K2 H3 Grammatica zinsdelen: lange onderwerpen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS

DOEL

LANGE ONDERWERPEN IN EEN ZIN VINDEN

- je kan de persoonsvorm in een zin vinden

- je kunt een zin in zinsdelen verdelen

- je kan het werkwoordelijk gezegde in een zin vinden

- je kan het onderwerp van een zin vinden,

ook als het een lang onderwerp is

Hoe vind je de persoonsvorm in de zin?

Waaruit bestaat het
werkwoordelijk gezegde?

Het onderwerp in de zin vind je door de volgende vraag te stellen:

1. wat?
2. wie/wat + wwgez(pv)?
3. wie/wat + ow?
4. wie?

Wat is de persoonsvorm in de zin?

Peter koopt een nieuwe laptop voor zijn vader.

Zinsdeelstrepen zetten

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

Wanneer je de zin juist verdeelt,

zie je precies welk woord/welke woorden een zinsdeel vormen.

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de zin?

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

______

Welke vraag stel je om het onderwerp in de zin te vinden?

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

_______

1. Wat koopt?
2. Wat koopt Peter?
3. Wie koopt voor zijn vader?
4. Wie koopt?

Wat is het onderwerp in de zin?
(het antwoord op de vraag 'Wie koopt?')

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

______

persoonsvorm?

De grizzlybeer kijkt naar mij.

Zinsdeelstrepen zetten

De grizzlybeer | kijkt | naar mij.

Wanneer je de zin juist verdeelt,

zie je precies welk woord/welke woorden een zinsdeel vormen.

Werkwoordelijk gezegde?

De grizzlybeer | kijkt | naar mij.

_____

Onderwerp?

De grizzlybeer | kijkt | naar mij.

_____

Onderwerp?

De dikke grizzlybeer | kijkt | naar mij.

_____

Onderwerp?
De dikke grizzlybeer die staat te eten | kijkt | naar mij.

_____

Onderwerp?
De dikke grizzlybeer die uit de prullenbak staat te eten | kijkt | naar mij.

_____

Korte en lange onderwerpen

Zin met een kort onderwerp:

Peter | koopt | een nieuwe laptop voor zijn vader.

Zin met een lang onderwerp:

De dikke grizzlybeer die uit de prullenbak staat te eten | kijkt | naar mij.

In deze zinnen staat het onderwerp steeds vooraan.

Dus vóór de persoonsvorm.

Onderwerp niet altijd vooraan

Na het eten | loopt | oom Oscar | naar huis.

Wie loopt?   Oom Oscar.

Het onderwerp staat in deze zin niet vooraan en staat achter de persoonsvorm.

Persoonsvorm?
Het populairste en aantrekkelijkste meisje uit onze klas werd voor het eerst afgewezen.

Zinsdelen juist verdeeld?

Het populairste en aantrekkelijkste meisje uit onze klas | werd | voor het eerst | afgewezen.

1. ja
2. nee

Werkwoordelijk gezegde?
Het populairste en aantrekkelijkste meisje uit onze klas werd voor het eerst afgewezen.

Onderwerp?
Het populairste en aantrekkelijkste meisje uit onze klas werd voor het eerst afgewezen.

Persoonsvorm?
Petten, mp3-spelers, mobiele telefoons, iPods en etenswaren mogen nooit in het klaslokaal.

Zinsdelen juist verdeeld?

Petten, mp3-spelers, mobiele telefoons, iPods en etenswaren | mogen | nooit | in het klaslokaal.

1. ja
2. nee

Werkwoordelijk gezegde?
Petten, mp3-spelers, mobiele telefoons, iPods en etenswaren mogen nooit in het klaslokaal.

Onderwerp?
Petten, mp3-spelers, mobiele telefoons, iPods en etenswaren mogen nooit in het klaslokaal.

Oefening

In de volgende oefening moet je alleen

het onderwerp noteren.

Blijf wel in de juiste volgorde ontleden!

(pv, zinsdelen, wwg en ow).

Je mag de eerste stappen (pv, zinsdelen en wwg) in je hoofd of op kladpapier maken.

Onderwerp?
De dansers zullen een bijzonder optreden verzorgen.

Onderwerp?
De ijshockeyers winnen geregeld prijzen.

Onderwerp?
In de laatste minuut scoorde de spits het winnende doelpunt.

Onderwerp?
Na de wereldkampioenschappen zal de zwemster haar carrière beëindigen.

Onderwerp?
De beste rapper van Nederland en de beste zanger van Nederland hebben samen een lied gemaakt.

Onderwerp?
Waarom vielen die zelfgemaakte Mexicaanse tortilla's gevuld met kip en maïs op de vloer?

Onderwerp?
Nu geniet de pas gehuldigde meervoudig kampioene in het wielrijden van een korte vakantie.

Onderwerp?
Een gevoelige sensor op de motorkap van de auto registreert de klap met de fietser.

GELEERD?

LANGE ONDERWERPEN IN EEN ZIN VINDEN

- je kan de persoonsvorm in een zin vinden

- je kunt een zin in zinsdelen verdelen

- je kan het werkwoordelijk gezegde in een zin vinden

- je kan het onderwerp van een zin vinden,

ook als het een lang onderwerp is

Wat wist je al?

Is er iets wat je nog niet zo goed snapt?
Zo ja, schrijf dit op.

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS