GMK maagklachten

• Geneesmiddelenkennis
• MBO
• Studiejaar 1

GMK

middelen bij maagklachten

aan het eind van deze les weet je

Weten jullie welke medicijnen er gebruikt worden bij maagklachten

 

Weten jullie wat deze geneesmiddelen doen en wat belangrijk is voor een juiste medicatiebewaking

vertel de studenten dat deze les aansluit bij de lessen VMTK

Wat is refluxoesofagitis?

1. ontsteking van de overgang van maag naar dunne darm
2. ontsteking van de spier van de maag
3. ontsteking op de overgang van slokdarm naar maag
4. ontsteking van de luchtpijp

opdracht

Overleg met 2 personen. Welke leefstijl adviezen kun je geven aan mensen met refluxklachten?

adviezen

Refluxziekte

• ↘ gewicht (min 10%),

• ↗ hoofdeinde bed

• Rookstop

• Uitlokkende factoren

– Voeding: alcohol, koolzuurhoudende drank, kruiden, citrusvruchten, vetten

Wat is een ulcus pepticum?

1. maagzweer
2. maagkanker
3. maagsap
4. maagverkleining

Welke medicatie is vaak oorzaak bij een maagzweer?

1. opioïden
2. antihypertensiva
3. antibiotica
4. NSAID

Door welke bacterie kan een maagzweer ook veroorzaakt worden?

1. Salmonella
2. Helicobacter pylori
3. Campylobacter
4. E. coli bacterie

Medicatie tegen maagklachten 

• maagsap neutraliseren of binden (antacida)
• vorming maagzuur tegengaan (maagzuurproductieremmende middelen)
• maagslijmvlies beschermen (mucosaprotectiva)
• misselijkheid tegengaan (anti-emetica)
• medicijnen die de helicobacter pylorie doden

Antacida

Anti-emetica

Mucosa protectiva

Secretieremmende middelen

neutraliseert maagzuur

Onderdrukt braakneigingen

Vermindert aanmaak maagzuur

Legt een beschermende laag over het maagslijmvlies

 antacida

•  neutraliseren het maagsap
• vrij verkrijgbaar
• Innemen in drankvorm of kauwtabletten
  
• Moet meerdere keren per dag ingenomen worden
  
• Interactie : middelen die een zuurmilieu nodig hebben (zoals itraconazol) en geneesmiddelen die zich binden aan het antacida
• Gaviscon, Rennie

Ze neutraliseren het maagsap, daarnaast verbinden sommige geneesmiddelen zich aan het enzym ‘Pepsine’. Pepsine is een enzym dat eiwitten kan splitsen. Bij beschadiging aan het maagslijmvlies kan dit enzym maagklachten veroorzaken.

Ook bij het binden van het zuur in het maagsap wordt de hoeveelheid pepsine verminderd.

Antacida moeten in de maag snel hun werking doen, anders heeft het middel de maag al verlaten voor het iets heeft kunnen doen. Daarom gaat de voorkeur uit naar een suspensie (dit kun je drinken) of kauwtabletten die heel fijn gekauwd moeten worden. Lokaal of systematische werking? > Lokaal

Een antacida is meestal een combinatie preparaat. wat betekent combinatie preparaat?
het geneesmiddel;

1. werkt tegen verschillende aandoeningen
2. moet samen met een ander middel gegeven worden
3. bevat meerdere stoffen
4. moet samen met melk worden ingenomen

Eigenlijk alle antacida middelen zijn combinatiepreparaten. Dit wil zeggen dat er 2 verschillende geneesmiddelen samengevoegd zijn in 1 product. Magnesiumhydroxine is het meest effectief voor het binden van maagzuur maar kan als bijwerking diarree geven, daarom is er algedraat aan toegevoegd (dit heeft een verstoppende werking)

zorgen voor minder / minder zuur maagsap

secretie remmende middelen

• protonpompremmers -zorgen voor minder zuur maagsap: omeprazol, pantoprazol, esomeprazol
• h2 - antagonisten-zorgen voor minder maagsap : ranitidine

protonpompremmers

• de protonpomp zit in de maagwand
• laat protonen door die het maagsap zuurder maken
• door protonpomp remmers wordt deze pomp geblokkeerd
• bij vermoeden van maagzweer eerst ander oorzaken uitsluiten

stofnaam eindigt op: -prazol

Proton-pump inhibitor (Protonpompremmers) PPI

Protonpompremmers remmen, de naam zegt het al, de protonpomp. De protonpomp is een eiwit dat voorkomt in het celmembraan. De protonpomp laat protonen (H+ionen) door. Wanneer deze protonen doorgelaten stijgt de zuurgraad ten opzichte van de andere kant. Deze protonpompen zitten in de cellen van de maagwand.

Een protonpompremmer past precies in de opening van de protonpomp waar normaal de protonen doorgelaten worden, hierdoor wordt dit proces geblokkeerd en het maagzuur verminderd.

Bijwerkingen: Buikpijn, misselijkheid, obstipatie en diarree (over het algemeen ervaren patiënten geen bijwerkingen van de protonpompremmers).

Contra-indicatie: Ulcus ventriculi > maagzweer. Bij mensen die last hebben van een maagzweer moet eerst gekeken worden of ze geen andere symptomen vertonen die zouden kunnen wijzen op maagkanker. Bij het gebruik van een protonpompremmer (zoals pantoprazol) kan het zijn dat deze symptomen gemaskeerd worden waardoor maagkanker te laat geconstateerd wordt.

Interactie: met geneesmiddelen die een zuur milieu nodig hebben (zoals itraconazol). In de bijsluiter staat dat men het dan met coca-cola in moet noemen. In principe wordt er bedoeld met koolzuurhoudende dranken maar het officieel alleen met coca-cola getest.

Verder kan het niet tegelijktijdig gebruikt worden met een antacida en kan het de absorptie van bepaalde geneesmiddelen verminderen > zoals bijvoorbeeld acenocoumarol (TD moet worden ingelicht).

feitje

 In 2019 kwamen er 789.000 mensen met maagklachten bij de huisarts. - In 2019 gebruikten 2,8 miljoen Nederlanders (waaronder 9.200 zuigelingen) een PPI, waarvan 66% chronisch. Een deel van dit gebruik is onterecht

itraconazol werk alleen wanneer het maagsap zuur is. Mag het samen met pantoprazol gebruikt worden?

1. ja
2. nee
3. weet in niet

H2-receptor antagonisten

• Remmer de histamine 2 receptoren (H2-receptoren)
  
• Verminderde productie maagzuur
  
• Voornamelijk bij maagklachten ‘s nachts
  

stofnaam eindigt op - tidine

Werking:

Remmen de histamine 2 (H2)- receptoren in de pariëtale cellen in het maagslijmvlies, dit zijn maagslijmvlies cellen die zorgen voor de productie van maagzuur. Door de H2-receptor te blokkeren/remmen wordt de hoeveelheid maagzuur in de maag verminderd.

Wordt voornamelijk gebruikt door patiënten die ‘s nachts last hebben van maagklachten.

Bijwerkingen:

Obstipatie en diarree (meestal ervaart de patiënt weinig tot geen bijwerkingen)

Contra-indicatie:

Het zelfde als bij de protonpompremmers

Interactie:

Zelfde als bij de protonpompremmers :met geneesmiddelen die een zuur milieu nodig hebben (zoals itraconazol).

Werkzamestof Merknaam

Cimetidine Famotidine

Ranitidine Zantac

In de apotheek zie je wel eens vaker dat iemand overstapt van een h2-receptorantagonist naar een protonpompremmer. Controleer dan altijd bij de patiënt of de h2-receptorantagonist is gestopt, het heeft namelijk geen meerwaarde om deze ook nog te gebruiken. ​

​

Je kunt de H2-receptorantagonisten herkennen doordat ze allemaal eindigen op tidine. 

beschermen van maagwand

Mucosa = maagslijmvlies

Protectiva = beschermen

Werking:

• Hechten aan beschadigingen van maagslijmvlies
  
• Indringen maagzuur wordt voorkomen
  

sucralfaat

Musosaprotectiva hechten zich aan de beschadigingen van het maagslijmvlies zodat deze beschermd wordt tegen het indringen van het maagzuur.

Mensen moeten deze geneesmiddelen (meestal een suspensie) altijd innemen voordat zij iets eten, omdat er dan meer maagzuur aangemaakt wordt om het eten te kunnen verteren.

Contra-indicatie: ernstige nierfunctiestoornissen

Interactie: het geeft een interactie met bepaalde antibioticasoorten omdat de werking van de antibiotica wordt verminderd. (bijv. ciprofloxacine).

Werkzamestof Merknaam

Sucralfaat Ulcogant

Sucralfaat is verkrijgbaar als suspensie of als granulaat (korrels die gemend moeten worden met water).

Middelen tegen misselijkheid

Anti-emetica

Werking

• Versnellen maaglediging
  
• Verminderen prikkels braakcentrum
  
• bijv. metoclopramide, cinnarizine bijv. bij reisziekte
• Meclozine bij zwangerschapsbraken

Anti-emetica gaan braakneigingen tegen.

Dit kan bijvoorbeeld gaan doordat ze de maaglediging versnellen, en het voedsel dus eerder uit de maag verdwijnt. Niet alle anti-emetica zorgen voor een versneld e maaglediging, bij sommige is de werking niet precies bekend. Deze anti-emetica hebben een werking op bepaalde receptoren in het maagdarmkanaal en het braakcentrum in de hersenen, deze receptoren worden dan geblokkeerd.

Braken is namelijk het gevolg van prikkeling in het braakcentrum in de hersenen. Dit braakcentrum kan geactiveerd worden door prikkels in de keelholte of maag, maar ook bij reisziekte of wanneer er ‘giftige’ stoffen zijn die de hersenen passeren.

Bij misselijkheid door een vertraagde maaglediging wordt er gekozen voor domperidon of metoclopramide. Bij misselijkheid door reisziekte wordt er gekozen voor cinnarizine of cyclizine. Bij ernstige misselijkheid (bijvoorbeeld door chemokuur) wordt er gebruik gemaakt van zeer sterke anti-emetica zoals bijvoorbeeld ondansetron. Middelen tegen misselijkheid bij kanker gaan we het later dit blok nog over hebben.

Wat is een bijwerking van anti-metica?

1. diarree
2. huiduitslag
3. sufheid
4. obstipatie

esomeprazol is een

1. protonpompremmer
2. h2 antagonist
3. anti emeticum
4. mocosa protectiva

protonpomp remmers eindigen op prazol

h2 antagonisten eindigen op tidine

welke vragen zijn er?