BS 1 Zintuigen en BS 2 de Huid(begin)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5!

BS 1 Je omgeving waarnemen 

en 

BS 2 De huid

Planning

• Even kort over de cijfers thema 3(BIJNAAA.. PFFFF)
• Verkennen van thema 5 
• Uitleg/oefenen basisstof 1 (klassikaal)
• Uitleg basisstof 2 (klassikaal)
• Opdrachten/oefenen basisstof 2
• Afsluiten

BS 1, je omgeving waarnemen

Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.

 Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel.

Een prikkel is een invloed uit het milieu (je omgeving dus) op een organisme. Hier is de prikkel het aanbieden van een frietje. 

Een impuls is een elektrisch signaal wat door een zenuw wordt doorgestuurd. 

Zintuigen en zintuigcellen

zintuigen

ze zintuigen liggen in je oren, neus, tong, ogen maar ook in je huid.

alle zintuigen bijelkaar noem je het zintuigenstelsel.

Je reageert niet op alle prikkels

Een prikkel wordt omgezet in een impuls.

Maar alleeeeeeeeeeen als:

De prikkelsterkte over de drempelwaarde gaat

Prikkelsterkte = de sterkte van een prikkel (voorbeeld?!)

Drempelwaarde = kleinste prikkelsterkte waarbij een zintuigcel een impuls maakt

Niet elke prikkel komt binnen bij alle zintuigen.

Welke prikkel hoort bij welk zintuig?

zintuigen

elk zintuig kaan maar 1 soort prikkel omzetten in in een impuls.

in de tabel zie je waar het zintuig ligt en welke prikkel.

Pijn?

Pijn is geen zintuig, maar het uiteinde van een zenuwbaan. Daarom noemen we dit pijnpunten. 

Deze uiteinden liggen door je hele lichaam heen verspreid. 

Een konijn wist door stampgeluid ’s nachts de eigenares van het dier te wekken en te waarschuwen voor een inbreker, die daarop vluchtte...

1.  wat is de prikkel waar de vrouw wakker van wordt?
2.  Wat gebeurd er in de zintuigcellen van de vrouw?
3.  Wat zijn impulsen?
4.  Waar gaat de impuls vanaf het oor naar toe?
5.  Waar wordt de vrouw BEWUST van geluid?

Een meisje rent de zee in en voelt dat het zeewater erg koud is. In de zinnen staat wat er gebeurt in haar lichaam.

In welke volgorde vinden deze gebeurtenissen plaats?

A. Meisje voelt dat water koud is

B. Lage temperatuur bereikt koudezintuigen

C. Een impuls gaat van koudezintuig naar hersenen

D. Koudezintuig zet prikkel om in impuls

(Antwoord invullen op volgende slide!)

A. Meisje voelt dat water koud is
B. Lage temperatuur bereikt koudezintuigen
C. Een impuls gaat van koudezintuig naar hersenen
D. Koudezintuig zet prikkel om in impuls

BS 2, de huid.

Je kunt de bouw en functies van de huid beschrijven.

Opperhuid

12

Hoornlaag

9

Kiemlaag

10

Tastknopje - Tastzintuig

13

Zweetporie

14

Haar

1

Twee delen:

Lederhuid en Onderhuids bindweefsel

11

Pijnpunt

4

Zweetklier

5

Drukzintuig

6

Zenuw

7

Vetweefsel

8

Talgklier

3

Bloedvaten

2

Haarzakje

16

Leer de onderdelen van de huid

Haarspiertje

15

Huid

Er zijn 3 lagen huid die we onderscheiden:

- Opperhuid

- Lederhuid

- Onderhuidsbindweefsel

Opperhuid

Het bovenste laagje van je huid het de opperhuid!

Deze laag heeft onderdelen

-Hoornlaag

-Kiemlaag

Lederhuid

Temperatuur

Bloedvaten en zweetklieren en spieren...

Iemand geeft het koud...

1. De doorbloeding van de huid zal dan AFNEMEN/TOENEMEN
2. Bloedvaten in de huid worden dan NAUWER/WIJDER
3. Daardoor kan MEER/MINDER  warmte worden afgegeven aan de omgeving.
   
4. Zweetklieren produceren dan GEEN/VEEL zweet.
   
5. Door te rillen zal in de spieren warmte ONTSTAAN/VERDWIJNEN.

Iemand geeft het koud...

1. De doorbloeding van de huid zal dan AFNEMEN
2. Bloedvaten in de huid worden dan NAUWER
3. Daardoor kan MINDER  warmte worden afgegeven aan de omgeving.
   
4. Zweetklieren produceren dan GEEN zweet.
   
5. Door te rillen zal in de spieren warmte ONTSTAAN

Tatoeages

De huid is opgebouwd uit twee verschillende lagen, die weer uit verschillende weefsels bestaan. De buitenste laag heet de opperhuid en de laag daaronder wordt de lederhuid genoemd. De buitenste laag bestaat uit dode, sterk afgeplatte cellen die zorgen voor extra bescherming. Onder deze moeilijk doordringbare laag huid wordt de tattoo gezet.

Lederhuid

Wanneer de inkt de lederhuid bereikt, gebeurt er iets geks. Je lichaam schrikt van de onbekende stof en wil het eigenlijk meteen zoveel mogelijk afvoeren. De pigmentdeeltjes zijn natuurlijk veel te groot om door ‘lichaamseigen opruimcellen’ afgevoerd te worden.

Om je toch te ‘beschermen’ kapselt de lederhuid de inkt in.

Door deze beschermingsreactie ontstaan er letterlijk bolletjes inkt, die verder geen schade kunnen aanrichten en waardoor de kleuren mooi en permanent in je huid blijven zitten.

Brandwond

Een brandwond is een gedeeltelijke of een volledige beschadiging van de huid die wordt veroorzaakt door inwerking van warmte, een chemische stof of elektriciteit gedurende een bepaalde tijd, boven een bepaalde temperatuur.

Wat doen bij een brandwond?

- Koel bij verbranding direct 10 tot 20 minuten met lauw zacht stromend kraanwater.

- Trek ook zo snel mogelijk kleren en sieraden uit. Laat kleding die aan de wond plakt, zitten.

- Smeer niets op de brandwond. Dek de wond tijdelijk af met plastic huishoudfolie.

- Bel na koeling de huisarts

bij: 

* een blaar in gezicht, op handen, voeten of geslachtsdelen

* als de brandwond groter is dan de helft van de hand van degene die zich heeft verbrand

* als de verbrande plek geelwit, bruin of zwart is en juist geen pijn doet

* Heeft een baby of kleuter een brandwond? Bel na koeling altijd de huisarts. 

Aan de slag

Thema 5

Basisstof 2!

Opdrachten 1, 3, 5, 6, 7 en 9