B7 Ontstaan van soorten 4Havo

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Goedemorgen 

We gaan beginnen met een prachtig voorbeeld van evolutie.

Probeer tijdens het kijken te bedenken hoe dit mooie dier ontstaan is.

Deze orchidee bidsprinkhaan leeft in Zuidoost-Azie. 

In volgende dia staan andere soorten bidsprinkhanen om te laten zien welke diversiteit er is.

Andere leden bidsprinkhanen familie Hymenopodidae

Vergelijkbare soorten bidsprinkhanen, maar toch verschillend in uiterlijk.

Basisstof 7

Ontstaan van soorten

Leerdoelen B7

Na deze basisstof kun/ken je:

• verschillende manieren van reproductieve isolatie benoemen.
• de eilandtheorie uitleggen.

Huiswerk: bestudeer B7 en maak opdr. 71 t/m 74 online.

Ontstaan van nieuwe soorten

Nieuwe soorten kunnen ontstaan als er voldoende genetische variatie in een populatie is.

Genetische variatie ontstaat door geslachtelijke voortplanting en door mutaties. 

Als het milieu verandert kan er selectiedruk ontstaan. De allelfrequentie kan veranderen.

Let op!: mutaties ontstaan toevallig (en niet doelgericht)

Ontstaan van nieuwe soorten

Let op!

Een nieuw allel kan ontstaat door een mutatie. 

Meestal zijn mutaties nadelig, maar niet altijd!

Een beetje langere nek van giraf ontstond toevallig; dus niet omdat er hoge bomen stonden. 

Een langere nek gaf toevallig voordeel bij het eten --> meer voedsel  --> betere overlevingskansen --> meer nakomelingen

Een nieuwe soort ontstaat alleen als er ook sprake is van

reproductieve isolatie tussen populaties van dezelfde soort.

Redenen van reproductieve isolatie:

- Geografische isolatie.      (Bijv. bosbrand deelt bos doormidden.)

- Verschillen in gedrag.      (Bijv. baltsgedrag of andere zang.)

Waardoor kunnen nieuwe soorten ontstaan?

geografische isolatie

geografische isolatie

verschillen in zang

verschillen in voortplantingstijd en leefgebied

Eilandtheorie

Darwin vond op de Galapagos Eilanden op elk eiland verschillende soorten vinken.

Elke vink bleek na lange tijd van reproductieve isolatie aangepast te zijn voor de leefomgeving op zijn eiland.

Eilandtheorie

Darwin ontdekte dat hoe groter het eiland, hoe meer soorten zich er konden vestigen. En hoe verder van vaste land, hoe minder.

Effect afstand tot vaste land.

Effect eilandgrootte

Zich vestigen betekent: er gaan wonen en zich voortplanten. 

Dit is immigratie.

Niet alle organismen die op een eiland aankomen gaan zich er ook vestigen.

Eilandtheorie

Op een kleiner eiland sterven soorten eerder uit.

Reden: minder ruimte voor populaties (voedsel, nestplaatsen etc.)

Eilandtheorie

Dit is als volgt weer te geven:

Invloed van immigratie en uitsterven op biodiversiteit eiland.

Relatie tussen afstand en grootte eiland voor biodiversiteit eiland.

Binas 93C

We gaan nu oefenen.

Pak je Binas erbij, tabel 93C

Bekijk tabel 93C en ga uit van een evenwicht. Op welk eiland zullen de meeste soorten voorkomen?

1. Op een klein eiland ver weg van het vasteland
2. Op een klein eiland dicht bij het vasteland
3. Op een groot eiland ver weg van het vasteland
4. Op een groot eiland dicht bij het vasteland

Op welk eiland zullen de minste soorten voorkomen?

1. Op een klein eiland ver weg van het vasteland
2. Op een klein eiland dicht bij het vasteland
3. Op een groot eiland ver weg van het vasteland
4. Op een groot eiland dicht bij het vasteland

Op welk eiland in evenwicht zullen soorten het snelst uitsterven?

1. Op een klein eiland ver weg van het vasteland
2. Op een klein eiland dicht bij het vasteland
3. Op een groot eiland ver weg van het vasteland
4. Op een groot eiland dicht bij het vasteland

Op welk eiland in evenwicht zullen soorten het minst snel uitsterven?

1. Op een klein eiland ver weg van het vasteland
2. Op een klein eiland dicht bij het vasteland
3. Op een groot eiland ver weg van het vasteland
4. Op een groot eiland dicht bij het vasteland

Leerdoelen B7

Na deze basisstof kun/ken je:

• verschillende manieren van reproductieve isolatie benoemen.
• de eilandtheorie uitleggen.

huiswerk: bestudeer B7 en maak opdr. 71 t/m 74 online.