Cette leçon contient 22 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 2 vidéos.
La durée de la leçon est: 30 min
Éléments de cette leçon
Havo/Vwo 2
1.4 De Nederlandse Opstand
Leerdoelen;
Aan het einde van deze les leer je;
- hoe Nederlanders ontevreden werden over de politiek van hun vorsten.
- hoe Nederlanders in opstand kwamen tegen hun vorst.
Slide 1 - Diapositive
Personen uit de paragraaf
Karel V
Landsheer van de Nederlanden 1506-1555
Filips II
Landsheer van de Nederlanden 1555 - 1581
Willem van Oranje
Stadhouder 1572 - 1584†
Hertog van Alva
Landvoogd 1567 - 1573
Slide 2 - Diapositive
Karel V
Soevereine vorst (de hoogste macht) van het Heilige roomse rijk (alle gekleurde gebieden).
Nederland bestaat op dat moment uit 17 zelfstandige staten (gewesten).
Elk gewest heeft zijn eigen bestuurd, wetten en belasting.
Karel V bestuurt zijn rijk vanuit Brussel
Voor de contacten met de gewesten benoemt hij een stadhouder.
Als Karel V niet in Brussel is benoemt hij een landvoogd als tijdelijke vervanger.
Slide 3 - Diapositive
De stadhouder is de plaatsvervanger van Karel V als hij niet in Brussel is.
A
Juist
B
Onjuist
Slide 4 - Quiz
Sleep de woorden in naar de juiste plek in de zin.
Karel V werd erfelijk vorst van alle zeventien
...[1]... maar was daar niet vaak. Daarom benoemde
hij een ...[2]... over het hele gebied en in ieder
...[3]... een ...[4]... In ieder gewest namen de
...[5]... de beslissingen. De Staten stuurden
vertegenwoordigers naar de ...[6]... in Brussel.
stadhouder
landvoogd
gewest
Nederlanden
Staten
Staten-Generaal
Slide 5 - Question de remorquage
Karel V streefde naar eenheid in het bestuur van de Nederlanden. Wat paste daar goed bij?
A
De stadhouders
B
De Staten
C
De Staten-Generaal
D
De landvoogd
Slide 6 - Quiz
Karel V is ook koning van Duitsland, Spanje en delen van Italië.
Het probleem:
Karel V wil dat binnen zijn rijk overal de zelfde regels gaan gelden:
Meer belasting
Dezelfde wetten
Vanuit één plek regeren
Eén geloof: katholiek
De Nederlandse gewesten zijn bang hun zelfstandigheid kwijt te raken.
Slide 7 - Diapositive
Karel V stond het toe dat iedereen zijn eigen geloof mocht kiezen in Nederland voor 1555
A
Juist
B
Onjuist
Slide 8 - Quiz
Filips II koning van Spanje en de Nederlanden
belangrijk gegeven: diehard katholiek
Volgt de zelfde lijn als zijn vader : meer belasting en meedogenloze vervolging van protestanten.
Verblijft niet meer in Brussel maar trekt permanent naar Spanje. Stelt zijn halfzus Margaretha van Parma aan als landvoogd.
Protesten laaien op tegen de vervolgingen van de protestanten. O.l.v stadhouder Willem van Oranje
Edelen vragen in een brief aan de landvoogd om te stoppen met de vervolgingen. Margaretha staat dit tijdelijk toe (tegen de wil van Filips in)
Slide 9 - Diapositive
Waarom zou Margaretha dit toestaan?
A
Ze vond de vervolgingen zelf ook te ver gaan.
B
Ze was bang dat de mensen in opstand zouden komen.
C
Ze wilde de edelen te vriend houden.
D
Ze was niet zo'n groot fan van Filips II
Slide 10 - Quiz
Waardoor groeide de ontevredenheid in Nederland?
Ontevredenheid groeide
Sleep onjuiste antwoorden in dit blok
Karel V wees Filips II aan opvolger.
De centralisatie-politiek werd voortgezet.
Filips II verhuisde van Brussel naar Spanje.
Filips II benoemde zijn halfzus als landvoogdes.
Filips II verkleinde de invloed van hoge adel.
Door de oorlogen waren de belastingen hoog.
De vrijheid van de stedelijke burgerij werd verkleind.
Protestanten werden fanatiek vervolgd.
Slide 11 - Question de remorquage
Protestanten beginnen openlijk kerkdiensten te houden in de buitenlucht
Bij een kerkdienst in Vlaanderen roept een dominee op om vernielingen aan te richten in een nabij klooster; veel protestanten volgen dit voorbeeld in Nederland. De Beeldenstorm
Margaretha van Parma wordt vervangen door de hertog van Alva samen met een groot leger.
Alva richt rechtbanken van Inquisitie op in de Nederlanden
De missie: Nederland katholiek maken aan de hand van terreur.
Duizenden protestanten vluchten naar Duitsland (waaronder Willem van Oranje)
Slide 12 - Diapositive
Slide 13 - Diapositive
Video
De beeldenstorm - SchoolTV (03:05)
Slide 14 - Diapositive
Slide 15 - Vidéo
Sleep de gebeurtenissen in de juiste volgorde.
1
2
3
4
5
6
A Calvinisten houden openlijk hagenpreken
B De beeldenstorm gaat door de Nederlanden.
C De Tachtige jarige oorlog (de Opstand) begint met de inval van het leger an Willem van Oranje (1568)
D Edelen en calvinisten vluchten door het harde optreden van Alva.
E Edelen vragen Margaretha van Parma de protestanten met rust te laten.
F Filips II stuurt Alva met een leger naar de Nederlanden.
Slide 16 - Question de remorquage
De Opstand begint
Filips II was woedend toen hij hoorde over de beeldenstorm. Hij stuurde de Hertog van Alva samen met een leger.
Alva wilde niet alleen de daders maar ook de edelen straffen omdat zij de beeldenstorm niet konden voorkomen.
Hij zette een speciale rechtbank op die die honderden de doodstraf op legde.
Velen (waaronder Willem van Oranje) vluchtte het land uit.
in 1568 trok Willem van Oranje met vier legers ten strijde tegen Alva. Hiermee begon de Nederlandse Opstand, ook wel de Tachtig jarige oorlog genoemd.
Fernando Álvarez de Toledo, hertog van Alva, landvoogd van de Nederlanden en kapitein-generaal, door Willem Key.
Slag bij Heiligerlee - Frans Hogenberg. (de eerste veldslag waarmee de Nederlandse Opstand begon)
Slide 17 - Diapositive
Hertog van Alva
Een duivel die slechte gedachtes in het hoofd van Alva blaast.
Alva eet onschuldige mensen (kinderen) op.
Het driekoppige monster bestaat uit belangrijke raadgevers zoals Granvelle
Hier zit Alva op zijn troon, vergezeld door een driekoppig monster en een duivel. Hij verorbert een kind, symbool voor de Nederlanden. Op de achtergrond de verarmde en lijdende bevolking. Aan zijn voeten de graven van Egmont en Horne, die hij vanwege hun protest tegen de inquisitie liet onthoofden: ‘onschuldig bloed’.
'Hy nempt met geweld den ryckdom van het lant ende heeft veel ontschuldich bloet laten hangen ende branden.' - vrije vertaling: hij neemt met geweld het rijkdom van het land en heeft veel onschuldig bloed (mensen) laten hangen en branden.
Slide 18 - Diapositive
Zou de maker van de bron een Nederlander of een Spanjaard zijn geweest. Leg je antwoord uit.
Slide 19 - Question ouverte
Zet de gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde.
1. Edelen vragen om minder vervolging van de protestanten
2. Willem van Oranje vlucht
3. Alva wordt de nieuwe landvoogd
4. Alva wil beeldenstormers en edelen bestraffen
5. Willem van Oranje valt de legers van Alva aan
6. Meer hagenpreken
7. Filips II is woedend
8. Beeldenstorm
9. Filips II stuurt Alva met een leger naar de Nederlanden