licht en beeld nask 3B

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 3

              LICHT, BEELD EN SCHADUW

Herhaling

• Wat is een lichtbron?
• Wat is een natuurlijke/kunstmatige lichtbron? 
• Wat zijn directe en indirecte lichtbronnen?
• Wat is wit licht?
• Wat is een spectrum?
• Wat zijn voorbeelden van straling? 
• Wat is absorberen?

schaduw 

• Waar geen licht kan komen, ontstaat een schaduw 
• Grote schaduw?
• Kleine schaduw?

Lichtstralen

Licht schijnt op een voorwerp en wordt weerkaatst. 
Achter het voorwerp is een schaduw 

Lichtstralen - gaan altijd rechtdoor

Lichtbundel = groot aantal lichtstralen bij elkaar

Licht beweegt in rechte lijnen.

Lichtstralen teruggekaatst

Lichtbundels

• Divergente lichtbundel:  Lichtstralen bewegen uit elkaar                                          (diverse kanten op)

• Convergente lichtbundel:  Lichtstralen bewegen naar elkaar toe                   (concentreren naar een punt)

• Evenwijdige lichtbundel:  Lichtstralen gaan niet uit elkaar. 
  

DIVERGENTE

LICHTBUNDEL

• De meeste lichtbronnen maken een divergente bundel. 

• Dit is een bundel die steeds groter wordt. 

Als je een zaklamp dicht bij de muur houdt is de bundel klein. Als je verder weg gaat staan wordt de bundel groter.

Evenwijdige lichtbundel

• Een laser is een evenwijdige lichtbundel. 

• Deze bundel wordt niet groter en niet kleiner. 

Dit is handig omdat deze bundel zijn energie veel langer vast houd dan een divergente bundel. Hierdoor schijnt een laser heel ver.

CONVERGENTE lichtbundel

• Een bundel die steeds kleiner wordt heet een convergente bundel. 

• De lichtbundel richt zich op een bepaald punt. Dit punt noemen we het brandpunt. Als de lichtbundel na het brandpunt verder gaat wordt deze divergent. 

Als je een vergrootglas in de zon houdt ontstaat er een convergente lichtbundel.

SCHADUW

Als je een ondoorzichtig voorwerp in het licht zet, laat hij geen licht door. 

Achter dit voorwerp ontstaat dan een schaduw. 

Schaduw groot en klein

• lamp - divergerende lichtbundel 
• afstand tussen lamp en voorwerp bepaald de schaduw 
• voorwerp ver van de lamp = schaduw klein
• voorwerp dichtbij de lamp = schaduw groot 

schaduw tekenen

Kern- en halfschaduw

Rand van de schaduw onscherp 

Grootte van de lamp

Hoe groter de lamp hoe meer halfschaduw 

veel halfschaduw

weinig halfschaduw

Lenzen

• lenzen zorgen voor Lichtbreking 
• Wat is lichtbreking?
• Het van richting veranderen van licht op het grensvlak van twee stoffen 

Hoe werkt een lens?

• Richting van lichtstralen veranderd
• bolle lenzen (positief)  =
    convergerende werking
• holle lenzen (negatief) =
   divergerende werking 

Brandpunt

• Bolle lens - het licht gaat naar 1 punt 
• Waar alle lichtstralen samenkomen = brandpunt  (F)
• Afstand van de lens tot het brandpunt = brandpuntsafstand (f) 
• Hoe kleiner f (brandpuntafstand)                                                    hoe sterker de lens 

Beeld tekenen

positieve lens 

• brandpunt 
• brandpuntsafstand
• voorwerpsafstand
• beeldafstand 

Beeld tekenen positieve lens

1

2

3

4

het oog

zien:

Als je naar een voorwerp kijkt zie je dat voorwerp omdat dat licht terugkaatst. Die lichtstralen vallen op je ooglens.

door spiertjes kan die ooglens boller of platter worden.

De ooglens projecteert een scherpbeeld op het netvlies.

De pupil zorgt ervoor dat de hoeveelheid licht in je ogen komt goed wordt geregeld. Bij weinig licht is de pupil groot, bij veel licht is de pupil juist klein

Zien & Licht

Werking van het oog

Accomoderen 

oogafwijkingen

bijziend: dan zie je dichtbij goed maar veraf niet, het beeld ontstaat dan voor het netvlies,  dit kun je verhelpen met een bril met negatieve lenzen (of negatieve contactlenzen)

verziend: dan zie je veraf goed maar dichtbij niet, het beeld ontstaat dan achter het netvlies, dit kun je verhelpen met een bril met positieven lenzen

Bijziend en verziend

kleuren

Wit licht is een mengsel van gekleurd licht

dit wordt een spectrum genoemd.

spectrum bestaat uit de kleuren:

rood - oranje - geel - groen - blauw- violet

voor rood zit Infrarood straling die onzichtbaar is maar voelbaar als warmte, zit o.a. bij een afstandsbediening

En na violet zit ultra violette straling,  niet te zien maar je verbrand ervan als je te lang in de zon ligt ook een zonnebank geeft uv licht.

licht mengen

De primaire kleuren voor licht zijn Blauw, groen en rood.

met deze primaire kleuren kun je alle andere kleuren maken

de kleur van een voorwerp in wit licht

De kleur van de aardbei zien we als rood omdat de aardbei alleen het rode licht terugkaatst. Alle andere kleuren van het wit licht, oranje, geel, groen, blauw en violet worden door de aarbei geabsorbeerd. Het kroontje van de aardbei zien we als groen omdat het kroontje alleen groen terug kaatst.

Een wit voorwerp weerkaats alle kleuren 

terug en absorbeert geen enkele kleur.

Een zwart voorwerp absorbeert alle kleuren        

en weerkaatst geen enkele kleur.

voorwerpen bij gekleurd licht

Stel dat er een aardbei onder groen licht wordt gelegd

dan ziet de aardbei er zwart uit omdat het groene licht wordt geabsorbeerd en er wordt dus geen kleur terug gekaatst.

het kroontje is groen dus het licht van de groene                           

lamp wordt wel weerkaatst.