VSMNM Taak 12 Monniken en Ridders

De Middeleeuwen

3. Monniken en Ridders

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

De val van het Romeinse Rijk

In het jaar 476 kwam er een einde aan het West-Romeinse Rijk. Door het ineenstorten van het Romeinse Rijk veranderde er veel voor de boeren. Ze konden in de tijd van het Romeinse rijk gebruik maken van de Romeinse techniek. Nu moesten ze zichzelf redden. Hierdoor ging de oogst achteruit en kon een gemiddeld boerengezin maar moeilijk rondkomen. Ook stortte de handel in. Het Romeinse geld was niets meer waard en mensen begonnen weer met ruilhandel.

Noem drie landen die bij dit rijk hoorden.

Friezen en Franken

In het gebied dat nu Nederland is, waren rond het jaar 600 twee volken de baas: de Friezen en de Franken. Er was vaak oorlog tussen deze twee volken. De Friezen kenden het christendom niet. De Franken geloven in één god, maar de Friezen geloofden in heel veel goden tegelijk.

De Franken waren christelijk. Willibrord was een monnik uit Engeland. Vanuit Utrecht trok hij het gebied van de Friezen in om hen te bekeren tot het christendom. 

De .......... namen de macht over in Europa nadat het Romeinse Rijk uiteen was gevallen

1. Goten
2. Galiërs
3. Friezen
4. Franken

Waarom was de kerk zo belangrijk?

In de vroege Middeleeuwen hadden mensen een zwaar leven; dokters wisten niet zoveel, kinderen stierven en de oogsten mislukten vaak.

Het geloof was heel belangrijk voor de mensen, omdat ze dachten dat God hen kon helpen. Na hun dood hoopten ze in de hemel te komen

Ze moesten als een goede Christen leven en leerden dit van de geestelijken. In ruil hiervoor betaalden ze belasting aan de kerk.

Monikken verspreiden het geloof

Nadat de Romeinen onze gebieden hadden verlaten, waren er overal kleinere en grotere oorlogen. Het bleef lang onduidelijk wie de macht had. 

Op reis gaan was gevaarlijk. Maar monniken deden dat wel. Ze zorgden ervoor dat het christendom overal bekend werd.

Tijdvak van de monniken en ridders duurde van...

1. 500 v C - 400 n C
2. 50 n C - 300 n C
3. 500 n C - 1000 n C
4. 500 n C - 1500 n C

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe edelen hun grondgebied organiseerden en bestuurden, en hoe het leven van de boeren er uit zag.

Het leenstelsel

• Karel de Grote kon zijn land niet alleen besturen.
  
• Daarom kreeg hij hulp van vazallen: mannen die met hem meevochten
  

• Zijn trouwste vazallen kregen als beloning ieder een gebied in leen. 
  
• Zij mochten dit namens hem besturen: zij werden zijn leenmannen.
• Het leenstelsel heet ook wel: feodalisme

Het Frankische Rijk valt uiteen

• Het rijk werd na de dood van Karel de Grote en zijn zoon Lodewijk de Vrome steeds meer verdeeld en verdeeld en verdeeld...
  
• De edelen die deze gebieden bestuurden, 'vergaten soms maar even' dat zij dit gebied offcieel nog steeds in leen hadden van hun leenheer!
  

• Of ze leenden het weer verder uit aan achterleenmannen...
  

Wat is een goed voorbeeld
van een leenstelsel?

1. De koning bestuurt zijn land helemaal in zijn eentje.
2. De koning heeft ministers die hem advies geven over het bestuur van zijn land.
3. De koning heeft niets te zeggen over het bestuur van zijn land.
4. De koning heeft zijn land in twintig stukken verdeeld. Ieder stuk wordt bestuurd door een vriend van hem.

Welke plicht heeft een leenman?

1. Hij moet in zijn gebied doen waar hij zin in heeft.
2. Hij moet elke ochtend bijtijds opstaan.
3. Hij moet trouw beloven aan zijn leenheer.
4. Hij moet delen van zijn gebied doorlenen aan onderleenmannen.

Hofstelsel (1)

• Een dorp met landbouwgrond heette een domein

• De heer, bijvoorbeeld een ridder, was de baas van een domein: alle grond was van hem.

• Hij woonde soms in een donjon, een soort kasteel.

Hofstelsel (2)

• In het hofstelsel was het domein in twee stukken verdeeld.
  

• Het ene deel van de grond was verpacht (verhuurd) aan horige boeren voor eigen opbrengst. Zij moesten een deel van opbrengst als pacht (belasting) betalen)

• De opbrengst van het andere deel was volledig van de heer.

Een donjon, of mottekasteel, was een versterkte wachttoren. Hier woonde de heer als er gevaar was.

Het gebied buiten het domein bestond uit de grond van de vrije boeren en de woeste gronden, onontgonnen gebied en bossen.

De vrije boeren moesten tijdens een oorlog wél meevechten met de heer. De wapenuitrusting moesten ze zelf betalen.

De akkers van de heer werden bewerkt door horigen. Er waren akkers waarbij de volledige opbrengst naar de heer ging, en er waren akkers waarbij een deel van de opbrengst voor de horige boeren was. Overigens moesten ze hun pacht ook weer van deze opbrengst betalen.

Het vroonhof was de boerderij (hoeve) van de heer. Hier woonde de heer als er geen gevaar was. De opbrengsten van zijn akkers werd in schuren opgeslagen. In woningen naast een vroonhof woonden de horige boeren in geval van gevaar, zoals oorlog.

Bij het vroonhof waren stallen voor de dieren en boomgaarden.

Horigen woonden in vredestijd buiten het vroonhof

Met het hofstelsel bedoelen we het hele systeem (stelsel) van heren en horigen, inclusief de pacht en de herendiensten.

Stad en platteland

2 belangrijke veranderingen in de tijd van monniken en ridders:

• Van betalen met geld naar ruilhandel

•  Van een landbouw stedelijke samenleving naar een         landbouwsamenleving.
  

De samenleving was een standenmaatschappij!

Wat is een ander woord voor horige?

1. Baas
2. Hofstelsel
3. Akker
4. Boer

Het systeem van heren en horigen die samenleven op een domein heet ...

1. Herendiensten
2. Vazalliteit
3. het Hofstelsel
4. het Drieslagstelsel

Hofstelsel

1. Een groep machtige boeren.
2. boeren die in ruil voor bescherming op het land van een heer werken

Wat zijn voorbeelden van geestelijken?

1. Horigen
2. Nonnen
3. Monniken
4. Ridders