AFP 2.3.1

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 1

Periode 3

Leerjaar 2

Indeling komende periode

Veel zelfstandig werken

Zelf de lesstof bijhouden (zie huiswerk)

Hou de planning op CumLaude aan

Één grote toets aan het eind

Lesindeling 

1. Welkom + Rapid (10 min.)
2. Uitleg komende periode AFP (5 min.)
3. Lesindeling en lesdoelen (5 min.)
4. Anatomie van de longen (20 min.)
5. Zelf aan de slag (20 min.)
6. Pathologie van de longen (25 min.)
7. Afsluiting en huiswerk (5 min.)

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je:

1. De anatomie van de onderste luchtwegen uitleggen
2. Uitleggen wat er bedoeld wordt met acute bronchitis en pneumonie, inclusief de etiologie, symptomen en behandeling.

Ademhalingsstelsel

Ademhalingsstelsel: Zorgt voor de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide tussen longen en buitenlucht

• Bovenste luchtwegen: Neusholte, mondholte,
    keelholte en strottenhoofd
• Stembanden: Vormen de grens
• Onderste luchtwegen (o.a. longen): Luchtpijp,
  luchtwegvertakkingen en longblaasjes 

Bovenste luchtwegen zijn behandeld in periode 1.

- Keelholte: farynx

- Strottenhoofd: larynx

Onderste luchtwegen

Rechterlong: 3 kwabben (lobben)

Linkerlong: 2 kwabben (denk aan het hart!)

De longen zijn omgeven door longvliezen (pleura):

• Maken een soepele ademhaling mogelijk
• Longvlies: vast aan buitenkant longen
• Borstvlies: vast aan diafragma, borstwand en hartzakje
• Pleuraholte: gevuld met vocht (géén lucht!)

Pleura houden de longen op hun plek en zorgen ervoor dat de longen tijdens de ademhaling niet over de borstwand schuren en eventueel beschadigd raken.

Vergelijk het maar met twee stukjes plastic die je over elkaar schuift met een beetje water ertussen. Het schuift wel, maar je kunt ze niet van elkaar trekken. 

De longen rusten op het middenrif (diafragma):  Scheidt de borstholte van de buikholte

Onderste luchtwegen (2)

Vergelijk de longen eens met een boom...

Luchtpijp (trachea): basis van de 'boom'

• Ligt voor de slokdarm (oesophagus)
• Bevat hoefijzervormige kraakbeenringen
    - Geven de luchtpijp stevigheid
    - Voorkomen inklappen van de luchtpijp

De kraakbeenringen lopen niet door tot aan de achterkant om ervoor te zorgen dat de slokdarm meer bewegingsruimte heeft.

Onderste luchtwegen (3)

Trachea vertakt zich in de linker en rechter hoofdbronchus

1. Bifurcatie: Splitsing van trachea naar de hoofdbronchi
   
2. Longhilus: Plek waar de hoofdbronchi de long ingaan
3. Bronchi/Bronchiën: Vertakkingen van hoofdbronchus
4. Bronchioli: Fijnste vertakking van bronchiën
5. Alveoli: Longblaasjes, eindpunt van de bronchioli

Bronchioli hebben geen kraakbeenringen meer

Bifurcatie

Linker hoofdbronchus

Longhilus

Ter illustratie

Ter illustratie: de bronchusboom

Hoe kleiner de vertakkingen, hoe minder kraakbeen zij bevatten en hoe meer spierweefsel -> nodig voor ademhaling

Onderste luchtwegen (4)

Trachea (luchtpijp) en hoofdbronchi:

• Trilhaartjes
• Cellen die slijm produceren
• Kliertjes die vocht afscheiden

Vangen stof, vuil en ziekteverwekkers en ruimen deze op

Onderste luchtwegen (5)

Alveoli (longblaasjes): Eindpunt van bronchioli

• Vorm van druiventrosjes
• Omringt door netwerk van haarvaatjes
• Uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide
• Aantal: 900 miljoen!

Zelfstandig aan de slag

Open de opdracht 'Week 1 - herhaling anatomie in CumLaude

Maak de vragen uit deze opdracht

Bewaar de opdracht goed, deze bespreken

we volgende les!

Open 'Schema Longziekten' op CumLaude

• Hou deze de komende lessen erbij

Pathologie luchtwegen

Acute bronchitis: Ontsteking van de bronchiën

• Door (verkoudheids)virus, bacterie of allergie
• Hevig hoesten, slijm opgeven, benauwdheid
• Vaak geen koorts of erg ziek voelen
• Duur: Max. 2 weken (bij rokers langer)

Antibiotica? 

Pathologie luchtwegen

Acute bronchitis: Ontsteking van de bronchiën

• Door (verkoudheids)virus, bacterie of allergie
• Hevig hoesten, slijm opgeven, benauwdheid
• Vaak geen koorts of erg ziek voelen
• Duur: Max. 2 weken (bij rokers langer)

Antibiotica: Bacterie, ziekte, longontsteking of kwetsbaarheid

Veel slijmvorming

Pathologie luchtwegen (2)

Pneumonie: Longontsteking (ontsteking van de alveoli)

• Vaak verward met acute bronchitis
• Meestal door bacterie, soms begonnen door virus
• Patiënten met een lage weerstand (ouderdom, COPD, roken)

Symptomen: Dyspnoe (kortademigheid), koorts, slijm ophoesten, pijn, krakend geluid bij inademing (stethoscoop)

Acute bronchitis en pneumonie zijn qua symptomen vaak moeilijk uit elkaar te houden.

Door een lage weerstand wordt het slijm minder opgehoest en kunnen zich daar bacteriën in vermenigvuldigen.

Voorbeeld van longontsteking.

Daarnaast wordt ook bloedonderzoek gedaan

Pathologie luchtwegen (3)

Behandeling pneumonie: 

Is de patiënt niet erg ziek/kan hij thuisblijven? 

• Orale antibiotica

Is de patiënt wel erg ziek/kan hij niet thuisblijven?

• Ziekenhuisopname met röntgenfoto
• Antibiotica via infuus

Prognose is goed, hoewel er wel mensen overlijden aan een longontsteking (vaak met lagere weerstand)

Huiswerk

• Lezen AF: Hoofdstuk 5.1 en 5.2
  
• Lezen Medisch Kennis: Hoofdstuk 6.1 en 6.2
• Start met een lijst van moeilijke woorden uit de lesstof. Geef de naam in het Nederlands en in het Latijn.
  
• Afmaken opdracht 'week 1-herhaling anatomie'
• Maken Expert College (P): Longontsteking