H4.1 Woordenschat

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Ik probeer de zee

Ik probeer de zee

te horen in zacht

voortbewegende woorden

trage golven wiegen

de einder een

immens bewegen

trage golven en lage

wolken schuiven ineen

ik probeer in woorden

de zacht voortbewegende

zee te horen.

                                                         (Gerda Berckmoes)

Wat gaan we doen vandaag?

• Doelen van deze week
• 15 minuten lezen

• Uitleg H4 Woordenschat: contaminatie, pleonasme en tautologie
• Aan de slag!

• Les afsluiten

Doelen

- Ik kan onderscheid maken tussen stijlfouten en versierende stijlfiguren.

- Ik kan contaminatie, pleonasme en tautologie herkennen en verbeteren.

Wat is er aan de hand?

Ik houd er niet van om dingen overnieuw te moeten doen.

Kun jij dit voor mij uitprinten?

Ik besef me dat ik beter geen schrijver had kunnen worden.

Ik irriteer me dat hij zijn deadline niet haalt.

Contaminatie

Twee woorden of uitdrukkingen die verkeerd gecombineerd worden. Vaak hebben die woorden of uitdrukkingen dezelfde betekenis.

Wat is er aan de hand?

Er is een laag verse witte sneeuw gevallen.

Ik wilde komen maar er kwam echter iets tussen.

Toen hij in zijn vinger sneed, stroomde er direct rood bloed uit de wond.

Verschil pleonasme en tautologie

Bij een pleonasme wordt een eigenschap die onlosmakelijk verbonden is met het genoemde, nog eens in een bepaling uitgedrukt, al dan niet bewust. Voorbeelden zijn een houten boomstam, het groene gras en een ronde cirkel.

Een tautologie noemt een begrip tweemaal of meerdere malen, en bestaat meestal uit twee of meer woorden van dezelfde woordsoort. Enkele voorbeelden zijn pais en vree, enkel en alleen, nooit ofte nimmer, onmiddellijk en meteen en niettemin toch.

Pleonasme en tautologie

Het pleonasme en de tautologie zijn stijlfiguren die vaak als stijlfout aangemerkt worden. Zowel bij een pleonasme als bij een tautologie gaat het om overtollig woordgebruik. Dit overtollige woordgebruik is niet altijd een stijlfout: soms is er bewust voor gekozen en heeft het een stilistische (versierende) functie.

Aan de slag!

Maken opdracht 3 en 4 (blz 121)

Klaar? Leren woordenlijst H3 en H4, lezen of werken aan een boekopdracht.

DOELEN

- Je kunt onderscheid maken tussen stijlfouten en versierende stijlfiguren.
- Je kunt contaminatie, pleonasme en tautologie herkennen en verbeteren.

Ja, zonder problemen!

Nee, dit lukt mij nog niet!

1e doel wel, 2e nog niet.

Tot morgen!