intermittens

Behandeling

• Preventie
• Anticoagulantia (b.v. sintromitis)
• Antihypertensiva (b.v. clonidine)
• Cholesterol remmers (b.v. atorvastatine)
• Dotteren
• By-pass ok

Acuut Coronair Syndroom (ACS)

Is een verzamelnaam voor verschillende hartaandoeningen.

• Hartinfarct (myocardinfarct)
• Instabiele Angina Pectoris

Risicofactoren

• Familiair belast
• DM
• Roken
• Adipositas
• Ongezond eten / weinig bewegen
• Hypertensie
• Metabool syndroom

Oorzaken

• Atherosclerose
• Embolie
• Spasme kransslagader 
• Ontsteking kransslagader
• Verwonding hart
• Complicatie hart OK

Symptomen

• Pijn op de borst/armen/kaak
• Kortademigheid
• Zweten
• Misselijkheid
• Duizeligheid
• Angst
• atypische klachten (vrouwen, DM)

Behandeling

• Acute behandeling
• Pijnstillers ( morfine i.v.)
• Betablokkers (sotalol, atenolol)
• Cholesterol remmers (b.v. atorvastatine)
• Bloedplaatjes remmers (acetylsalicylzuur)
• Anticoagulantia (b.v. sintromitis, heparine i.v.)

Hartfalen

Bij hartfalen (ook wel decompensatio cordis genoemd), pompt het hart minder goed bloed rond.

Weefsels en organen krijgen dus onvoldoende zuurstof.

Hart gaat dit compenseren door harder te werken, maar dit is tijdelijk.

Hartfalen is geen ziekte maar geeft aan dat het hart onvoldoende werkt

Verschillende vormen

•  Systolisch hartfalen, het hart heeft verminderde knijpkracht.
• Diastolisch hartfalen, het hart vult zich onvoldoende met bloed.

Links en rechts

Hartfalen links en/of rechts.  

Hartfalen begint vaak met links decompensatie, waarbij er daarna rechts ook mee gaat doen rechts decompensatie 

Links decompensatie

Bij linksdecompensatie wordt er minder bloed uit gepompt naar de rest van het lichaam, maar de rechter harthelft pompt gewoon lekker door richting de longen. Er zal bloedophoping zijn in de longen, oftewel stuwing. Dit zorgt voor een hogere druk in de longaders, waardoor longoedeem ontstaat. Longoedeem zorgt voor klachten van dyspnoe, oftewel kortademigheid. En orthopnoe, oftewel een verergering van dyspnoe als je gaat liggen. Deze klachten kunnen erg lijken op de klachten van astma, zeker als er ook bronchoconstrictie bij komt kijken. Daarom wordt dit ook wel astma cardiale genoemd.

Rechts decompensatie

Rechtsdecompensatie, hierbij zie je juist ophoping in de aders van het lichaam en dus ook in de organen. Ook hier zal door de hogere druk in de aders oedeem ontstaan. Dit oedeem zakt met de zwaartekracht, oftewel in zittende positie zal dat leiden tot enkeloedeem. ‘s Nachts, als je weer gaat liggen, kan dat vocht opeens weer terug opgenomen worden in je bloedbaan. De nieren merken dat en gaan water uitscheiden, oftewel je moet ‘s nachts veel plassen. Dat wordt nycturie genoemd.

Behandeling

• Aanpakken van hypertensie, hypercholesterolemie, overgewicht en roken.
•  Steunkousen
• Medicatie: ACE remmers (b.v enalapril, Coversyl)
• Angiotensine-II-receptorblokkers (cozaar, irbesartan)                      Deze medicijnen kunnen helpen om de bloeddruk te verlagen, de belasting van het hart te verminderen en zo de symptomen van hartfalen te verbeteren.