*Begrijpend lezen H5 + H6, vwo 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Vandaag: afronden H5, start H6 Lezen

Toets toetsweek: Lezen H1 t/m H6

Lesdoelen

Na deze les kun je de verschillende tekstdoelen van een tekst herkennen. 

Na deze les kun je de doelen van illustraties bij teksten noemen. 

Programma

- Herhalen theorie Lezen H5: tekstdoelen

- Bespreken opdracht 2 en 3 

- Aan de slag met opdrachten

- Korte pauze

- Uitleg theorie lezen H6: afbeeldingen bij teksten

- Aan de slag met opdrachten

Tekstdoelen

Elke schrijver heeft een doel met zijn tekst. Dit betekent dat de schrijver iets wil bereiken met de tekst. Er zijn er vier.

Begrijpend lezen H5

Het doel van een tekst

Amuseren

De schrijver wil dat je je vermaakt.

Voorbeeld: boek, rap, strip, cartoon, mop, column

Informeren

De schrijver wil dat je iets te weten komt.

Voorbeeld: gebruiksaanwijzing, nieuwsbericht, instructie, verslag.

Overtuigen

De schrijver wil dat je zijn mening overneemt.

Voorbeeld: ingezonden brief, betoog, column, recensie.

Activeren

De schrijver wil dat je iets wel of niet gaat doen.

Voorbeeld: reclamefolder, flyer, advertentie, uitnodiging.

Voorbeelden van tekstsoorten

Amuseren: roman, rap, strip, cartoon, column, mop, kort verhaal

Informeren: gebruiksaanwijzing, instructie, verslag, studieboek, nieuwsbericht, artikel, folder

overtuigen: betoog, ingezonden brief, recensie, column

activeren: reclamefolder, advertentie, uitnodiging, affiche, flyer

Bespreken huiswerk

Opdracht 2 en 3 op blz 132 - 133

Opdracht 2

We bespreken vraag 1, 4, 5, 6, 9 en 10.

1 (achtergrond)muziek in winkels

4 opmerkelijke uitkomsten van een onderzoek van Muziek Werkt (alle genoemd in alinea 2 en 3)

5 toelichtend

6 bijvoorbeeld

9 Mensen winkelen (en werken) prettiger bij muziek die hun een positief gevoel geeft.

10 informeren

Toelichting: De schrijver wil vooral dat je als lezer iets te weten komt (namelijk: dat mensen prettiger winkelen (en werken) bij muziek die hun een positief gevoel geeft).

Opdracht 3

De antwoorden op de belangrijkste vragen komen zo in beeld. Kijk ze zelf na en verbeter ze als dat nodig is.

Klaar? Dan begin je aan opdracht 5.

1 de productie en verkoop van bont / de bontindustrie 

4 omdat de bontindustrie voor zowel dieren als mensen problemen veroorzaakt

5 De alinea’s 2 en 3 gaan over dierenleed; de alinea’s 4 en 5 gaan over mensenleed.

6 (1) in het hok waarin ze worden gehouden (al. 2); (2) bij hun dood: in fokkerijen via elektrocutie of doodslag (al. 2) of in wildklemmen (al. 3); (3) bij het stropen van hun vel terwijl ze nog leven (al. 2); (4) bij hun vangst: in wildklemmen (al. 3)

7 (1) Dieren sterven in de wildklemmen een zeer pijnlijke dood. (2) Veel andere dieren worden per ongeluk meegevangen.

8 Bovendien

9 (1) de uitstootgassen van mest (stikstofoxide en ammoniak dragen bij aan de verzuring en de vorming van fijnstof); (2) de zware chemicaliën die gebruikt worden bij de bewerking en de kleuring van een vacht 

11 Het doel van deze tekst is overtuigen.

Toelichting: De schrijver wil dat de lezer net zo over de bontindustrie gaat denken als hij; misschien kun je zelfs zeggen dat het tekstdoel ‘activeren’ is, want de auteur roept (bont)consumenten op geen bont (meer) te kopen, alleen nog nepbont.

Aan de slag

Maak opdracht 5 op bladzijde 135. Hier werk je de rest van het lesuur aan. Heb je het dan niet af? Dan kun je het straks afmaken. 

 H6 Tekst en beeld

Leerdoelen 

- Ik kan met behulp van aantekeningen een tekst beter begrijpen.

- Ik kan van afbeeldingen bij teksten aangeven welk doel ze hebben. 

Quiz beeld en tekst:

* Bekijk de afbeeldingen en lees de teksten die erbij staan.

* Kies bij de tweede dia welk doel hierbij hoort.

* Je kunt steeds kiezen uit de 4 genoemde doelen (verfraaien, aandacht trekken, verduidelijken, aanvullen)

Wat is het doel van de afbeelding?

1. Verfraaien
2. Aandacht trekken
3. Verduidelijken
4. Aanvullen

Wat is het doel van de afbeelding?

1. Verfraaien
2. Aandacht trekken
3. Verduidelijken
4. Aanvullen

Wat is het doel van de afbeelding?

1. Verfraaien
2. Aandacht trekken
3. Verduidelijken
4. Aanvullen

Wat is het doel van de afbeelding?

1. Verfraaien
2. Aandacht trekken
3. Verduidelijken
4. Aanvullen

Tekst en beeld

Tekst lezen

* Blz. 162-163: H6 lezen, opdracht 2 "Jongere onderschat gevaar harde muziek"

* We bepalen eerst samen het onderwerp.

* Daarna lezen we de tekst samen en maken we klassikaal de opdracht. 

 

Wat is volgens jou het onderwerp van deze tekst?

Welk tekstverband herken je tussen de eerste en tweede zin van alinea 2? Vul achter het tekstverband het signaal waaraan je dit verband herkent.

‘Van Deelen vindt dat echter hapsnapbeleid.’ (al. 2)
Leid uit de rest van alinea 2 en uit alinea 3 af wat ‘hapsnapbeleid’ is.

‘[…], staat dat haaks op het beleid voor een duurzame inzet van werknemers.’ (al. 3)
Wat betekent ‘haaks staan op’?

Wat bedoelt Van Deelen met ‘een duurzame inzet van werknemers’? (al. 3)

1. beleid om werknemers in een duurzame omgeving te laten werken
2. beleid om werknemers onder gezonde omstandigheden te laten werken
3. beleid om werknemers tot op hoge leeftijd te kunnen laten werken
4. beleid om werknemers voor een lange periode bij een bedrijf te laten werken

Op welk effect zou Van Deelen hopen als jongeren zich meer bewust worden van hun gehoor? Baseer je antwoord op alinea 4.

Wat is het tekstdoel?

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Activeren
4. Amuseren (=vermaken)

Wat is het doel van de afbeelding bij de tekst?

1. de tekst verfraaien
2. aandacht trekken
3. de tekst verduidelijken
4. de tekst aanvullen

Aan de slag!

Blz. 163-164: Maak opdracht 2, dit is huiswerk voor woensdag.

Heb je opdracht 5 van H5 nog niet af? Zorg dan dat je deze eerst afmaakt. Dit is ook huiswerk.