Bronst

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Vruchtbaarheid bij gezelfschapdieren H1

Bronst

Bronst

Bronst

•  Paardrift bij dieren
• Veroorzaakt door: hormonale veranderingen
• Begint bij het vruchtbaar worden van de vrouwtjes
• Te zien aan verandering in: geur, uiterlijk en gedrag
• Mannelijke dieren: aggresiever --> verhoging testosteron
• Vrouwtjes: worden onrustiger
• Solidair levende vrouwtjes: geursporen
  ›

Bronstseizoen

• ›Bronstseizoen = paarseizoen
• Paringsbereidheid hangt af van:

›-Daglengte

-›Lichtintensiteit

›-Temperatuur invloeden

• Voorjaar worden de jongen geboren
  -->gunstige temperatuur en genoeg
  voedsel
• Paarseizoen -->
  bepaald door de draagtijd en broedduur

Bronstseizoen

• Bij dieren die in gevangenschap
  leven (vooral productiedieren) wordt dit beïnvloed om het hele jaar door jonge dieren te kunnen produceren.

• Voorbeeld: kippen leggen alleen
  een ei als de dagen lang genoeg zijn
• Kippenhouder zorgt voor kunstmatig licht van 12 tot 14 uur.
  
  

Bij welke dieren moeten de dagen juist korter zijn om bronstig te worden?

1. Geiten en schapen
2. Kippen

Bronstcyclus

• Tijd van de vruchtbare periode tot de eerst volgende
  vruchtbare periode
• ›Dit vindt alleen maar plaats in het paarseizoen
• Dit kan je gebruiken als controlemiddel
• ›Korte tijd vruchtbaar in de gehele cyclus
• Gebruik maken van bijv een schouwhengst,

= hengstigheid controleren

Bronstcyclus

• Vogels, vissen, amfibieën en reptielen kennen geen
  bronstseizoen zoals zoogdieren

• Zij laten zich leiden door:

-Seizoensinvloeden

-Beschikbaarheid van een partner

-Goede nestgelegenheid

Bronstverschijnselen

• Baltsgedrag

›Laten zien aan andere dieren, dat ze bronstig zijn, dansen, geluiden

• Koeien, zie je in een stal op elkaar springen, bloedverlies
• Vulva van vrouwtjes zwelt op en kleurt rood en uitvloeiingen
• Bijvoorbeeld: merrie veel plassen

Bronstverschijnselen

›Sta-reflex: Bepaalde houdingen die vrouwelijke dieren aannemen

›Dit om te laten zien dat ze klaar zijn om besprongen te worden

Dieren blijven stokstijf staan

provisioning.ontwikkelcentrum.nl

Bronstverschijnselen

Bronstgedrag

Baltsgedrag

Feromonen

• ›Bronstige dieren scheiden geurstoffen af
  
• ›Dit om soortgenoten te lokken
  
• ›Mannen ruiken dit op afstand

Wat zijn feromonen

1. Geurstoffen om de bronst te stoppen
2. Geurstoffen om het andere geslacht weg te houden
3. Geurstoffen om het andere geslacht af te leiden
4. Geurstoffen om het andere geslacht te lokken

Hoe heet het reflex dat een dier stokstijf stil blijft staan tijdens de bronst?

1. Stopreflex
2. Dit is geen reflex
3. Stareflex
4. Stilreflex

Wat is bronst?

1. Dracht bij een dier
2. Paardrift van dieren
3. Bevalling bij een dier
4. Paarseizoen van dieren

Wat is baltsgedrag?

1. De geboorte
2. Paringsritueel
3. De paring
4. De bevruchting

Extra opdracht

›Zoek de cyclus op van de mens
(menstruatie) en van de hond (loopsheid) en van de poes (krolsheid)

›Voeg een schema toe met de
bijbehorende informatie

Bronstdetectie

• Het kiezen van een geschikt paringsmoment
• Goed observeren
• ›Kijken naar gedrag, lichaamshouding (bronstverschijnselen)
• Bronstcyclus moet je weten

›Bijvoorbeeld: hond, bloed in haar onvruchtbare periode en na de loopsheid is de teef op haar vruchtbaarst

Bronst synchronisatie & inductie

Inductie: Opwekken van de bronst door middel van hormonen ( Oestrogeen)

Synchronisatie: Dieren op hetzelfde moment bronstig ( schapen ) Sponsje met Progesteron.

Wat betekenen deze woorden?

•Geslachtsrijp

•Fokrijp

•Natuurlijke bevruchting

  - inwendig

  - uitwendig

•Geïnduceerde eisprong

•Kunstmatige inseminatie

•Natuurlijke dekking

Geslachtsrijp vs Fokrijp

›Geslachtsrijp = Het dier is in
staat om zich voort te planten

›Fokrijp = geslachtsrijp en ook fysiek en
mentaal klaar om zich voort te planten

Natuurlijke  bevruchting

Inwendige bevruchting

Vogels --> Cloaca

Reptielen --> Hemipenis ( 2 penissen)

Zoogdieren --> inwendige paring

Inwendige bevruchting

Uitwendige bevruchting

Vissen

Gelijktijdig uitscheiden sperma- en eicellen

• Niet bewaken
• Eitjes afdekken met zand ( zalm en forel)
• Muilbroeden ( Sommige Cichliden)
• In de buidel van het mannetje ( zeepaarden)

Amfibiën

Mannetjes klemmen zich aan de vrouwtjes vast tijdens bronstperiode

Watersalamanders : duwen het vrouwtje op het sperma

Uitwendige  bevruchting

Welke dieren hebben inwendige bevruchting?

1. Vissen en Reptielen
2. Zoogdieren en Vissen
3. Vissen en amfibieën
4. Zoogdieren en reptielen

Welke dieren hebben een hemipenis?

1. Reptielen
2. Amfibieën
3. Zoogdieren
4. Vissen

Wat is bronstdetectie?

1. Bronst bepalen
2. Bronst opwekken

Wat is geslachtsrijp?

1. Kan op een verantwoorde manier mee gefokt worden
2. Het dier is in staat zich voort te planten

Kunstmatige inseminatie

Eerst was dit om dekinfectie te voorkomen

Nu: buitenlandssperma gebruiken

Sperma kan verdund worden --> meerdere nakomelingen

Kunstmatige inseminatie (KI)

provisioning.ontwikkelcentrum.nl

Ki bij een koe

KI bij een koe

Geïnduceerde eisprong

›Geïnduceerde eisprong = de eisprong wordt opgewekt door een uitwendige prikkel

Voorbeeld: pijnprikkel tijdens het dekken bij katten

Voorbeelden van dieren waar dit voorko

-›Konijn

-Katachtigen

-Fret

-Alpaca, lama en andere kameelachtige

Genenbank
/ embryotransplantatie

• Hormooninjectie
• Superovulatie
• Inseminatie met een goed mannelijk dier
• Bevruchte eicellen uit de baarmoeder spoelen
• Overplaatsen in draagkoeien/ontvangsterkoeien
• Extra nakomelingen van een goed vrouwelijk dier

Bij welk dier komt de geïnduceerde eisprong voor?

1. Katachtigen
2. Hondachtigen

Opdracht

Zoek van onderstaande diersoorten het volgende op:

Diersoort - naam van de bronst - vrouwelijke naam - mannelijke naam- naam jong - naam van de groep waar ze in leven.

Werk dit uit van de volgende diersoorten in een schema

›Paard – varken - schaap  - geit – hert – wolf – mens – hond – kat -
fret – cavia – konijn – hoenders – duiven – vogels – eenden – roofvogel – bij -
vis