2. De totale oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

De totale oorlog

Basiskennis

Hoofdvraag

Hoe werd de bevolking betrokken bij WOI?

Wat was geen oorzaak van WOI?

1. Nationalisme
2. Imperialisme
3. Wraakgevoelens
4. Communisme

WOI duurde van ... tot ...

1. 1910-1919
2. 1914-1919
3. 1914-1918
4. 1910-1980

De aanleiding voor WOI was...

1. Bondgenootschappen
2. De moord op Ferdinand Franzen
3. De moord op Franz Ferdinand
4. Nationalisme

In welke historische periode valt WOI?

1. De moderne tijd
2. De vroeg-moderne tijd
3. De tijd van wereldoorlogen
4. De 20e eeuw

Een totale oorlog

• Door het gebruik van nieuwe wapens als de tank en massavernietigingswapens  als artillerie stierven miljoenen soldaten. 
• Ook voor burgers was het een zware tijd:
• Dienstplicht mannen  + Gebrek aan consumptiemiddelen thuisfront
• Vrouwen deden het fabriekswerk van de mannen (o.a. oorlogsproductie) en dat leidde tot meer emancipatie.
• Door propaganda en censuur wordt de bevolking betrokken bij de oorlog. Het thuisfront moet achter de oorlog blijven staan.

Nieuwe wapens

• Om de loopgravenoorlog te doorbreken worden uitvindingen gedaan die zorgen voor nieuwe wapens.

• Naast generaals bepalen ook steeds meer wetenschap en techniek het verloop van de oorlog.

• De Eerste Wereldoorlog wordt 'de oorlog van de uitvinders'

Gifgas

Gif- of strijdgassen moesten ervoor zorgen dat de vijand, in paniek, de loopgraven zouden verlaten

De meeste gasaanvallen waren door het gebruik van gasmaskers steeds minder dodelijk voor de soldaten, maar zorgde voor brandwonden, tijdelijke blindheid en angst

Vliegtuigen

Om voor een echte doorbraak in de oorlog te zorgen, zijn de eerste vliegtuigen nog te primitief.

Toch beleeft de wereld de eerste luchtgevechten en bombardementen.

Vlammenwerpers

Net als gifgas moet de vlammenwerper voor paniek bij de vijand zorgen.

Brandende benzine wordt, soms over afstanden van honderden meters, over het slagveld gespoten

Tanks

Hoe kom je levend bij de loopgraven van de vijand? Bouw een rijdend stalen harnas om je heen!

Omdat de ontwikkeling ervan zeer geheim was, gebruikten de Britten de term 'tank', van watertank. Zelfs de arbeiders geloofden dat ze mobiele watertanks maakten.

Duikboten

Duikboten bestonden al sinds de 19e eeuw, maar in de Eerste Wereldoorlog werden ze voor het eerst (met name door Duitsland) massaal ingezet.

De Duitsers probeerden met de Onbeperkte Duikbotenoorlog (1915/1917) alle schepen (oorlogs-, koopvaardij- en passagiersschepen) tot zinken te brengen

Gevolgen

• ' mannen met de kapotgeslagen gezichten'

• zware psychische klachten, vaak omschreven als Shellshock

Vóór en ná:

om de verminkte mannen toch nog een leven te kunnen bieden...

...werd driftig geëxperimenteerd met plastische chirurgie en maskers

Trench Feet

Omdat de soldaten langdurig met dezelfde laarzen en sokken in de vocht en modder moeten staan, gaan hun voeten opzwellen, infecteren en vervolgens afsterven.

Meestal is amputatie de enige oplossing voor loopgraafvoeten

Omdat de soldaten langdurig met dezelfde laarzen en sokken in de vocht en modder moeten staan, gaan hun voeten opzwellen, infecteren en vervolgens afsterven.

Meestal is amputatie de enige oplossing voor loopgraafvoeten

Omdat de soldaten langdurig met dezelfde laarzen en sokken in de vocht en modder moeten staan, gaan hun voeten opzwellen, infecteren en vervolgens afsterven.

Meestal is amputatie de enige oplossing voor loopgraafvoeten

Omdat de soldaten langdurig met dezelfde laarzen en sokken in de vocht en modder moeten staan, gaan hun voeten opzwellen, infecteren en vervolgens afsterven.

Meestal is amputatie de enige oplossing voor loopgraafvoeten

Onbeperkte Duikbotenoorlog

1917

• De Duitsers probeerden met de Onbeperkte Duikbotenoorlog alle schepen (oorlogs-, koopvaardij- en passagiersschepen) tot zinken te brengen, ook van neutrale landen.
  
• Dit was een reactie op de blokkade van de Duitse havens door de Engelse marine
  

Donkerblauw:

De gebieden in de zeeën waar de Onbeperkte Duikboten gold

Aantal getorpedeerde schepen door de Duitse onderzeeërs.

De Verenigde Staten 

raken betrokken bij de oorlog april 1917

Russische Revolutie

1917

oorzaken

• indirect:
• Volk heeft het slecht: gebrek aan alles
• Autoritair geleide staat: geen inspraak
• Verlies Russisch-Japanse oorlog (1904-1905)
  

• Direct:
  
• Grote verliezen in de Eerste Wereldoorlog + honger

Russische

krijgsgevangen

• Het Russische leger is groot, maar zwak en slecht uitgerust.
• Soms hebben soldaten niet eens een wapen

Februari 1917

• Voedselrellen en stakingen

• Demonstraties tegen de Tsaar

• Voorlopige (democratische) regering

• Tsaar treedt af en wordt gearresteerd

Vrede met Duitsland

Lenin:

• alle grond aan de boeren
  
• alle macht aan de sovjets (arbeidsraad)
  
• alle fabrieken aan de arbeiders
  

Vrede van Brest-Litovsk

1918

• Het communistische Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek
• Let op: de Sovjet-Unie wordt geen bondgenoot van Duitsland.

Geallieerden

Engeland

Frankrijk

Rusland (tot 1917)

Verenigde Staten (vanaf 1917)

Italië (vanaf 1915)

Centralen

Duitsland

Oostenrijk-Hongarije

Turkije

Bulgarije

oefenen met examenvragen

Antwoord vraag 1

• Robert Otto Marcus verschilt met zijn regering van mening over de beste manier waarop hij het vaderland kan dienen. Noem dit verschil van mening en leg uit dat dit verschil veroorzaakt wordt door de eisen die de moderne oorlogsvoering aan een staat stelt. 
  

• Antwoord
  
• Verschil van mening: Ik lees in de bron dat Robert van de overheid de kans krijgt om zijn medicijnenstudie af te maken.  Robert zelf vindt het beter om aan het front te blijven.
  

• Uitleg: In de moderne oorlogsvoering is er grote behoefte aan artsen door de grote aantallen gewonden.
  

Antwoord vraag 2

• Twee beweringen:
  3p Licht beide beweringen toe. 
• 1 Uit dit affiche blijkt dat de Russische regering inziet dat in een moderne oorlog het thuisfront van groot belang is. 
• 2 Begin 1918 past de verspreiding van dit affiche niet meer in het beleid van de Russische regering. 
  

• Antwoord:
  
• Ik zie in de bron dat de Russische regering een groot verband ziet tussen de productie van granaten en de overwinning in de oorlog.
  
• Het past niet meer want begin 1918 is er een communistische regering aan de macht die vrede wil sluiten met Duitsland / geen kapitalistische leningen wil verstrekken. 
  

Eerste Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog

Sleep de afbeeldingen naar het juiste vak.

Twee fronten

• De Franse defensie hield net stand tegen het offensief  van Duitsland.  Duitsland voert tweefrontenoorlog.
• In het westen ontstond een loopgravenoorlog.
• Er ontstonden meer fronten en er raakten veel staten bij de oorlog betrokken, onder meer het Ottomaanse rijk en Italië.
• De VS sloten zich in 1917 aan bij de geallieerden. 
• Begin 1918 sloot Rusland vrede met DU o.i.v. de Russische Revolutie

Opdracht

Maak de uitgedeelde vragen:

was WOI te vermijden geweest?

Antwoord hoofdvraag. Noem vier manieren waarop burgers werden betrokken bij WOI