H2 Woordenschat - woordstrategieën

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Klas 4 Nederlands

H2: Woordraadstrategieën

Doel van deze les:

1. Aan het eind van de les kan je de verschillende woordstrategieën benoemen en deze toepassen bij het opzoeken van de betekenissen van moeilijke woorden.

Woordraadstrategie

Een woordraadstrategie is een handige manier om achter de betekenis van een woord te komen:

• synoniem;
• omschrijving;
• voorbeeld;
• tegenstelling;
• bekend woorddeel.
  

Woordraadstrategie synoniem

Zoek naar een synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis.

• gelijk - hetzelfde
• overkapping - bedekking - dak

Vaak vind je als je even verder leest in de tekst een synoniem voor een moeilijk woord dat je niet weet.

Voorbeeld van herkennen synoniem

'We gingen naar de opticien om een nieuwe bril uit
te zoeken. In de brillenwinkel was er veel keuze.'

Door de rest van de eerste zin begrijp je dat je
bij een opticien brillen kunt kopen. 

In de tweede zin staat een synoniem
voor opticien: brillenwinkel. 

Zoek de synoniemen van onderstaande woorden bij elkaar. 

meteen

standpunt

voedsel

meestal

fabeltje

direct

verzinsel 

eten 

mening

doorgaans

Woordraadstrategie definitie/ omschrijving:

De schrijver geeft al een omschrijving (definitie) van het woord.

• Mijn opa is zaterdag jarig en dan hebben we om 11.30 uur een brunch, een combinatie van een ontbijt en een lunch.

Wat is een goede omschrijving van het woord 'toelichting'?

1. Meer licht maken
2. Uitleg van wat je precies bedoelt
3. Wat je ergens van vindt
4. Voorstel om iets te gaan doen

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken:

Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. 

• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden: bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen: 'In de dierentuin zagen we verschillende dieren: leeuwen, olifanten, zebra's en nog veel meer.
  

In welke zin worden voorbeelden geven?

1. In Nederland zijn veel vliegvelden.
2. Op vliegveld Schiphol vertrekken veel vliegtuigen naar andere landen.
3. Er zijn nog meer plaatsen met een vliegveld, zoals Rotterdam en Groningen.
4. Vliegveld Eelde is het vliegveld van Groningen.

Woordraadstrategie tegenstelling vinden:

• Tegenstellingen zijn woorden die elkaars tegenovergestelde zijn.

• Als je een onbekend woord tegenkomt, kun je soms de betekenis begrijpen doordat er in de tekst een tegenstelling staat.

• Zoek je een tegenstelling? Let dan op de volgende woorden: maar, echter, toch, daarentegen.

Bijvoorbeeld:
Goedkoop - duur
begrijpelijk - onbegrijpelijk

Welk signaalwoord geeft een tegenstelling aan?

1. Toch
2. Zoals
3. Wit
4. Zwart

Geef zelf een voorbeeld van een tegenstelling.

Woordraadstrategie: Bekend woorddeel

Soms lijkt een woord op een woord dat je wel kent, bijvoorbeeld uit een andere taal. 

Distantiëren --> distant lijkt op distance --> distantiëren betekent afstand nemen.

Welke strategie wordt hier gebruikt?
Als je op jezelf woont, krijg je te maken met allerlei instanties, zoals verzekeringsmaatschappijen, banken en overheidsinstellingen.

1. synoniem
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. omschrijving

monster, sample, staaltje of voorbeeld zijn:

1. omschrijvingen
2. synoniemen
3. tegenstellingen
4. voorbeelden

Huiswerk:

H2: Woordraadstrategieën (bladzijde 70 tot en met 75)