H4/V4 - Argumenteren les 1 en 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Argumenteren - Standpunt, argument en argumentatie-structuren

havo/vwo leerjaar 4

blz. 60

Je mening geven is....

1. objectief
2. subjectief

Standpunt

• Als je een standpunt over iets inneemt, dan geef je je mening over die zaak. Het standpunt is de essentie (=hoofdgedachte) van een overtuigende tekst.
• Je kunt het standpunt vinden in de titel of inleiding (mening, gedachte, visie, idee) of slot (conclusie).
• Je herkent het aan signaalwoorden als volgens mij, mijns inziens, ik denk dat, mijn conclusie is dat, dan ook, dus, daarom, kortom en werkwoorden als vinden en moeten.

Expliciet en impliciet (=indirect)

• Een standpunt kan expliciet genoemd worden, maar ook impliciet (door bijvoorbeeld een retorische vraag te stellen of een vergelijking te maken).

• Is het echt nodig om zoveel foto's van jouw vakantie te posten? (impliciet)
• Standpunt: Ik vind dat je te veel foto's post van jouw vakantie. (expliciet)

Het transferbedrag voor die voetballer is 200 miljoen dollar; alsof hij Messi of Neymar is! (impliciet)

Argumenten

Om je standpunt te onderbouwen, gebruik je argumenten.

• feitelijke argumenten > kun je controleren (waar/niet waar).
• waarderende argumenten > waardeoordeel, zal niet iedereen het mee eens zijn. (Je kunt een waarderend argument wel onderbouwen met feitelijke subargumenten.)

(Het festival viel tegen), omdat de hoofdact niet kwam opdagen.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

(Het festival viel tegen.) De hoofdact trad namelijk veel te kort op.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

Argumenten (2)

• Een argument kan voor of achter het standpunt staan.
• Je herkent een argument aan redengevende signaalwoorden als want, omdat, immers, namelijk, aangezien en soms na een dubbele punt.
• De onderbouwing van een argument kan volgen na een signaalwoord van voorbeeld: bijvoorbeeld, dat wil zeggen, denk aan, neem, ter illustratie, zo, zoals.

Lessen moeten later beginnen (A), want tieners kunnen zich zo vroeg nog niet goed concentreren (B).

1. A=standpunt, B=argument
2. A=argument, B=standpunt

Het aantal proefwerken loopt de spuigaten uit (A), dus er moet veel minder getoetst worden (B).

1. A=standpunt, B=argument
2. A=argument, B=standpunt

Tegenargument/weerlegging

• Een tegenargument/weerlegging ontkracht een standpunt of argument. 
  
• Je herkent het aan tegenstellende signaalwoorden: maar, toch, daarentegen, hoewel, aan de andere kant, tegenover.

Voorbeeld - TA

• Het aantal proefwerken loopt de spuigaten uit (AG), dus er moet veel minder getoetst worden (SP).
  
• Weerlegging SP: Daar staat tegenover dat toetsen wel nuttig zijn; ze geven immers inzicht in de vaardigheden van de leerlingen.
• Weerlegging AG: Twee proefwerken per week is toch niet zo veel? Je hebt dan wekelijks drie lesdagen zonder een toets.

'Het is kinderarbeid wanneer een meisje van 11 jaar werkt als topmodel.'
Bedenk een tegenargument.

Start met opdr. 1, 2 en 3 Blz. 60

paragraaf 2

Argumentatiestructuren

Geloofwaardigheid

De schrijver van een betoog wil zijn publiek overtuigen van zijn mening. Hij moet geloofwaardig over komen als hij dit doel wil bereiken. 

Geloofwaardigheid

Schrijf in je schrift:

• gebeurtenis 1: Ik heb wel eens ...
• gebeurtenis 2:  Daarnaast heb ik ook ...

Let op! Eén gebeurtenis is waar, de andere verzonnen. Geef over beide gebeurtenissen evenveel info en details: zo kom je geloofwaardig over. 

Argumentatiestructuur

Een argumentatiestructuur is een schema waarin je duidelijk maakt op welke manier argumenten met elkaar en met het standpunt samenhangen. 

    Nevenschikkende argumentatie met onafhankelijke argumenten: het standpunt wordt door meer dan één argument ondersteund. De argumenten zijn los van elkaar te gebruiken; ze hebben elkaar niet nodig. Tussen twee blokjes naast elkaar past het woord en.

    Nevenschikkende argumentatie met afhankelijke argumenten: het standpunt wordt door twee argumenten ondersteund. De argumenten hebben elkaar nodig: ze werken alleen in combinatie met elkaar.

Als in een tekst meerdere argumenten voorkomen waarvan er ten minste één wordt ondersteund door een subargument, is er sprake van onder- en nevenschikkende argumentatie

Argumentatiestructuren

Onder- en nevenschikkende argumentatie

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Het is duur.

Het is slecht voor je lever.

Met drank op moet je een taxie nemen.

Een taxie kost meer dan zelf rijden.

Argumentatiestructuren

Stelling: Het festival van afgelopen weekend was niet leuk.

• Het regende drie dagen onafgebroken. 
• Een flesje water kostte 5 euro.
• Het vliegtuig had vertraging. 
• Het was erg duur. 
• De hoofdact kwam niet opdagen. 

Argumentatiestructuren

Het festival van afgelopen weekend was niet leuk.

Het vliegtuig had vertraging. 

Het was erg duur. 

De hoofdact kwam niet opdagen.

Een flesje water kostte 5 euro. 

Het regende drie dagen onafgebroken.

Argumentatiestructuren

Maak van onderstaande stelling en argumenten een argumentatiestructuur. Noteer ook welke structuur je gebruikt hebt.

Tijdens huiswerkuren ben je verplicht aanwezig.

Er is geen afleiding door tv, telefoon of familieleden.

Huiswerk maken op school is beter voor de leerresultaten.

De kans dat je je huiswerk maakt is groter.

Je werkt op school onder toezicht.

Op school kun je je beter concentreren.

Je kunt om hulp vragen bij docenten.

Argumentatiestructuren

Huiswerk maken op school is beter voor de leerresultaten.

Op school kun je je beter concentreren.

Je kunt om hulp vragen bij docenten.

De kans dat je je huiswerk maakt, is groter.

Er is geen afleiding door tv, telefoon of familieleden.

Je werkt op school onder toezicht. 

Tijdens huiswerkuren ben je verplicht aanwezig.

paragraaf 3

Argumentatieschema

Redeneringen

Redenering (argumentatie) = standpunt + argument(en) = argumentatiestructuur.

In de volgende video wordt uitleg gegeven over de verschillende redeneringen die er zijn. 
Noteer de vijf redeneringen die in het filmpje aan bod komen. 

Je hebt ze daarna nodig in een opdracht.

Het Nederlands verloedert want jongeren gebruiken steeds meer Engelse woorden als spam, hacken, gamen, cool, relaxed en chill.

1. argumentatie op basis van voorbeelden
2. argumentatie op basis van oorzaak-gevolg
3. argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap
4. argumentatie op basis van overeenkomst

Als Jett Rebel volgend jaar optreedt op Lowlands gaan we zeker weer naar het festival. Vorige keer was hij ook top.

1. argumentatie op basis van voorbeelden
2. argumentatie op basis van oorzaak-gevolg
3. argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap
4. argumentatie op basis van overeenkomst

Volgens zijn arts heeft hij bloedarmoede. Hij had namelijk allerlei symptomen die er op wijzen: last van vermoeidheid, hartkloppingen, duizeligheid, oorsuizingen en hoofdpijn.

1. argumentatie op basis van voorbeelden
2. argumentatie op basis van oorzaak-gevolg
3. argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap
4. argumentatie op basis van overeenkomst

Het wordt warmer op aarde en dat komt door het broeikaseffect.

1. argumentatie op basis van voorbeelden
2. argumentatie op basis van oorzaak-gevolg
3. argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap
4. argumentatie op basis van overeenkomst