2023-05-08 Afsluiting blok 2 Toets

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 2

Hoeveel kennis heb jij opgedaan in blok 2 ?

Tijd om weer de balans op te maken.

Programma & Lesdoelen

- Vragen van jullie

- Intervisie met Eline

- Toets blok 2

- Bespreken van de toets 

- Vakantie vieren

Lesdoelen:

- Je weet welke kennis je hebt opgedaan

- Je weet welke onderwerpen nog aandacht verdienen

Rondvraag

Vragen ?

Heeft er iemand een casus vanuit de praktijk? 

Maak een korte presentatie over een casus/recept. 

Achtergrond informatie gnm + patiënt

Wie oh wie bijt de spits af? 

Maak een planning zodat iedereen aan de beurt komt. Afgestemd op Nederlands. 

KD = Kwalificatiedossier

Kerntaak 1 Voert geïndividualiseerde farmaceutische patiëntenzorg uit

W1 - Neemt de zorgvraag aan

W2 - Voert medicatiebewaking uit

W3 - Verzorgt uitgifte van medicijnen

W4 - Geeft instructie over medicatiegebruik

W5 - Verwerkt patiëntgerelateerde informatie en administratie

Kerntaak 2 Verleent niet-receptgestuurde zorg aan de patiënt

W1 - Adviseert over gezondheid en preventie

W2 - Geeft zelfzorgadvies

Kerntaak 3 Biedt productzorg

W1 - Stelt voorgeschreven geneesmiddelen beschikbaar

W2 - Stelt op maat gemaakte geneesmiddelen beschikbaar

W3 - Zorgt voor logistiek en beheer

Kerntaak 4 Werken aan kwaliteit en deskundigheid

W1 - Werkt aan de eigen deskundigheid

W2 - Werkt aan bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg

W3 - Werkt multidisciplinair samen en stemt werkzaamheden af

KD = Kwalificatiedossier

We gaan nu kijken naar kerntaak 4

Op welke manier wordt daar vorm  aangegeven in de apotheek.

Met welke wetten hebben wij in de apotheek te maken om de kwaliteit te waarborgen.?

Door de pupil te vernauwen, zijn de vaatjes die het overtollige vocht moeten laten afvloeien beter bruikbaar. De middelen die daarvoor gebruikt worden, werken via het autonome zenuwstelsel. Een voorbeeld is pilocarpine.

Prostaglandine-analoga worden toegepast ter verlaging van de oogdruk bij openkamerhoekglaucoom. Samen met de β-blokkers worden ze het vaakst toegepast.

De meest gebruikte antibacteriële middelen in oogdruppels en oogzalven zijn chlooramfenicol, ook als minims (toedieningsvorm voor eenmalig gebruik) verkrijgbaar en fusidinezuur in de vorm van een gel.

Met de term ‘ontsteking’ wordt een reactie van je lichaam op weefselbeschadiging of externe prikkels bedoeld. Een ontsteking is nuttig, want dit biochemische fenomeen zorgt ervoor dat schadelijke stoffen worden verwijderd en gedane schade wordt hersteld. Een infectie kan gepaard gaan met ontstekingsverschijnselen en een ontstekingsreactie kan het gevolg zijn van een infectie, maar dat hoeft niet per se. Beide aandoeningen kunnen zich namelijk net zo goed los van elkaar voordoen.

Om ontstekingen na een staaroperatie te voorkomen, worden oogdruppels voorgeschreven met een prostaglandinesynthetaseremmer (NSAID) als diclofenac of ketorolac.

Fenylefrine> SYMPATHICOMIMETICA met vooral α-effect>  vernauwt de bloedvaten.

Decongestivum = een middel dat gezwollen slijmvliezen doet slinken. Zinksulfaat ook decongestivum.

Verdikkingsmiddel voor betere hechting aan het oogslijmvlies

Diagnostische behandeling

PARASYMPATHICOLYTICA> remmen de parasympaticus

Kleine ingrepen aan het oog (verwijderen splinters, kleine operaties). Deze stoffen maken het oppervlak van het oog en de binnenkant van de oogleden minder gevoelig.

Lasogen zijn een beschadiging van het hoornvlies door uv-licht.

O/W kan verdund worden met water (laatstgenoemde is de buitenste fase)

W/O kan verdund worden met olie of vet.

Cetiol V→ goed smeerbaar

Sorbinezuur→ conserveermiddel

Sorbitol→ gaat de uitdroging van crème tegen

Boven een bepaalde concentratie breekt de emulsie bij verwerking van bepaalde stoffen, er ontstaan dan oliedruppels (bijv. alcohol, salicylzuur) zie tabel onverenigbaarheden

Vetten hoeven niet geconserveerd te worden→ bacteriën kunnen niet groeien in vetten.

Gezuiverd water bederft sneller dan kraanwater ivm het ontbreken van zouten die de bacteriegroei remmen.

Afleveren in tubes→ gaat bacteriegroei en indrogend effect tegen.

methylparahydroxybenzoaat→ werkt onvoldoende in crèmes, overgevoeligheid op de huid.

cetrimide→ zo mogelijk combineren met 0,1% dinatriumedetaat (antioxidant) , versterkt de werking.

Chloorhexidine-digluconaat→ onverenigbaar met carbomeer, neerslag ontstaat vaak pas na enige tijd.

Propyleenglycol→ in hogere concentraties kan huidirritatie voorkomen; vooral onder occlusie en in huidplooien.

Methylparahydroxybenzoaat en propylparahydroxybenzoaat zijn goed vetoplosbaar en daarom minder geschikt voor conservering van crèmes, echter wel voor gels en oplossingen. Propylparahydroxybenzoaat wordt alleen in combinatie met methylparahydroxybenzoaat gebruikt; ze versterken elkaars werking.

Vraag 5 antwoord

alternatieve indeling cortico's

 Dermatocorticosteroïden worden in Nederland en in veel Europese landen naar sterkte ingedeeld in vier klassen. In deze indeling is de invloed van de farmaceutische vorm op de werkingssterkte niet mee genomen. In het classificatiemodel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is deze farmaceutische vorm wel opgenomen. Het WHO-model hanteert zeven klassen, waarbij klasse I het sterkst werkend is en klasse VII het zwakst werkend. Zo heeft volgens dit model triamcinolonacetonidezalf 0,1% dezelfde werkingssterkte als betamethasonvaleraatzalf 0,1% ('sterk' werkend). Daarentegen valt betamethasonvaleraatcrème 0,1% net als triamcinolonacetonidecrème 0,1% onder de 'matig–sterk' werkende dermatocorticosteroïden.

Dermatocorticosteroïden 

Opgedeeld in verschillende klassen. 

Afhankelijk van de concentratie en toedieningsvorm

Toedieningsvorm bepaalt mate van opname.

Symptomatische behandeling.

Veelal tweemaal per dag gebruikt, gedurende een aantal dagen achtereen. Daarna een paar stopdagen, waarna er weer een aantal dagen gesmeerd dient te worden. De middelen moeten kortdurend, maar consequent worden gebruikt en tussendoor worden afgewisseld met zalven of crèmes zonder werkzame stof. Anders averechts effect. Langdurig gebruik; huid dunner, gevoeliger voor infecties en verwondingen.  

Lokale behandeling: 

- fusidinezuur in crème /zalf

- mupirocinezalf

Steenpuisten niet behandeld met gnm , povionjood om omringende huid te beschermen.

Door op de puist een warm kompres te leggen wordt het rijpingsproces versnelt en daarmee de genezing. Wanneer de puist opengebarsten is , kunt u deze het beste desinfecteren met jodium of chloorhexidine en afdekken met een steriel gaasje. Douchen met een desinfecterende zeep kan verdere uitbreiding van een steenpuist doen voorkomen.

Hoofdroos

Fijne schilfertjes behaarde hoofdhuid / jeuk

• Versnelde aanmaak en afstoting van cellen van de opperhuid
• De gist Pityrosporum ovale speelt een rol (normale huidflora)

Andere uitlokkende factoren in combinatie met de gist zijn:

 - uitwendige factoren; mutsen/petten, plaatselijke irritatie door zeep of cosmetica en een droog klimaat.

- inwendige factoren; aanleg, stress, verminderde afweer (bv HIV-infectie).  

UVB-licht (zomer) heeft een gunstige invloed op hoofdroos.

Bestrijding van de gist leidt tot vermindering van de roos.

Aanvulling WHAM-vragen

Voor wie is het advies bedoeld?

• Hoofdroos begint vaak in de puberteit en komt het meest voor bij tieners en jongvolwassenen.
• Bij basisschoolkinderen met witte schilfers moet worden gedacht aan hoofdluis. De eitjes van een hoofdluis lijken op roos (eitjes zitten vast aan het haar, schilfers niet)

Hoelang heeft de klant al klachten?

In de zomer wordt hoofdroos vaak minder erg door de gunstige invloed van hogere tempraturen, hogere luchtvochtigheid en meer UVB-licht. Door kou en droge lucht in verwarmde ruimtes (herfst en winter) kan roos verergeren.

•  Antiroosshampoo met zinkpyrithion of piroctone olamine. Het remt de celdeling en werkt fungistatisch. Na 2 weken (2/week) gebruik van antiroosshampoo moeten de verschijnselen van hoofdroos verminderen.  Inwerktijd = 5 minuten

• Seleensulfide shampoo: Vermindert de talgafscheiding en remt de groei van schimmels en gisten.

Het vermindert hierdoor de vorming van schilfers.

Alleen adviseren als zinkpyrithion of piroctone olamine onvoldoende effectief is. 

De eerste 2 weken 2 keer per week gebruiken, de volgende 2 weken 1 keer per week, daarna naar behoefte.

De verschijnselen verminderen na 2-6 weken. 

Kan metalen voorwerpen verkleuren.

Inwerktijd = 2-3 minuten 2x. Vooraf met milde gewone shampoo wassen. 

Goed uitspoelen

DUUR VAN DE ZELFBEHANDELING

• Als de huid is ontstoken, bijvoorbeeld door krabben.
  
• Als er sprake is van haaruitval. Hoofdroos gaat niet gepaard met haaruitval; mogelijk is er een andere aandoening, bijvoorbeeld psoriasis.
• Als de schilfering er zilverachtig uitziet en er ook plekken zijn op het voorhoofd, het gezicht of andere lichaamsdelen; dit wijst op psoriasis.
  
• Als de klant alleen op een of enkele plekken in het haar schilfers heeft, dan kan er sprake zijn van een schimmelinfectie.
  
• Als er ook korsten, vocht of bloed tussen het haar zitten.

Wanneer naar de huisarts verwijzen?

Zelfzorgstandaard 'Hoofdroos'

• Klachten: schilfers op de behaarde hoofdhuid en jeuk 
• Behandeling --> 2 weken antiroosshampoo gebruiken -->  verschijnselen van hoofdroos verminderen --> optimaal resultaat kan tot 6 weken duren --> na 6 weken de roos niet duidelijk is verminderd ondanks gebruik van antiroosshampoo? Doorsturen naar de huisarts 
• Hoofdroos is een onschuldige aandoening.
• Roos veroorzaakt geen kaalheid en het is niet besmettelijk. 
• Hoofdroos reageert goed op UV-licht
• Was het haar vaak, liefst elke dag, met een milde shampoo of alleen met water.
• Masseren van de hoofdhuid is goed voor het verminderen van de schilfering. 

Algemeen: wanneer naar de huisarts?

- Wonden die geen zelfzorg zijn!

- Wond met veel zand of vuil

- Ernstig ontstoken wond

- Wond waarbij het bloeden niet stopt

- Bij kans op besmetting hepatitis, HIV, tetanus

- Bij patiënt met verminderde afweer;

- Bij wond die verslechtert

Wanneer bij brandwond naar de arts ?

• Brandwond bij baby of peuter
• Diepe 2e graads en 3e graads brandwond
• Blaren op gezicht, handen, voeten, en geslachtsdelen of bij veel blaren
• Brandwond na enkele dagen nog rood of pijnlijk of als er pus uit komt
• Bij brandwond én koorts of ziek zijn 

Wanneer bij schaafwond naar de arts?

• Bloeden stopt niet ; meer vocht uit de wond
• Bepaalde bewegingen niet kunnen maken
• Veel pijn
• Wond in aanraking met straatvuil, aarde of mest
• Mogelijk HIV of hepatitisinfectie
• Schaafwond steeds roder, pijnlijker, pus
• Bij ook koorts of ziek zijn

Wanneer bij snijwond naar de huisarts?

• Bloeden stopt niet 
• Bepaalde bewegingen niet kunnen maken
• Veel pijn
• Wond in aanraking met straatvuil, aarde of mest
• Mogelijk HIV of hepatitisinfectie
• Schaafwond steeds roder, pijnlijker, pus
• Bij ook koorts of ziek zijn

Wanneer naar de huisarts verwijzen?

• Insectenbeet in mond, tong of keel 
• Bij allergische reactie na insectensteek
• Bezoek tropen en ziek na insectensteek
• Teek langer dan 24 uur op de huid of bij zorgen 

Behandeling van brandwonden

Desinfectantia :

- Alcohol 70 %  is een sterk bacterie- en schimmeldodend. Voor een goede desinfectie is een inwerkingstijd van twee minuten voldoende.

- Jodiumpreparaten zijn ook werkzaam tegen virussen. De toepassing op grote oppervlakken van een beschadigde huid moet worden vermeden, omdat jodium in het bloed kan worden opgenomen. Vooral bij patiënten met een schildklieraandoening kan dat problemen opleveren.

- Chloorhexidine is werkzaam tegen bacteriën. Chloorhexidine wordt soms gecombineerd met alcohol 70 %, maar het is niet zeker dat de werkzaamheid van het chloorhexidine daardoor groter wordt.

- Zilversulfadiazine is een preparaat dat bestaat uit een complex van zilver en sulfadiazine. Op de wond ontleedt het in zilver, dat een sterke bactericide werking heeft, en sulfadiazine, dat deze werking enigszins ondersteunt. Het wordt gebruikt ter voorkoming en behandeling van infecties bij tweede- en derdegraads brandwonden en andere wonden met een groot infectierisico. Gebruik bij eerstegraads brandwonden heeft geen zin.

- Chloorverbindingen zijn zeer breed werkzaam en werken tegen bijna alle micro-organismen. Ze worden vooral gebruikt bij desinfectie van levenloos materiaal, onder andere in toiletten. Het natriumhypochloriet wordt bij doorligwonden toegepast in combinatie met paraffine (natriumhypochlorietsmeersel).

De in FNA-preparaten gebruikte conserveermiddelen zijn benzalkoniumchloride, vaak in combinatie met natriumedetaat en fenylmercuriboraat en -nitraat. Deze conserveermiddelen worden gebruikt in oogdruppels. Sorbinezuur wordt vooral toegepast voor de conservering van crèmes. Methylparahydroxybenzoaat wordt gebruikt in dranken.

Behandeling acne

Bij zeer ernstige therapieresistente vorm→ isotretinoïne = teratogeen

Remt de overmatige verhoorning van het epitheel van de talgklieruitvoergang. Hierdoor vermindert de uitstoting van hoorncellen in deze gang en verstopping door keratine en overmatige talg;

remt de proliferatie=woekering van talgproducerende cellen;

werkt anti-inflammatoir in de dermis.

Teratogeen → Grieks teras = monster, gennan = voortbrengen.

Het nadeel van vaccinatie is dat je niet direct ongevoelig bent voor het antigeen. Als je echter ongevoelig geworden bent, dan duurt deze bescherming ook lang (voordeel).

Bij kunstmatig passieve immunisatie breng je het lichaam direct in contact met de antistoffen. Het lichaam is hierdoor meteen tegen de aandoening beschermd. Het voordeel van het toedienen van antistoffen (immunoglobulinen) is dat je direct ongevoelig bent voor het antigeen. Het nadeel is dat deze bescherming korter duurt dan vaccineren (het lichaam leert immers niet om zelf antistoffen te maken).

Onverzadigd: er kan nog stof bij opgelost worden. 

Oververzadigd: meer opgelost dan mogelijk door bijv. verwarmen. 

Aqua destillata→ vers gedestilleerd bevat geen micro organismen. Aqua demineralisata→ minder microbiologische betrouwbaar (wel m.o.)

Goede microbiologische kwaliteit: -goed doorstromend water, -gezuiverd water dat voor gebruik is gekookt of gefiltreerd door membraanfilter van 0,2 of 0,45 µm, - vers gedestilleerd water

Glycerol→ viskeuze vloeistof, zoet van smaak, zeer hygroscopisch→ 85% minder hygroscopische, beter houdbaar. Toegepast voor de smaak en conservering in dranken. Goed oplosmiddel voor stoffen die in water onvoldoende oplosbaar zijn of instabiel. In dermatica als humectans.

Propyleenglycol kent drie functies→ oplosmiddel (vloeistoffen oraal, klysma’s, cutaan preparaten), conserveermiddel en als humectans= bevochtigingsmiddel bij crèmes.

Oliën→ natuurlijk of van synthetische oorsprong

Zie ook tabel 7.2 in boek productzorg

Antioxidantia zorgen ervoor dat de oplossing chemisch niet afgebroken wordt, komt de houdbaarheid ten goede.

Complexvormers bijv. om kalkaanslag te voorkomen.

HA heeft meldplicht bij GGD voor bof, kinkhoest, mazelen en rode hond

Niet medicamenteus advies

- Was de voeten elke dag (geen zeep/ pH5-wastablet/ neutrale wasemulsie). - Spoel de voeten goed af zodat geen zeepresten achterblijven.

- Goed afdrogen van de voeten, vooral tussen de tenen.

- Elke dag schone sokken (katoenen of wol).

- Draag goed ventilerend schoenen (leer of linnen).

- Draag slippers in gemeenschappelijke natte ruimtes.

Medicamenteus advies

Eerstekeuzemiddel bij volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar

Terbinafine → breedspectrum antimycoticum

• Volwassen:
  

- crème, gel of huidspray 10mg/g → 1 week 1x per dag

- cutane oplossing 10mg/g → voor eenmalig gebruik

• Kinderen > 12 jaar: crème 10mg/g → 1 week 1x per dag

Niet adviseren als zelfzorg bij zwangerschap en borstvoeding

Flucloxacilline is dus smalspectrum:  specifiek geschikt voor infecties door een bepaalde groep bacteriën.