Verdienen en uitgeven 4.7 + 4.8

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

5 havo ECONOMIE  ||  2021-2022

Programma

• Vorige les
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Lesdoelen

Aan het einde van de les

Kun je rekenen met de vergelijking van Fisher. 

Kun je daarin onderscheid maken tussen de korte en lange termijn. 

Kun je uitleggen op welke manier de centrale bank zorgt voor financiële stabiliteit. 

Uitleggen wat monetair beleid is. 

De taken van de toezichthouder benoemen. 

Bespreken 4.19

a. Overheidsbestedingen verhogen, belastingen verlagen.

b. Overheidsbestedingen verlagen, belastingen verhogen. 

c. Het overheidstekort neemt toe. Bij laagconjunctuur moet de overheid de economie stimuleren dus extra uitgeven of minder belasting innen waardoor de inkomsten dalen en/of de uitgaven stijgen. Het tekort neem dan toe. 

d.  De belastingkomsten vallen tegen en de uitgaven van de uitkeringen nemen toe. 

Wat gebeurt er in de economie als je ineens veel meer geld zou hebben?

Fisher

M x V = P x T

M = geldhoeveelheid

V = omloopsnelheid

P = prijspeil

T = aantal transacties --> ook wel Y

Geldstroom/goederenstroom

Als de prijs 5 euro is en het aantal transacties 60. De maatschappelijke geldhoeveelheid 100. Wat is dan de omloopsnelheid?

Antwoord

M x V = P x T

P = 5

T = 60

M = 100

100 x V = 5 x 60

V = 3

Korte termijn

Prijzen zijn rigide --> constant. 

V ook constant. 

Als M stijgt, wat gebeurt er dan met Y?

M stijgt x V constant = P constant x Y ...?...

De productie gaat toenemen. 

V zou ook kunnen veranderen als er bijvoorbeeld iets gebeurd met het consumentenvertrouwen. 

Op lange termijn kan Y/T niet aangepast worden. Als de geldstroom stijgt wat verandert er dan?

Lange termijn

M stijgt x V constant = Prijst stijgt x Y constant

Nationaal inkomen afhankelijk van aanbodfactoren.

ECB geldhoeveelheid beheersen --> inflatie beheersen

De Centrale Bank

ECB

DNB

Financiële stabiliteit:

• Uitvoeren van monetair beleid. 
• toezicht houden op financiële instellingen
• Uitgeven van bankbiljetten. 
• Beheren van internationale reserves.

Waarom is een beetje inflatie gewenst?

Monetair beleid

Prijsstabiliteit --> inflatie van 2% --> consumenten blijven besteden. 

ECB beïnvloed de geldhoeveelheid. 

• Rentestand

Banken volgen de centrale bank. 

Toezichthouder

DNB toezicht financiële sector

• Banken
• Pensioennfondsen
• Verzekeringsmaatschappijen

Voldoende vermogen om aan betalingsverplichting te voldoen?

Nemen ze te veel risico's?

Integriteit van de bestuurders van de instellingen. bijvoorbeeld niet te veel dure auto's?

Uitgever bankbiljetten en internationale reserves

DNB geeft de biljetten uit, hoeveel en weke bepaald de ECB.

Internationale reserves

• Ook wel externe reserves genoemd. 
• Goud (moet voor vertrouwen zorgen) en internationale valuta's met name dollars (kan worden uitgeleend). 

Aan de slag

Maken H 4.25 t/m 4.35

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!