Vrije wil bestaat niet!

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Vrije wil

Definitie vrije wil

In staat zijn om zelf, bewust te kiezen wat je wil doen.

Waarom de vrije wil bestaat

1. Ultieme oorzaak
2. Geen dwang
3. Voor rede vatbaar 

De vrije wil bestaat niet!

Alles wat gebeurt, heeft een oorzaak

1. Eens!
2. Oneens!

Oorzaak - Gevolg

Iedere gebeurtenis volgt uit eerdere gebeurtenissen.

Voorbeeld: Ik eet een broodje omdat ik honger heb

Oorzaak: ik heb honger

Gevolg: daarom eet ik een broodje

Zo kun je voor elke gebeurtenis een oorzaak bedenken!

Waardoor zouden onze keuzes allemaal beïnvloed kunnen worden?

Determinisme

Alles wordt veroorzaakt door eerdere gebeurtenissen.

Voorbeelden:

- Opvoeding

- Genen

- Stofjes in je hersenen

- Gebeurtenissen in je leven

Determinisme

1. Ultieme oorzaak                  Als alles een oorzaak heeft, kan mijn keuze dus nooit de ultieme oorzaak zijn dat iets gebeurt!
2. Geen dwang                          Worden wij niet, net als tante Tiny, allemaal indirect 'gedwongen' door andere oorzaken?
3. Voor rede vatbaar                  Maakt het nog uit of we voor rede vatbaar zijn als we het niet zelf bepalen?

Definitie vrije wil

In staat zijn om zelf, bewust te kiezen wat je wil doen.

Kan dit als alles een oorzaak heeft, inclusief onze keuzes?

Op welk woord in deze zin slaat determinisme vooral?

Libet Experiment

• Mensen moesten hun vinger bewegen
• Op het moment dat ze bewust besloten om te bewegen, zeiden ze: ik ga NU bewegen
• Libet mat hersenactiviteit 

Definitie vrije wil

In staat zijn om zelf, bewust te kiezen wat je wil doen.

Bij welk woord uit deze zin past dit experiment het best? Zelf, bewust of wil?

Hebben wij vrije wil?

1. Ja
2. Nee

Toets in toetsweek

• Vaardighedentoets
• Oefenen met argumenten voor/tegen geven op stellingen
• Oefenen met definiëren van woorden uit de stelling
• De stellingen zullen gaan over vrije wil 

Dexter Morgan

Dexter heeft iets ergs meegemaakt in zijn 

jeugd. Zijn moeder is vermoord waar hij bij 

was. Hij vermoordt nu zelf ook mensen, hij 

kan dat niet tegenhouden zegt hij. 

Hij vermoordt wel alleen mensen 

die het verdienen!

Dexter is vrij in zijn keuze om mensen te vermoorden.

1. Ja
2. Nee

Stelling: Dexter is vrij in zijn keuze om mensen te vermoorden. Waarom wel/niet?

Huiswerk

Werk argumenten voor de stelling over Dexter uit. 

Doe dit op de volgende manier:

1. Wat versta je in deze stelling onder de woorden vrije, wil, bestaan en straffen? 

2. Geef een voor én een tegenargument

3. Bedenk een antwoord (weerlegging) op dat argument. Wat kun je tegen dat argument inbrengen?