leesvaardigheid - tekstverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Leesvaardigheid

tekstverbanden en signaalwoorden

tekstverbanden

tekstverband 

Een tekstverband geeft aan op welke manier woorden, zinnen en alinea's met elkaar samenhangen. 

signaalwoorden

signaalwoord 

Door een signaalwoord kun je herkennen met welk tekstverband je te maken hebt.

Opsomming

Tegenstelling

Voorbeeld

Ik vind pretparken niet leuk. Allereerst word ik misselijk als ik rondjes draai en ook heb ik hoogtevrees.

Ik durf niet in die snelle achtbaan, maar mijn broertje is een echte waaghals.

Frisdranken zoals cola en sinas bevatten vaak erg veel suiker.

Niets wordt aan het toeval overgelaten. Zo hebben we het sterkste frame gebruikt dat er bestaat.

Het onvoorspelbare van de training maakt het zo zwaar. Toch is het nodig, vinden de instructeurs.

Behalve het sterkste frame, hebben we bovendien een comfortabel zadel op de fiets gemonteerd.

Opsommend verband

Tegenstellend verband

Toelichtend verband

tegenover, toch, echter

zo, als, zoals, neem nou

en, verder, bovendien

Deze tekstverbanden moet je kennen:

1. Opsomming

         - dingen die met elkaar te maken hebben, worden achter     

            elkaar opgenoemd.

         - voorbeelden van signaalwoorden: ten eerste, om te 

            beginnen, bovendien, ook, verder, ten slotte, en, 

            opsommingstekens

Deze tekstverbanden moet je kennen:

2. Tijdsvolgorde/chronologisch verband

         - vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, intussen

Deze tekstverbanden moet je kennen:

3. Tegenstelling

- Bepaalde zaken worden tegenover elkaar gesteld

- maar, echter, toch, hoewel, daarentegen

Deze tekstverbanden moet je kennen:

4. Voorbeeld/toelichting

         -  een onderwerp wordt uitgelegd, verduidelijkt, 

            vaak met behulp van voorbeelden

         - voorbeelden van signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, als, 

            zoals, denk aan, neem nou

Deze tekstverbanden moet je kennen:

5. Conclusie

         -  er wordt een conclusie getrokken uit eerdere informatie

         -  dus, daarom, dat houdt in, kortom, concluderend, al met                   al

Deze tekstverbanden moet je kennen:

6. Oorzaak-gevolg

         -  Maakt duidelijk waardoor iets gebeurt en wat het gevolg            daarvan is
         - Doordat, daardoor, als gevolg van, het gevolg is, dus

Deze tekstverbanden moet je kennen:

7. Reden

         -  Maakt duidelijk waarom iemand iets doet of vindt
         - Omdat, daarom, want, de reden hiervoor is, dankzij,                             immers, namelijk

Na de meivakantie:

Deze 3 tekstverbanden komen erbij:

1. Doel-middel
2. Vergelijking
3. Voorwaarde

--> Voor de toets moet je dus in totaal 10 tekstverbanden met hun signaalwoorden kennen en herkennen!

Wat is het signaalwoord in de volgende zin:

Ten eerste maken de tekenaars figuren die bij het spel passen.

1. ten eerste
2. eerste
3. die
4. passen

Welk tekstverband hoort bij het signaalwoord 'ten eerste'?

Wat is het signaalwoord in de volgende zin:

Vrijdag gaf de WHO de variant een eigen Griekse letter zoals dat ook bij eerdere varianten gebeurde.

1. vrijdag
2. eigen
3. zoals
4. eerdere

Welk tekstverband hoort bij het signaalwoord 'zoals'?

Wat is het signaalwoord in de volgende zinnen:

Hoewel hij duidelijk praatte, het publiek aankeek en zijn slides overzichtelijk waren, vond men de presentatie matig..

1. hoewel
2. duidelijk
3. overzichtelijk
4. vond

Welk tekstverband hoort bij het signaalwoord 'hoewel'?

Welk tekstverband herken je in de volgende zin:

Mijn broer denkt echter dat het een kinderachtige game zal zijn.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Voorbeeld

Aan welk signaalwoord herken je het tegenstellend verband?

Mijn broer denkt echter dat het een kinderachtige game zal zijn.

Welk tekstverband herken je in de volgende zinnen:

Eerst maak in een kladsamenvatting. Daarna schrijf ik deze in het net. Ten slotte leer ik het uit mijn hoofd.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Voorbeeld

Aan welk signaalwoorden herken je het chronologisch verband?
Eerst maak in een kladsamenvatting. Daarna schrijf ik deze in het net. Ten slotte leer ik het uit mijn hoofd.

Aan de slag!

- Maak Opdracht 2 vraag 1, 2 en 3 (blz. 70)