476 valt het West-Romeinse Rijk. In 1453 pas het Oost-Romeinse Rijk.
Slide 3 - Diapositive
Bouwkunst
Veel openbare gebouwen, zoals thermen, basilica en amfitheaters. Ook tempels.
Aquaducten, triomfbogen en fora. Forum = centraal plein.
Stadsplanning => rechte straten
Praktisch i.p.v. esthetisch
Technische vernieuwingen (baksteen, beton).
Verschillende zuilenordes in één gebouw, vaak halfzuilen.
Handboek architectuur door Vitruvius.
Xanten
Slide 4 - Diapositive
Fries
kapiteel
architraaf
zuil
Slide 5 - Question de remorquage
Nieuwe architectonische vindingen ter vervanging van de architraafbouw:
Rondboog
Tongewelf (Etrusken)
Kruisgewelf
Koepels
Baksteen en beton
Slide 6 - Diapositive
Pantheon (ca. 118 – 128)
Koepel: 43,3 meter
Oculus: 9 meter
Slide 7 - Diapositive
Slide 8 - Diapositive
Wat is geen functie van de oculus in het Pantheon?
A
Contact met de hemel
B
Opening voor bouwmaterialen
C
Bron van licht en lucht
D
Bescherming tegen instorting
Slide 9 - Quiz
Vespasianus, 75-80 n. Chr.
Slide 10 - Diapositive
Het Forum Romanum
politiek
rechtspraak
religie
handel
Slide 11 - Diapositive
Reconstructie van het Forum Romanum zoals het er tijdens het Romeinse Rijk moet hebben uitgezien.
Slide 12 - Diapositive
Basilica
Marktplaats en rechtspraak
Indeling
Voorbeeld voor latere Christelijke kerken
Een van de belangrijkste openbare gebouwen in de Romeinse stad was de basilica. Dit gebouw werd gebruikt als marktplaats, maar er werd ook recht gesproken.
Basilica betekent letterlijk "koninklijke zaal", en is afgeleid van het Oudgriekse woord voor koning: basileios.
De basilica is meestal een stenen gebouw met een houten, soms ook wel stenen kapconstructie. Typerend voor de basilica is dat het middenschip (de middenbeuk) hoger is dan de zijbeuken. In de wanden van het middenschip zitten boven de zijbeuken vensters om licht binnen te laten. Aan één van de korte zijden bevindt zich een absis, een halfronde uitbouw.
Deze karakteristieke bouwvorm zou voortleven in de vroeg-christelijke en middeleeuwse kerkgebouwen van het Christendom.
Slide 13 - Diapositive
Triomfboog Constantijn
Slide 14 - Diapositive
Thermen van Caracalla, Rome
Romeins badhuis, Bath
Rijke Romeinen waren regelmatig in badhuizen (thermen) te vinden. Niet alleen omdat ze het prettig vonden, maar ook om te vergaderen. In sommige badhuizen zaten complete bibliotheken.
Slide 15 - Diapositive
De Romeinen staan bekend om hun gebouwen. Sleep de begrippen naar de juiste afbeeldingen.
Thermen
Amfitheather
Aquaduct
Slide 16 - Question de remorquage
Schilderkunst
• Pompeï: uitbarsting Vesuvius in 79 n. Chr.
In de 18e eeuw opgegraven
• Fresco: pigment in/op natte kalk
• In de meeste huizen huisaltaar voor offers.
• Goden op de muren van villa’s, ook
landschappen, stillevens en architectuur
• Trompe-l’oeil = "oog-bedrieger", net echt.
• Handboek door Plinius de Oudere
Pompeï
Slide 17 - Diapositive
Op welke manieren ontstaat er diepte in deze fresco?
Slide 18 - Diapositive
Op welke manieren ontstaat er diepte in de fresco's van de Romeinen?
Slide 19 - Question ouverte
Slide 20 - Diapositive
Fajoemportret
Romeinse Rijk ook in Egypte.
(Julius Ceasar x Cleopatra)
Realistische portretten op sarcofagen.
Combinatie Egyptisch - Romeins.
Oorspronkelijk maskers van was.
Slide 21 - Diapositive
Griekse vs Romeinse beeldhouwkunst
Godenwereld vs tastbare werkelijkheid
Idealisme vs realisme
Brons vs marmer
Naast kopieën ook nieuwe vormen: portretbuste
en historisch reliëf.
Voor de Grieken hadden de beelden bijna altijd een godsdienstige betekenis. Ze werden gemaakt in het kader van hun religie. De Romeinen daarentegen gebruikten de beelden ook ter decoratie in hun huis of tuin; pure luxe. De Grieken waren wijsgerig aangelegd, de Romeinen zijn slechts bedacht op nuttige, tastbare werkelijkheid. Zo is het te begrijpen dat ze in hun beelden de levende mens portretteren, en in hun reliëfs historische gebeurtenissen voorstellen
In de klassieke Griekse kunst (voor het Hellenisme) wordt de mens vaak geïdealiseerd weergegeven, terwijl de Romeinen tijdens de republiek meer streefden naar realisme. Keizers of vroegere magistraten en generaals werden vaak afgebeeld met een hoge graad van ongenadig realisme, het zogenoemde verisme.
De van oorsprong bronzen Griekse beelden, werden door de Romeinen in marmer gekopieerd. Soms letterlijk, soms met een kleine aanpassing of toevoeging. Brons en marmer zijn echter 2 totaal verschillende materialen met ieder eigenschappen. Zo bleven een groot aantal marmeren beelden niet in evenwicht en werd er bijvoorbeeld een paaltje of stammetje aan het been van het beeld toegevoegd.
De Romeinse beeldhouwers maken een massa kopieën van Griekse beelden, dikwijls de enige weg om het verloren Griekse origineel te kennen. Maar de Romeinen leveren ook eigen prestaties, nl. het portret en het historische reliëf.
Augustus
Slide 22 - Diapositive
Historische reliëf
Zuil van Trajanus om veldtochten tegen de Daciërs te vereeuwigen.
Slide 23 - Diapositive
Portretbustes
"Uitvinding" van de Romeinen
In traditie van dodenmaskers
Realisme
Hoofden geplaatst in standaard buste.
Slide 24 - Diapositive
Brons
Naast marmeren kopieën ook bronzen beelden.
Later omgesmolten (door Christenen).
Ruiterstandbeeld Marcus Aurelius, 161-180 nc verguld brons.
Bewaard omdat men dacht dat het Constantijn (eerste Christelijke keizer) voorstelde.