2223 Pascal Zuid school voor VMBO

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1,3,4

Pascal Zuid school voor VMBO

Introductielessen schooljaar 2022-2023

Mr. Goedhart geeft M en M (aardrijkskunde en geschiedenis)

L1

Periode 1

Jagers en verzamelaars

Arm en rijk

Geschiedenis, aardrijkskunde 

of M&M

In de eerste en tweede klas krijg je met geschiedenis te maken tijdens het vak M&M. Het vak bestaat uit geschiedenis en aardrijkskunde en wordt elke periode afgewisseld. Het is voor jou van belang dat wanneer het over iets uit de geschiedenis gaat in een thema, jij het in het juiste tijdvak kunt plaatsen. Het kan zijn dat geschiedenis thema's en onderwerpen aardrijkskundige onderdelen bevatten en zo ook omgekeerd. Dit ga je ook echt terug zien in de opdrachten die je de aankomende twee jaren bij M&M zult gaan maken. 

Veel mensen denken dat je bij aardrijkskunde alleen leert waar verschillende landen liggen en rivieren stromen. Maar aardrijkskunde is veel meer dan alleen topografie! Aardrijkskunde gaat over de planeet waar jij op woont, namelijk: de aarde! Bij het vak aardrijkskunde ga je alles leren over deze mooie en unieke planeet en over de mensen die er op wonen. In deze module kijk je mee met een geoloog, iemand die de aarde bestudeert! En niet zomaar eentje. Deze geoloog wordt veel gevraagd om onderzoeken te doen in verschillende landen. Ben je al benieuwd naar wat je allemaal gaat tegenkomen?!

L1

Lucy

Lucy is een uitgestorven mensachtige van het geslacht Australopithecus. Het is een van de oudste bekende mensachtigen. De eerste gevonden resten van deze soort werden ontdekt op 24 november 1974 in de Afardriehoek, Noord-Ethiopië. 

 3.2 million j. oud

Over het geslacht van het halfcomplete skelet bestaat discussie. De ontdekkers vermoedden dat het een vrouw betrof op basis van de lengte van het skelet en noemden het Lucy, naar Lucy in the Sky with Diamonds, een bekend nummer van The Beatles.

Men vermoedt dat Lucy een volwassen vrouw was die ongeveer 3,2 miljoen jaar geleden leefde. Haar geraamte is gevonden in Ethiopië. Het gevonden geraamte bestaat uit vrij veel botten, waaronder haar ribben, onderkaak en een deel van het bekken. Lucy is waarschijnlijk om het leven gekomen door een val uit een boom. Lucy had het bekken van een rechtop lopend dier en was daarmee in 1974 de oudst bekende fossiele hominide die rechtop kon lopen.

• Historiek (Ardi)
• Oudste bekende mensachtige, Lucy, overleed na val uit boom (Nos 2016)

≈ 300.000 j.

Djebel Irhoud (Berbers: Adrar Ighud of Adrar n Ighud, Arabisch: جبل إيغود) is een grot en archeologische vindplaats in Marokko. In 1961 werden bij opgravingen een bijna complete schedel van een volwassen mensachtige ontdekt.

In 2017 werden hier moderne mensen gevonden die vermoedelijk zo'n 300.000 jaar oud zijn, en de tijdlijn van het ontstaan van de mens zoals tot dat moment gedacht werd, deed veranderen.

Djebel Irhoud 

Bron: 

• Sciencemag 7 juni 2017
• Volkskrant (artikelen) [Bekijk in incognito-modus i.v.m. paywall]
• Archeologieonline
• Kennislink/Nemo

De tijd voor de tijd

De prehistorie

De prehistorie is in elke cultuur de periode waarvan geen teksten bewaard zijn gebleven. Alles wat we van die periode weten hebben we dus uit andere bronnen zoals gebruiks- en kunstvoorwerpen, en andere resten van bewoning die archeologen opgraven.

Alles wat wij van toen weten, komt door het bekijken van materialen uit die tijd. De prehistorie is in drie verschillende stukken verdeeld, namelijk de steentijd, de bronstijd en de ijzertijd. In de prehistorie vond men de ruilhandel uit en het vuur.

Ga op onderzoek uit op het internet. Voeg een plaatje toe van een dier- of plantensoort dat leefde tijdens de prehistorie?

Oefenopdracht

L3

Periode 1

Arm en Rijk

Grenzen en identiteit

Bronnen van energie

• Je kan de vier aardrijkskundige dimensies van elkaar onderscheiden, definiëren en toepassen op een willekeurig aardrijkskundig vraagstuk.

• Je kan de vijf aardrijkskundige vragen toepassen op een willekeurig aardrijkskundig vraagstuk.

Leerdoelen

Aardrijkskunde?

Geografie

Aardrijkskunde is een vak op zowel de lagere als de middelbare school. Het is een wetenschap die zich bezighoudt met hoe landen in elkaar zitten. Hoe hun industrie, economie en hun politiek is geregeld, waar ze liggen en wat de hoofdsteden zijn (topografie). Maar het gaat ook over natuurkundige verschijnselen. Bijvoorbeeld vulkanen, natuurrampen en aardbevingen.

Het is al met al dus een erg breed vak met verschillende onderwerpen. Het gaat soms ook over de cultuur van landen, en soms alleen over hoe de landen in elkaar steken. Je leert landsgrenzen, en van alles.

Geograaf

Het doen en laten

Een geograaf, geografe of aardrijkskundige is iemand die de relatie tussen mensen en de natuurlijke omgeving onderzoekt.

Verschijnsel

Wat je kan zien

Een verschijnsel (of fenomeen) is iets dat gebeurt. Je kunt het waarnemen. Het is het tegenovergestelde van een idee (iets wat je alleen kunt bedenken). Met verschijnselen kun je wetenschappelijke kennis opbouwen.

Gebieden

Een plek op aarde

Een gebied of een regio is een geografische landstreek. Elk zo'n gebied heeft vaak zijn eigen cultuur en taal.

Bekende gebieden zijn West-Europa, Midden-Oosten en de Caribische Eilanden.

Leerdoel 1

Je kan de vier aardrijkskundige dimensies van elkaar onderscheiden, begrijpen en toepassen op een willekeurig aardrijkskundig vraagstuk.

Dimensies

Vier aardrijkskundige dimensies

Een dimensie is een bepaalde invalshoek, een manier van kijken naar iets. Als je bijvoorbeeld naar een bos kijkt vanuit een economische dimensie dan zie je misschien niet de planten en dieren, maar het hout om te verkopen en geld te verdienen.

Economische dimensie

Alles over geld

De economische dimensie gaat over kijken naar de wereld (mens en natuur) vanuit alles dat met geld te maken heeft. Economische dimensie kan zijn, werk, geld, industrie, fabrieken en handel.

Politieke dimensie

Hoe zit het met wetten en besluiten?

Politiek is een stelsel van opvattingen over hoe een land geregeerd moet worden. Die opvattingen hoeven niet beperkt te blijven tot dat land zelf. Zo kan een politicus ook opvattingen hebben over oorlogen elders in de wereld. Je kijkt dus naar de wereld door een politieke bril.

Natuurlijke (fysische) dimensie

Alles over de natuur

De natuurlijke omgeving, denk hierbij aan: klimaat, weer, planten, dieren, vulkanen. Dat is kijken naar de wereld door een natuurlijke(fysische) bril.

Sociaal-culturele dimensie

Alles wat de mens maakt

Je kijkt bij deze dimensie met bril naar alles wat de mens maakt en is. Cultuur als taal, kunst, muziek, eten, architectuur en de mensen zelf als: afkomst, leeftijd, geslacht en geaardheid.

Periode 1

Weer en klimaat