Concentratie FAR

• Far
• MBO
• Studiejaar 2

Farmaceutisch rekenen

4-03-24

Neem voor deze les altijd je rekenmachine mee!

Lesdoelen 

- Formules toepassen 

- concentraties berekenen

- Afleverhoeveelheden berekenen 

Formules 

conc % m/m =Gedeelte in gram /geheel in gram x100%

conc % m/v =Gedeelte in gram /geheel in ml x100%

conc % v/v =Gedeelte in ml/geheel in ml x100%

Formules 

percentage=Gedeelte/geheel x100%

gedeelte=Geheel / 100%* x procent  

geheel =Gedeelte / procent* x 100%

Concentratie en hoeveelheid werkzame stof 

Hoeveel calciumhydroxide bevat 260 ml 

solutio calcii hydroxidi 0,15 % (m/v)?

Geheel = 260ml

percentage = 0,15% 

gedeelte = ? 

Formule > gedeelte=Geheel / 100%* x procent 

3 soorten van aanpak

Aanpak 1 260ml/100=2,6g ->1%

2,6ml x0,15%=0,39g

Aanpak 2

1%= 1/100

0,15%= 0,15/100

=> 0,15/100 x260ml =0,39g

Aanpak 3 Verhoudingstabel

           

100%	1%	0,15%
260	2,6	0,39

10. Reken de volgende concentraties uit:
a.In 150 g water los je 50 g suiker op. Wat is de suikerconcentratie in % (m/m)?
b.In 36 g alcohol los je 4 g kamfer op. Wat is de kamferconcentratie in % (m/m)?

11.Je hebt 750 ml boorwater nodig. Je gebruikt daarvoor 10 ml boorzuur. Bereken de sterkte van het boorwater in % (v/v).

12.Je maakt een zoutoplossing van 6.000 ml. Je gebruikt hiervoor 500 gram zout. Bereken de sterkte van de zoutoplossing in % (m/v).

13.Je maakt een suikeroplossing van 750 ml. Je gebruikt daarvoor 325 g suiker. Bereken de sterkte van de suikeroplossing in % (m/v).

15.Gedroogd natriumsulfaat mag maximaal 0,450 ‰ (g/g) Zn bevatten. Bij een test op Zn wordt in 1.000 g van de grondstof 320 mg Zn gevonden. Voldoet de grondstof aan de gestelde eis?

16.Meng 5 ml absolute alcohol (= 100 % alcohol) en water. Vul het mengsel met water aan tot 80 ml. Wat is de alcoholconcentratie in % (v/v)?

Antwoorden

10. Bereken

      a. 25% m/m

      b. 10% m/m

11. 1,33% v/v

12. 8,33% g/v

13. 43,33% g/v

14. 25% m/m

15. Ja, 0,450‰ komt overeen met 450 mg.

16. 6,25% v/v

Maken 

https://mijn.bsl.nl/concentreren-verdunnen-en-mengen/15247862 

 H6.3 Farmaceutisch rekenen 

Vraag 17 tm 21 

Percentage 

1% betekent 1/100 ste deel ofwel:

● 1 % g/g = 1 gram in 100 gram

● 1 % g/v = 1 gram in 100 ml

● 1 % v/v = 1 ml in 100ml

Uitwerking 

conc % m/m =Gedeelte in gram /geheel in gram x100%

conc % m/v =Gedeelte in gram /geheel in ml x100%

conc % v/v =Gedeelte in ml/geheel in ml x100%

Formules 

percentage=Gedeelte/geheel x100%

gedeelte=Geheel / 100%* x procent  

geheel =Gedeelte / procent* x 100%

17.Je hebt 200 g boorzuuroplossing van 3 % (m/m). Hoeveel boorzuur en hoeveel water (in g) bevat deze oplossing?

18.Volgens het FNA mag in cremor cetomacrogolis maximaal 2 % salicylzuur zijn verwerkt. Hoeveel salicylzuur mag er maximaal zitten in vier tubes die elk 30 g wegen?

19.Paracetamoldranken bevatten 2,4 % (m/v) paracetamol. Hoeveel mg paracetamol neemt iemand per dag in bij een gebruik van drie eetlepels per dag? (1 eetlepel  =  15 ml)

20.Je hebt Pilocarpine minims 2 % m/v. Hoeveel mg pilocarpine bevatten deze minims van 0,5 ml?

21.Hoeveel g natriumchloride (op 2 decimalen) bevat 1.200 ml fysiologische zoutoplossing (een 0,9 % g/v natriumchlorideoplossing)?

antwoorden 

17.   6 g boorzuur, aanvullen met 194 g water

18.   2,4g

19.   1.080 mg

20.  10 mg

21.   10,80g

Afleverhoeveelheden berekenen en wijzigen 

Farmaceutisch rekenen 7.2

Berekening concentraties

Conc % g/g= hoev gnm in g/tot hoev in g x 100%

Conc in mg/g= hoev gnm in mg/ tot hoev in g

ad 

qs

m.f.l.a

add.

d.i.m.m.

aa

cito

meng en maak volgens de regelen der kunst 

zoveel als nodig 

spoed

voeg toe tot 

voeg toe 

geef in handen van de arts

van elk 

Afleverhoeveelheden 

Lees eerst het recept

acidum salicylicum

acidum benzoicum aa 0,5 %

ung zinci oxidum ad 20 gram

Tip!  Teken een pot 

0,5% salicylzuur

0,5% benzoezuur

.

.

.

.

.

.

.

aanvullen tot 20g ZnO zalf

acidum salicylicum

acidum benzoicum aa 0,5 %

ung zinci oxidum ad 20 gram

aa is van elk => dus evenveel salicylzuur en benzoezuur 

ad => aanvullen tot 20 g

0,5% salicylzuur = 0,1 g

0,5% benzoezuur =0,1g

.

.

.

.

.20-0,1-0,1=19,8g

.

.

aanvullen tot 20g ZnO zalf=19,8g

acidum salicylicum

acidum benzoicum aa 0,5 %

ung zinci oxidum ad 20 gram

0,5% van 20g => 20/100 x0,5=0,1g

aanvullen tot 20g=20-0,1-0,1=19,8g

Huiswerk 

https://mijn.bsl.nl/concentreren-verdunnen-en-mengen/15247862 

 H7.2 Farmaceutisch rekenen 

Vraag 20 a en b, 22 a en b, 23, 25 en 26 

Vraag 20 a 

2% salicylzuur

2% benzoezuur

.

.

.

.

.

.

.

aanvullen tot 45g ZnO zalf

acidum salicylicum

acidum benzoicum aa 2 %

ung zinci oxidum ad 45 gram

aa is van elk => dus evenveel salicylzuur en benzoezuur 

ad => aanvullen tot 45 g

2% salicylzuur = 0,9 g

2% benzoezuur =0,9g

.

.

.

.

45-0,9-0,9=43,2g

.

.

aanvullen tot 45g ZnO zalf=43,2g

acidum salicylicum

acidum benzoicum aa 2 %

ung zinci oxidum ad 45 gram

2% van 45g => 45/100 x2=0,9g

aanvullen tot 45g=45-0,9-0,9=43,2g

20. Hoeveel gram moet er van de volgende stoffen en zalf worden afgewogen indien: c)
acidum salicylicum
acidum benzoicum aa 5 %
ung zinci oxidum ad 75 gram

22.In de apotheek komt er een recept binnen met daarop de bereiding van een zalf. Deze zalf bevat 4 % werkzame stof; hiervan zou 250 gram afgeleverd moeten worden, maar ik loop tegen de volgende problemen aan:
a. Ik heb maar 3 gram werkzame stof.
Hoeveel zalf kan er bij deze scenario’s maximaal worden afgeleverd?

22.In de apotheek komt er een recept binnen met daarop de bereiding van een zalf. Deze zalf bevat 4 % werkzame stof; hiervan zou 250 gram afgeleverd moeten worden, maar ik loop tegen de volgende problemen aan:
b. Ik heb maar 8 gram werkzame stof.
Hoeveel zalf kan er bij deze scenario’s maximaal worden afgeleverd?

23. acidum salicylicum
acidum benzoicum aa 1,50 %
ung zinci oxidum ad 30 gram
a. Hoeveel weeg je van deze bereiding af?

R/ Triamcinolon creme 0,1%, 30 gr
Hoeveel werkzame stof wordt afgewogen voor de bereiding?