Voorbereiding toets 1 - voorstelling en vormgeving

• Tekenen
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Voorstelling en Vormgeving

Kunstbeschouwing

Basis Beeldende Begrippen

Voorbereiding toets 

Alle onderdelen die hier behandeld worden komen terug in de toets.

Deze lessonup is met jullie gedeeld in Classroom, ter voorbereiding bij het leren voor de toets.

Bij de toets heb je nodig:

HB-potlood, gum en puntenslijper (voor de tekenopdracht)

Wat komt in de toets?

1. Verschil voorstelling en vormgeving - (bekijk hiervoor nog een keer het filmpje in Classroom)
2. Het schema Kunstbeschouwing - staat ook in Classroom, ook in de les uitgedeeld
   
   Vormgevingsaspecten 
3. Ruimte: overlapping, afsnijding, groot-klein
4. Portret: en face, en profile, en trois-quart
5. Compositie: hoe zijn de vormgevingselementen gerangschikt op het beeldvlak
                             - horizontaal, verticaal, diagonaal, driehoeks - compositie
6. Maken van een tekening met bovenstaande aspecten er in verwerkt.
   Hiervoor heb je bij je: potlood, gum, puntenslijper

Beeldaspect Ruimte

Waar denk je aan bij het beeldaspect Ruimte

Ruimte

Ruimte suggereren op een plat vlak

= net doen alsof er ruimte is d.m.v.:

- overlapping

- afsnijding

- groot-klein

- stapeling

Ruimte

Overlapping - verkleining - afsnijding

Naast perspectief kan je ook overlapping, verkleining en afsnijding gebruiken in je werk. Ook daarmee creer je ruimte in je werk.

Overlapping

Onderdelen over elkaar heen plaatsen.

Daardoor lijken de bomen op de achterste rij verder weg.

Verkleining

Voorwerpen groot op de voorgrond en klein op de achtergrond. Daardoor lijken de boten op de achtergrond verder weg.

Afsnijding

Voorwerpen aan de rand van het papier afsnijden. Daardoor wordt een tekening veel ruimelijker.

compositie

Compositie

Compositie: hoe zijn de vormgevingselementen gerangschikt op het beeldvlak
- horizontaal, 

- verticaal, 

- diagonaal, 

- driehoeks - compositie

Wat is compositie?

Compositie is de manier waarop de onderdelen van een kunstwerk geordend worden. 

Iedere compositie heeft een ander effect op het kunstwerk.

Johannes Vermeer, Meisje met de 

parel ± 1665-1667, olieverf op doek

Driehoeks compositie

In de compositie is de vorm van een driehoek te herkennen. De belangrijkste onderdelen in de voorstelling zijn binnen deze driehoek geplaatst. Een driehoekscompositie kan een statisch of dynamisch effect hebben, afhankelijk van de voorstelling.

Statisch

Horizontale compositie

De onderdelen van een compositie zijn vooral horizontaal gerangschikt, Een horizontale compositie heeft een statisch effect. 

Verticale compositie

De belangrijkste onderdelen zijn in een verticale lijn geordend, van boven naar beneden. Ook dit heeft een statisch effect. 

Diagonale compositie

In een diagonale compositie zijn de onderdelen diagonaal geordend of er zit een diagonale richting in. 

Dit heeft een dynamisch effect.

Afbeelding 9 COMPOSITIE

Bekijk afbeelding 9
Welke bewering is juist?
Op afbeelding 9 zie je een . . .

1. Horizontale compositie
2. Ritmische compositie
3. Verticale compositie
4. Asymmetrische compositie

Afbeelding 11 COMPOSITIE

Bekijk afbeelding 11
Welke bewering is juist?
Op afbeelding 11 zie je een . . .

1. Horizontale compositie
2. Ritmische compositie
3. Verticale compositie
4. Asymmetrische compositie

Afbeelding 12 COMPOSITIE

Bekijk afbeelding 12
Welke bewering is juist?
Op afbeelding 12 zie je een . . .

1. Diagonale compositie
2. Ritmische compositie
3. Verticale compositie
4. Statische compositie

Portret

Jullie hebben geleerd hoe je portretten moeten tekenen

• en face - van voren
• en profil - van opzij
• en trois quart - 3/4 opzij

En face

En profil

En trois quart

Licht

Twee soorten lichtbronnen:

1. Natuurlijke lichtbron (zon)
   
   
2. Onnatuurlijke lichtbron (lamp)

W

Soorten licht die we terug zien in bijvoorbeeld schilderijen of fotografie.

-meelicht

-zijlicht

-tegenlicht

-strijklicht

-glimlicht

-licht/donker contrast

Licht

Slagschaduw en eigen schaduw

De slagschaduw is de schaduw van een object op zijn omgeving. Het object van Giacometti is beschenen door één sterke lichtbron. Het licht komt van links en veroorzaakt scherpe, harde slagschaduw van het 'tafeltje' op het lichte voetstuk van het beeld.

De eigen schaduw is de beschaduwde kant van het object zelf, de kant die niet (of minder) beschenen wordt. Of waar geen direct licht op valt.

Lichtval

Door licht en schaduw op een schilderij te bekijken, kun je vaststellen uit welke richting het licht komt. Meestal overheerst in een schilderij één lichtrichting: van schuin boven (zonlicht). Maar licht kan ook uit andere richtingen komen, afhankelijk van de lichtbron. Er zijn verschillende lichtrichtingen:

Zijlicht: Zijlicht valt van opzij (links of rechts) op het tafereel. Behalve de slagschaduwen zijn ook de eigen schaduwen goed zichtbaar, wat de plasticiteit van het beeld vergroot.

Meelicht: Licht dat van voren (van achter de toeschouwer) op een tafereel valt. De slagschaduwen vallen naar achteren (van de toeschouwer af).

Strijklicht: De lichtstralen lopen bijna evenwijdig met het belichte oppervlak en lijken over het oppervlak te strijken. Hierdoor worden alle oneffenheden in het vlak zichtbaar. Strijklicht geeft lange schaduwen.

Tegenlicht: Dit heeft de neiging te verblinden (bij fotografie spreekt men van overbelichting). Bij fel tegenlicht zijn alleen silhouetten zichtbaar. De slagschaduwen vallen naar voren (naar de toeschouwer toe).

Lichtrichting

De richting waar het licht heen schijnt, vanaf de lichtbron.

Hoe heet de schaduw op de grond?

Hoe noem je de schaduw op deze foto?

19 januari 2022

Toetsduur:                          70 minuten (incl. 15 minuten voor de                                                                 toetstijdverlengers)

Antwoorden:                     op een repetitieblaadje schrijven

Tekenopdracht:                op het bijgevoegde tekenblad

Begrippenlijst:                  bij de toets krijg je een begrippenlijst

Meenemen:                       HB-potlood, gum, puntenslijper

Leren voor de toets

Leren begrippen aspecten van voorstelling (Basis Beeldende Begrippen Hfst. 3 - blz. 29 t/m 31) en 

begrippen van de vormgeving: Lijn, kleur en licht (Basis Beeldende Begrippen Hfst. 4 - blz. 35 t/m 49) 

Meenemen: HB-potlood, gum, kleurpotloden, geo-driehoek/lineaal